طبق گزارش مرکز آمار بین متوسط هزینه غیرخوراکی ثروتمندترین دهک شهری و فقیرترین دهک شهری در سال ۹۴ بیش از ۵۹ میلیون و ۵۰۰ هزارتومان فاصله بوده است، در این میان در حالی که دهک دهم ۲۸ درصد از هزینه مصرفی ۵۶۰ هزار میلیارد تومانی کشور را به خود اختصاص می‌دهد، اما تنها ۳ درصد از این دهک مالیات ناچیزی پرداخت می‌کنند، این در حالی است که یک نماینده مجلس به طعنه گفت: فعلاً فضلا و علمای مجلس مصلحت ندیده‌اند یارانه غیرنیازمندان حذف شود.
بر اساس گزارش بانک مرکزی، مجموع هزینه یک خانواده از دهک اول (فقیر) در طول سال ۷ میلیون و ۱۳۸ هزار تومان برآورد شده است. در مقابل مجموع هزینه یک خانواده از دهک دهم (ثروتمند) طی سال ۹۳ معادل ۱۰۴ میلیون و ۲۹۲ هزار تومان بوده است. این موضوع اختلاف ۹۷ میلیون و ۱۵۴ هزار تومانی را در هزینه پایین‌ترین طبقه و بالاترین طبقه طی یک سال نشان می‌دهد.
برآورد مرکز آمار و بانک مرکزی از میزان هزینه و درآمد خانوار در دهک‌های مختلف درآمدی نشان می‌دهد اختلاف زیادی میان دهک‌های بالا و پایین وجود دارد و همین امر ضمن ایجاد طبقات برخوردار و محروم در جامعه تبعات اجتماعی و اقتصادی بدی را در کشور پدید آورده است. کارشناسان ضعف تقاضا در اقتصادهای نفتی را پدیده‌ای بسیار خطرناک عنوان می‌کنند، به ویژه آنکه این رویداد با رکود اقتصادی هم عجین شده باشد. فروپاشی قدرت خرید طبقه متوسط و پایین‌تر از متوسط ریشه اصلی این بحران تقاضا در اقتصاد است. بر این اساس شکافی چشمگیر در میزان درآمد و هزینه خانوار طی این سال‌ها ایجاد شد که ناشی از تورم بالا و همچنین افزایش نرخ ارز است و متأسفانه میزان افزایش دستمزدها در طبقه متوسط و پایین‌تر از آن بسیار کمتر از رشد هزینه بوده است.
نیلی: فقط ۳ درصد از ثروتمندان جامعه مالیات می‌دهند
در این میان مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور عنوان کرده است که ۲۸در صد از ۵۶۰ هزار میلیارد تومان هزینه مصرفی کشور را که بالغ بر۱۵۷هزار میلیارد تومان می‌شود، دهک دهم خرج می‌کند. مسعود نیلی با بیان اینکه از قشر ثروتمند جامعه مالیات نمی‌گیریم، گفت: دهک دهم درآمدی، ۲۸درصد از کل هزینه‌ها را دارد و در سال ۹۴ هزینه مصرفی که ۵۶۰ هزار میلیارد تومان بوده، دهک دهم ۲۸درصد آن را خرج کرده است.
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور افزود: اگر به جای ۳ درصد ۱۰درصد از این دهک مالیات بگیریم، ۱۵ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان و اگر ۲۰درصد باشد، ۳۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان و اگر ۳۰درصد اخذ شود ۴۷ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان مالیات خواهد بود.
وی با بیان اینکه در انگلیس از این دهک ۴۰درصد و در دانمارک ۵۰درصد مالیات اخذ می‌شود، تصریح کرد: عملاً از قشر ثروتمند جامعه مالیات نمی‌گیریم، باید در مالیات از سمت بنگاه‌ها به سمت خانوار برویم.
نیلی درباره شاخص‌های مطلوب مالیاتی در مورد مزایای مالیات بر بنگاه‌ها گفت: این موضوع منجر به ایجاد اطلاعات قابل تطبیق برای اخذ مالیات بر درآمد خانوار است، همچنین بازیگر اصلی، اخذ مالیات بر مصرف و ارزش افزوده خواهد بود.
مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور در مورد معایب آن نیز اظهارداشت: اختلال در تولید بنگاه‌ها و افزایش نابرابری به دلیل کاهش دستمزد کارگران از دیگر ابعاد این موضوع است. وی با تأکید بر لزوم اجرای عدالت مالیاتی در کشور گفت: فقط حدود ۳ درصد از دهک دهم جامعه مالیات می‌پردازند. وی به اهمیت مالیات در تأمین مخارج دولت برای عرضه کالاهای عمومی و کمک‌های اجتماعی دولت به جامعه و همچنین نقش پر اهمیت مالیات در خروج از رکود اشاره کرد و افزود: اکنون در کشور باید به بازتوزیع مالیاتی توجه شود به گونه‌ای که پرداخت مالیات برای افراد ثروتمند و کم درآمد متعادل و متوازن شود و این چنین نشود که افراد ثروتمند نقشی در مالیات نداشته باشند.
نیلی در ادامه گفت: عدالت مالیاتی با اجرای بازتوزیع مالیاتی صورت می‌گیرد و اگر باز توزیعی به شکل صحیح اجرایی شود درآمد مالیاتی از قشر پردرآمد ستانده و منابع آن برای قشر کم درآمد صرف می‌شود.
