به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، عدم همخوانی نرخ رشد ادعایی دولت با ایجاد اشتغال یکی از معماهای عملکرد اقتصادی دولت یازدهم است. این عدم همخوانی از زبان صاحب نظران به مخدوش بودن چگونگی محاسبه نرخ رشد نسبت داده می شود و بعضاً عده ای آن را پدیده رشد بدون ایجاد اشتغال قلمداد می کنند.

سوال این روزها این است که چطور نرخ رشد ناگهان ۹ درصد شد و چرا این رشد نرخ بیکاری را افزایش داد؟

نرخ رشد اقتصادی۷٫۴ درصدی شش ماهه و ۹٫۲ درصدی تابستان ۹۵ در حالی که فعالان اقتصاد ایران هنوز از رکود می‌گویند، باورپذیر نیست و ضرورت دارد که دولت و بانک مرکزی اعلام کنند در حالی که مطابق برنامه پنجم توسعه مرجع اعلام آمارهای اقتصادی مرکز آمار است، چرا بانک مرکزی اعلام آمار می کند؟ همچنین  در شرایطی که رشد اقتصادی نزدیک به ۱۰ درصد است چرا نرخ بیکاری به صورت همزمان افزایش یافته است. مگر نه این است که به اعتقاد کارشناسان بازار کار ارتباط بین رشد اقتصادی با ایجاد اشتغال رابطه مستقیم است.

*روایت ربیعی از پدیده غیرایرانی “رشد بدون اشتغال”

چندی پیش  علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: امروزه اشتغال در کشور ما ناشی از سرمایه گذاری و رشد به سرعت به دست نمی آید و ما با پدیده رشد بدون اشتغال مواجه هستیم. البته این پدیده ایرانی نیست و دنیا نیز با آن مواجه است.

*در دوران رشد اقتصادی بدون اشتغال قرار داریم

همچنین عیسی منصوری، معاون وزیر کار در خصوص اینکه آیا در حال حاضر اقتصاد ایران ظرفیت ایجاد سالانه یک میلیون شغل را دارد، گفت:  با توجه به اینکه پیش‌بینی‌هایی نیز در خصوص دستیابی به نرخ رشد اقتصادی پنج یا شش درصد هم مطرح شده است‌. یک تجربه‌ای در دنیا وجود دارد که از آن به عنوان رشد بدون اشتغال یاد می‌شود‌.

معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اظهار داشت: ما در دوره حاضر این شرایط را در اقتصاد ایران تجربه می‌کنیم‌ بنابراین امسال حتی اگر رشد اقتصادی بالایی را هم داشته باشیم انتظار ایجاد اشتغال از طریق رشد را نخواهیم داشت‌.

منصوری ادامه داد: موضوع دیگر این است که در کشور ما در سال گذشته نیروی کار جدیدی که وارد بازار کار شده‌اند، رشد ارزش‌افزوده آنها نسبت به رشد ارزش افزوده کل کشور بیشتر بوده است‌. یعنی ما از طریق ایجاد اشتغال می‌توانیم ارزش تولید ملی کشور را افزایش دهیم‌. بنابراین این تاکید در شرایط فعلی وجود دارد که بتوانیم از طریق ایجاد اشتغال، رشد اقتصادی ایجاد کنیم نه اینکه از طریق رشد اقتصادی به اشتغال دست بیابیم‌.

این مقام مسوول در وزارت کار افزود: رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت نمی‌تواند منجر به ایجاد اشتغال شود و این موضوع در کشورهای مختلف جهان تجربه شده است‌. بنابراین در سال‌جاری ما صرفاً از طریق دستیابی به رشد اقتصادی به دنبال ایجاد اشتغال نیستیم‌.

* رشد ناشی از نفت است نه رونق اقتصاد

محمدرضا پور ابراهیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم،درباره رشد بدون اشتغال می گوید: رشدی که مسئولان بیان می کنند ناشی از افزایش فروش نفت است نه از رونق تولید، صنعت و معدن.

وی ادامه داد: در صورتی که رونق و رشد در بخش تولید باشد شاهد ایجاد اشتغال در این زمینه هستیم. افزایش نرخ رشد اقتصادی مربوط به نفت است.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: به نظر می رسد دولت آرزو های خود را در برنامه ششم آورده است چرا که امکان ندارد رشد اقتصادی منفی یک و دو دهم درصد درسال ۹۴ امسال به قدری بهبود یابد که سال ۹۶ به هشت درصد برسد.

پورابراهیمی گفت: ظرفیت جدید فروش نفت و افزایش قیمت ها منجر به افزایش نرخ رشد خواهد شد . واقعیت های میدانی و آمارها نشان می دهد که واحدهای صنعتی در کشور دچار مشکل هستند و این نواقص مربوط به چند سال اخیر نیست و ظرف طولانی مدت است .

در شرایطی که دولتی ها ادعای افزایش رشد اقتصادی را دارد و آمارهای بیکاری نشان از روند رو به رشد دارد، کارشناسان بازار کار معتقدند که اگر آمار بانک مرکزی درباره رشد ۹٫۲ درصدی هم صحت داشته باشد ناشی از افزایش فروش نفت است نه رونق صنعت، معدن و تولید!

چرا که اگر واقعا اقتصاد کشور(تولید، صنعت و معدن) در فصل تابستان به ۹٫۲ درصد رشد رسیده باشد. بایستی شاهد بازگشت رونق به بازهارهای کشور و رفع کسادی در کارخانه ها باشیم اماچنین پدیده ای رخ نداده است. بنابراین طبیعی است که مردم و کارشناسان با نگاه تیزتر و منتقد به آمارهای بانک مرکزی بنگرند.

اما در این میان  یکی از راه‌ها برای صحیح‌تر بودن آمار بانک مرکزی، مقایسه رشد اقتصادی اعلام‌شده با وضعیت بیکاری است. انتظار طبیعی این است که با رونق اقتصادی و رشد اقتصادی نسبتا بالای ۹درصدی، هم‌زمان شاهد افزایش اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری باشیم؛ ولی آمار نرخ بیکاری در فصل تابستان امسال، افزایش یافته است.

نکته جالب اینجاست که مسئولان ارشد دولت یازدهم علاوه بر اینکه به رابطه معکوس میان رشد مثبت اقتصادی و نرخ بیکاری برای راستی آزمانی آمارهای دولت تأکید دارند به ایجاد ۱۰۰هزار شغل با یک درصد رشد اقتصادی تأکید کرده اند.

به طور مثال علی ربیعی، وزیرتعاون و کار و رفاه اجتماعی  رونق اشتغال و تولید را رویکرد مهم دولت می داند و می گوید:برای سال ۱۴۰۰ نیاز به ایجاد هفت میلیون شغل در کشور داریم و تحق این امر نیز به رشد اقتصادی نیاز دارد. هر یک درصد رشد ۱۰۰ هزار شغل ایجاد می‌کند.

در هر صورت برخلاف گزارش بانک مرکزی از رشد ۹٫۲ درصدی اقتصاد کشور که بایستی متناسب با آن چند صد هزار شغل ایجاد می‌شد و نرخ بیکاری به طور قابل توجهی کاهش می‌یافت، مراجعه به اطلاعات مرکز آمار نشان می‌دهد در فصل تابستان امسال، نرخ بیکاری نه تنها کم نشده بلکه افزایش هم یافته است.بنابر این چگونه بیکاری با افزایش رشد افزایش یافته است؟

منبع : https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/09/30/1271871