برابر قانون کار مبنای محاسبه عیدی و پاداش سالانه کارگران در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل دارند مزد گروه و پایه یا مزد مبنا و در واحدهای فاقد طرح طبقه بندی، مزد ثابت یعنی مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل است.
عیدی و پاداش کارگران ساعتی
آن دسته از کارگرانی که حقوق ماهانه ثابت نداشته و دستمزد آنها در ماه متغیر است محاسبه عیدی و پاداش پایان سال آنها بر اساس میانگین حقوق ۳ ماه آخر خدمت آنان محاسبه میشود.
عیدی و پاداش کارگران پارهوقت
برابر ماده ۳۹ قانون کار، میزان مزد و مزایای کارگرانی که به صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی تعیین شده به کار اشتغال دارند به نسبت ساعات کار محاسبه و پرداخت میشود که میزان عیدی و پاداش نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست.
عیدی و پاداش کارگران فصلی
مبلغ پرداختی بابت عیدی و پاداش به کارگران کارگاههای فصلی مشمول قانون کار و همچنین کارگران سایر کارگاههای مشمول که کمتر از یک سال در کارگاه کار کردند باید بر ماخذ ۶۰ روز و به نسبت ایام کارکرد در سال محاسبه شود.
عیدی و پاداش کارگران کار مزدی
مزد مورد عمل در محاسبه وجوه عیدی و پاداش پایان سال به کارگران کارمزدی عبارت از متوسط کارمزد دریافتی آنان بر حسب مدت ایام کارکرد در سال است.
عیدی و پاداش کارگران اخراجی یا مستعفی
آن دسته کارگرانی که در طول سال از خدمت استعفا میدهند، اخراج یا بازنشسته میشوند و به طریقی رابطه آنها با کارفرما و کارگاهی که در آن کار میکنند قطع میشود، به نسبت مدت کارکرد خود شایسته دریافت عیدی و پاداش سالانه خواهند بود.
در مورد محاسبه عیدی و پاداش کارگران مشمول قانون کار، مبنای محاسبه و پرداخت عیدی و پاداش پایان سال، مزد و فوق العادههایی است که کارگر به مناسبت اشتغال در شغل مربوط دریافت میکند؛ در واقع مزایایی که فرد به نوعی در ارتباط با شغل دریافت میکند از اجزای مزد به شمار میآید و بر همین اساس فوق العاده شغل، سختی کار و هر آنچه که به تبع شغل به کارگر داده شود جزو مزد منظور شده و باید در محاسبه عیدی و پاداش پایان سال لحاظ شود.
مزایای رفاهی و انگیزشی از قبیل کمک هزینه مسکن، بن خواربار، کمک عائلهمندی و پاداش افزایش تولید جزو مزد به حساب نمیآید و در پرداخت عیدی و پاداش منظور نمیشود.
دولتی یا خصوص بودن کارگاه و نوع فعالیت آن در میزان عیدی و پاداش سالانه کارگران تاثیری ندارد و با توجه به ماده واحده قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارگران شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار مصوب سال ۱۳۷۰ مجلس، همه کارگران مشمول قانون کار صرفنظر از محل اشتغال و نوع کارگاه اعم از دولتی، خصوصی، تعاونی، صنعتی، کشاورزی و خدماتی باید به میزان مقرّر در مصوبه مذکور از عیدی و پاداش سالانه برخوردار شوند.