ابزارهای مالی تعهد قانونی یک طرف نسبت به طرف دیگر (یا طرفین نسبت به یکدیگر) برای انتقال ارزش در زمانی در آینده و بر اساس شرایطی معین است. ارزش ابزارهای مالی وابسته به سه عامل اندازهی جریانهای نقدی مورد انتظار، زمان حصول جریانهای نقدی و احتمال وقوع آنهاست.
وجود ابزارهای مالی گوناگون در بازار اوراق بهادار، انگیزش و مشارکت بیشتر مردم را در تأمین منابع مالی فعالیتهای درازمدت به همراه می آورد. تنوع ابزارهای مالی از نظر ترکیب ریسک و بازده، ماهیت سود و شیوه مشارکت در ریسک، گروه های مختلف را به سوی بازار اوراق بهادار جذب می کند. برای ابزارهای مالی می توان سه نقش متمایز در نظر گرفت: