عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی می گوید که در حال حاضر اقتصاد ایران شرایط پیچیده و پر تب و تابی دارد که در این شرایط می‌بینیم به ندرت می‌شود نهادی خوب کار کند زیرا با یکسری مشکلات بنیادی روبه‌رو هستیم.

به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،فرشاد مومنی در اختتامیه چهارمین همایش ملی تعامل صنعت و دانشگاه که در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: با عملکرد اقتصادی دولت اصلاحات مخالفت جدی داشتم اما با این حال طرفدار اصول این دولت بودم. یک فرمول‌هایی در همین چارچوب کنونی در آن زمان هم وجود داشت و در زمان دولت اصلاحات خیلی بهتر رعایت می‌شد؛ به‌طوری‌که مهر ۱۳۹۲ از جانب مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش‌هایی تهیه شد که در آن عنوان شده بود وابستگی به ارز نفتی برای هر یک واحد تولید ناخالص داخلی در دوران احمدی‌نژاد ۵ برابر دولت اصلاحات بوده است.
وی ادامه داد: ژست آن عزیزان این بود که دارند مشت محکمی بر دهان استکبار می‌زنند؛ موضوع هولوکاست را خود افراد مرتبط با آن فراموش کرده بودند اما این عزیزان این موضوع را رها نمی‌کردند. در زمینه اقتصادی در دولت قبل طوری عمل شده بود که وابستگی ایران را به همان استکباری که خودشان می‌گفتند، بیشتر می‌شد.
مومنی درباره وضعیت نگران‌کننده اقتصاد ایران یادآور شد: وضع کنونی بسیار نگران‌کننده است اما به معنی یأس و سرخوردگی ما نیست.
عضو موسسه دین و اقتصاد با بیان اینکه اگر خرد متعارف را به کار گیریم، می‌توان برای به‌کارگیری ظرفیت‌های موجود کشور اقدام کرد، خاطرنشان کرد: وزارت جهاد کشاورزی در شرایط بحران آب قرار دارد و اگر بتواند اندکی دانایی را وارد تولید خود کند، جهش بزرگی در آن ایجاد خواهد شد.
وی افزود: به‌طور مثال در موردی از کاشت محصولات جالیزی با ورود دانایی و علم برای کاشت محصولات، میزان آب مصرفی ۹۰درصد کاهش، میزان زمین‌بری ۸۵درصد کاهش و بازدهی ۷ درصد افزایش یافت.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در ۵ سال گذشته، ایران رتبه نخست را در فرار مغزها داشته است، عنوان کرد: این همه برای آموزش فرزندان‌مان خرج می‌کنیم، بعد آنها را سرخورده کرده و تقدیم می‌کنیم به همان استکبار جهانی؛ در اصل در ایران نباید لاف زدن‌ها را جدی بگیریم و باید طرز عمل را فقط نگاه کرد.
مومنی اظهار کرد: در حال حاضر اقتصاد ایران شرایط پیچیده و پر تب و تابی دارد که در این شرایط می‌بینیم به ندرت می‌شود نهادی خوب کار کند زیرا با یکسری مشکلات بنیادی روبه‌رو هستیم.
وی افزود: مسائل بنیادی هم مسائلی نیستند که با تعامل حل شوند بلکه برخوردهای سهل‌انگارانه و دور زدن باعث شده این مسائل شکل بدتری پیدا کنند. در حال حاضر براساس اسنادی که در حالت‌های خوشبینانه تعریف شده‌اند، برای اقتصاد ایران وضعیت بحرانی اعلام شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: یکی از مسائل بنیادی ما که بعد از انقلاب به‌طور تقریبی هر شیوه‌ای برای حل آن در دستور کار قرار گرفته، پیوند ساخت دانایی و ساخت عمل است. تمام استانداردها، تعریفات، موعظه‌ها و… برای این پیوند در دستورکار قرار گرفته اما این مسئله یعنی جدایی دانایی از عمل به قوت باقی است. وی با بیان اینکه پیوند علم و صنعت باید به شکل بنیادی مورد توجه قرار گیرد، یادآور شد: باید این موضوع را از دیدگاه توسعه و توسعه‌نیافتگی نگاه کنیم. شاید از زاویه صورت‌بندی نظری این ماجرا به نکته‌هایی برسیم که با چشم‌های غیرمسلح، مسئله اساسی به نظر نمی‌آید. مومنی ادامه داد: وقتی پیوند علم و صنعت را در مسائل توسعه‌ای نگاه کنیم، می‌بینیم که این دو موضوع هم‌راستایی منافع فردی با منافع جمعی و هم‌راستایی ملاحظات کوتاه مدت با ملاحظات بلندمدت مطرح و حائز اهمیت هستند.