هزینه غیر خوراکی ثروتمندان
به گزارش «جوان»، درحالی که متوسط هزینه غیرخوراکی ثروتمندترین دهک شهری در سال۹۴ بالغ بر ۶۰ میلیون تومان رسیده است اما میزان هزینه غیرخوراکی فقیرترین دهک شهری در سال مذکور به ۵۰۰ هزار تومان هم نمی‌رسد که این امر نشان می‌دهد فقرا هر درآمد اندک خود را صرف هزینه‌های معیشت و خوراکی می‌کنند. متوسط هزینه غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری نشان می‌دهد که دهک دهم به عنوان ثروتمندترین دهک موجود در کشور در سال ۹۲ بالغ بر ۴۳میلیون و ۷۵۴هزار تومان بوده است که این هزینه در سال ۹۳ به محدوده ۵۲ میلیون تومان رسیده است و در سال ۹۴ نیز تا مرز ۶۰ میلیون تومان جهش داشته است.
همچنین دهک نهم شهرنشین (یک طبقه پایین‌تر از ثروتمندترین دهک جامعه) متوسط هزینه غیرخوراکی‌اش در سال ۹۲ بیش از ۲۴میلیون تومان، در سال ۹۳ در حدود ۲۹میلیون تومان و در سال ۹۴ به بیش از ۳۲ میلیون تومان رسیده است. همچنین دهک هفتم درآمدی از حیث هزینه مذکور در سال ۹۲ در حدود ۱۹میلیون تومان و در سال ۹۳ در حدود ۲۲میلیون تومان و در سال ۹۴ بالغ بر ۲۴میلیون ۵۰۰هزار تومان بوده است.
هزینه غیرخوراکی فقرا تقریباً هیچ
نکته قابل تأمل آن است که متوسط هزینه غیرخوراکی سالانه یک خانوار دهک اولی شهری که فقیرترین خانوار شهری شناخته می‌شود نشان می‌دهد که در سال ۹۲ تنها ۳۶۰هزار تومان بوده است که در سال ۹۳ این هزینه تنها ۳۶۰ هزار تومان و در سال ۹۴ تنها ۴۲۱هزار تومان بوده است.
طبقه بالاتر از فقرا نیز از حیث هزینه مذکور در سال ۹۲ در حدود ۶۰۰ هزار تومان و در سال ۹۳ در حدود ۶۷۰ هزار تومان و در سال ۹۴ در حدود ۷۵۰ هزار تومان هزینه غیرخوراکی در سال داشته است، دهک سوم شهری نیز در سال ۹۲ تنها ۷۵۱هزار تومان و در سال ۹۳ در حدود ۸۶۳هزار تومان و در سال ۹۴ تنها ۹۷۸هزار تومان هزینه غیرخوراکی سالانه داشته است، دهک چهارم شهری نیز در سال ۹۲ بالغ بر ۸۹۶هزارتومان و در سال ۹۳ در حدود یک‌میلیون تومان و در سال ۹۴ کمی بیش از یک‌میلیون و ۱۰۰ هزار تومان هزینه غیرخوراکی داشته است.
هزینه غیرخوراکی دهک پنجم شهری نیز در سال ۹۲ تا ۹۴ تنها در حدود یک میلیون تا یک میلیون و ۳۳۸هزار تومان بوده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس:
فضلای مجلس مصلحت ندیدند یارانه پولدارها حذف شود!
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این سؤال که چرا در لایحه بودجه سال ۹۶ موضوع حذف غیرنیازمندان یارانه‌بگیر پیش‌بینی نشده است، طی اظهارنظری کنایه‌آمیز گفت: شاید صلاح نبود یارانه غیرنیازمندان حذف شود، البته این نظر علما و فضلای مجلس بود!
محمدحسینی در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: برای حذف یارانه غیر نیازمندان هر سال نامه نوشتیم، اما دولت اجرا نکرد. در ماده ۹۴ قانون برنامه ششم توسعه حکمی آمده و این مباحث پیش‌بینی شده است.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: در جدول بند «الف» تبصره ۱۴ بودجه سال ۹۶ هدف این بود ۲۰ درصد برای افزایش حقوق مستمری‌بگیران کمیته امداد و بهزیستی از محل هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته شود.
این نماینده مجلس در پاسخ به این سؤال که به شکل مستقیم دستوری برای حذف غیر نیازمندان وجود ندارد و دولت می‌تواند این منابع را از محل‌های دیگر مانند افزایش درآمد و جابه‌جایی ردیف‌ها تأمین کند، تصریح کرد: غیر نیازمندان حذف نشدند و طبق پرداخت یارانه در آذرماه ۷۵ میلیون نفر یارانه گرفته‌اند و خود افراد می‌گویند یارانه نمی‌گیرند.
وی در مورد اینکه پیشنهاد مجلس تکلیف برای دولت نسبت به حذف غیرنیازمندان یارانه‌بگیر ایجاد نمی‌کند، افزود: نگاه مجلس بر این است که با این پیشنهادات برای تأمین منابع به سمت حذف غیرنیازمندان برود، جمع‌بندی علما و فضلا در مجلس این بود. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این سؤال که کجای تبصره ۱۴ نشان می‌دهد غیرنیازمندان باید حذف شوند، گفت: شاید صلاح نبوده است. وی در پاسخ به این سؤال که مصلحت انتخابات صلاح کشور است؟ تصریح کرد: نه، این نگاه را قبول ندارم. حسینی در مورد اینکه چرا سال آینده نباید حذف غیرنیازمندان یارانه ادامه یابد، گفت: چرا باید حذف داشته باشیم؟ کجا گفته شده که غیرنیازمندان نباید یارانه بگیرند. در قانون هدفمندی آیا حکمی برای حذف غیرنیازمندان وجود دارد؟ در قانون هدفمندی بحث پرداخت یارانه به کل کشور بود و از طرفی غیرنیازمندان که خودرو دارند بنزین بیشتری مصرف می‌کنند، در نتیجه هزینه پرداختی بیشتری خواهند داشت. این نگاه مجلس و قانون است.