منافع جمعی؛ قربانی منافع فردی
به نوشته صمت، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با طرح این سوال که چرا کار ایران در زمینه اقتصاد جلو نمی‌رود؟ یادآور شد: بستر نهادی به گونه‌ای سامان یافته که افراد وقتی منافع خود را حداکثر می‌کنند، این منافع در سطح فردی برای منافع جمعی اختلال ایجاد می‌کند.
عضو موسسه دین و اقتصاد اضافه کرد: همچنین اقدامات کوتاه‌مدت در ایران هم‌راستایی با ملاحظات بلندمدت ندارد و فقط در دو حالت می‌شود این دو مورد هم‌راستای هم باشند؛ به این شکل که در فرآیندهای تصمیم‌گیری و تخصیص منابع، باید علم فصل‌الخطاب باشد.
وی با بیان اینکه در اقتصاد می‌گوییم دانایی یک نهادی است که در آن استهلاک وجود ندارد، عنوان کرد: در همه نهادها «دانایی» مسئله حیاتی کمیابی است اما در علم و دانایی وفور آن اهمیت بسیاری دارد. باید توجه داشت علم لازم است اما کافی نیست. باید زور اجتماعی علم از زور غیرعلم بیشتر باشد و این یک گرفتاری بزرگ است که زور علم از زور غیرعلم کمتر است. علم باید محور باشد و متاسفانه در این زمینه آنچه تصور ماست و آنچه در دنیای واقعی وجود دارد، بسیار فاصله دارند.
وی تصریح کرد: ایران یکی از فاجعه‌آمیزترین اوضاع و احوال را در زمینه خلق ارزش افزوده از سوی علم دارد. متاسفانه همیشه در ایران، ظواهر و شکل و شمایل بیش از حد مورد توجه قرار می‌گیرد.
مومنی با بیان اینکه شرط دیگر برای هم‌راستایی منافع این است که ساختارهای نهادی باید مشوق تولید باشند، افزود: در حال حاضر ساختار نهادی ایران پشت به تولید کرده است. آنهایی که سراغ تولید می‌روند، بیشتر رنج و خطر و آسیب می‌بینند اما افرادی که به سمت فعالیت‌های غیرمولد می‌روند، برخوردارترند.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: در حال حاضر جوامع بشری به این جمع‌بندی رسیده‌اند که چهره اصلی خداگونه انسان، خلاقیت آن است و مسئله تولید نیز در اقتصاد، همان شکل دیگر خلاقیت است.
وی با بیان اینکه گزینه «رقیب خلاقیت» را «توزیع مجدد» می‌گویند، عنوان کرد: توزیع مجدد یعنی چیزی که خلق شده و موجود است، دوباره اجرا و توزیع شود. توزیع مجدد می‌تواند بحران‌آفرینی کند و به شکل رانت، ربا و فساد ایجاد شود.
مومنی ادامه داد: در جامعه‌ای که عده‌ای زور بیشتری دارند، چیزی را خلق نمی‌کنند اما قدرت جابه‌جا کردن آن را دارند. وقتی توزیع مجدد در جامعه بیش از حد بسط پیدا کند، بقای جامعه تهدید می‌شود. بحران کمیابی تشدید می‌شود و به دنبال آن رقابت‌ها به شکل حذفی و مخرب پیش می‌رود به طوری که الگوی جامعه به سمت ستیز می‌رود و هرکسی که دست بیندازد برای دارایی، باید دیگری را حذف کند.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی اضافه کرد: در دنیا به اقتصاددانان جایزه نوبل می‌دهند چون در حال حاضر دغدغه آنها امنیت حقوق مالکیت است اما در کشور ما هنوز بحران حادی مانند زمین‌خواری وجود دارد و برای دارایی‌های ملموس خود مشکل داریم.
مومنی ادامه داد: در مقایسه با پاکستان، افغانستان، سوریه و عراق، کشور ما از امنیت بالایی برخوردار است اما با وجود این امنیت کسی حاضر به سرمایه‌گذاری تولیدی نیست. بیش از ۹۰درصد از بنگاه‌های اقتصادی، یک نفره اداره می‌شود و اگر امنیت داشتیم، این فرهنگ منحط‌گرایی و فردی وجود نداشت. امروز در بازار همه شراکت را مسئله نامیمونی می‌دانند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بیش از دو دهه است متوسط نرخ بهره در ایران ۳ تا ۵ برابر میانگین جهانی است، گفت: بخش‌های غیررسمی بسیار گسترش یافته که این موضوع یکی از شیوه‌های تعرض به حقوق افراد است.
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه بانک مرکزی در سال ۹۱ عنوان کرد بازار رسمی پول فقط می‌تواند یک‌چهارم نیازهای مالی تولیدکنندگان را پاسخگو باشد، تصریح کرد: در چند سال اخیر ۷۰۰۰ بنگاه تولیدی تعطیل شد و یک نفر اعتراض نکرد؛ درحالی که وقتی برای طلافروشان ارزش افزوده در نظر گرفته بودند، دولت با اعتراض فراوانی روبه‌رو شده و اجرای قانون ارزش افزوده برای طلافروش‌ها به شکل غیرقانونی متوقف شد.
مومنی خاطرنشان کرد: حلقه وصل تولید محوری و توسعه محوری، امنیت حقوق مالکیت است. علم و تولید در ایران زور کافی ندارند و پشتیبانی هم نمی‌شوند.

منبع : http://banker.ir/news/179167