هر ساله با توجه به ماده ٩۶ قانون ، افزایش مستمری و مزایای جانبی مستمری بگیران مورد توجه قرار می گیرد که این موضوع زمان و نیروی فراوانی را در ماههای آغازین سال از واحدهای ذیربط به خود اختصاص می دهد . این امر  با توجه به فراوانی  جمعیت افراد ذینفع  و افزایش روز افزون تعداد مستمری بگیران ،  بازتاب های وسیعی نیز در جامعه ، رسانه ها و افکار عمومی جامعه دارد.
آنچه که قابل تأمل است نحوه افزایش هر ساله مستمری است که غالباً با اعمال یک درصد مشخص شده ای نسبت به مستمری سال قبل صورت می گیرد و معمولا یک مبلغی ( بیش از حداقل دستمزد ) به عنوان کف در نظر گرفته می شود که مستمری سال کمتر از آن مبلغ کف نباشد . به این ترتیب هر سال پس ازاعمال افزایش ، مستمری بگیرانی که دریافتی آنان اندکی بیشتر از مستمری بگیران حداقلی بود نیز خود را در گروه  حداقل بگیران می بینند و می توان گفت مستمری دهک های دوم و سوم و … به تدریج با دهک اول مستمری بگیران یکسان می شوند . این موضوع  با توجه به اینکه افراد یاد شده یقیناً سهم مشارکت بیشتری نسبت به حداقل بگیران در منابع سازمان  داشته و آورده آنان گاهی خیلی بیشتر از افرادی است که بر اساس حداقل مستمری بگیر شده اند ، به دور از قاعده انصاف با آنان برخورد شده   و  اعمال  افزایش در مورد آنان  ناعادلانه  خواهد بود .
از طرفی وابستگی مستمری هر سال به مستمری سال گذشته که در افزایش های سالیانه اعمال می گردد (افزایش سالیانه = n% مستمری اسفند سال گذشته) ، احتمال خطا در پرداخت را افزایش می دهد چرا که اگر در یک سال مستمری به هر دلیلی ، با خطا محاسبه و پرداخت گردد ،  این خطا به سالهای بعد تسری یافته و حق واقعی افراد در مدت طولانی به صورت نادرست پرداخت می گردد.
همچنین مبالغ مربوط به مزایای جانبی هر سال بر اساس مبلغ ریالی ثابت مورد تصویب قرار می گیرد که این افزایش ها نیز  به دلیل نداشتن پایه ای جهت محاسبه با انتقاداتی روبرو می شود.
با این تفاسیر بررسی راه های بهتری جهت تعیین افزایش های سالیانه مورد نیاز است تا بتوان این فرایند را به صورت چابک تر و عادلانه تر انجام داد .
در این راستا  یک راهکار پیشنهادی به نظر می رسد که در ذیل به آن  اشاره می گردد :
اگر مبلغ مستمری هر فرد در زمان برقراری ، بر حداقل دستمزد همان سال تقسیم گردد ، عددی به دست می آید که می توان آن را ضریب مستمری نام نهاد . اگر فردی معادل حداقل دستمزد مستمری دریافت می کند ، ضریب مستمری  وی یک خواهد بود و اگر مستمری  فردی مثلا ٣,۵ برابر حداقل دستمزد باشد ، ضریب وی ٣.۵ خواهد بود . حال به راحتی می توان اشاره نمود که ضریب مستمری هر فرد ضربدر حداقل دستمزد هر سال میزان مستمری سالیانه هر مستمری بگیر را تشکیل می دهد. بدین ترتیب فقط کافی است هر سال حداقل دستمزد اعلام گردد تا هر فردی خود بتواند مستمری خود را محاسبه کند و هیچ نیازی به تصویب مصوبه و صدور بخشنامه وجود ندارد.
در خصوص مزایای جانبی نیز کافی است برای هر کدام نسبتی از حداقل دستمزد تعریف گردد . مزایائی مانند عائله مندی ، حق اولاد ، سنوات مازاد بر ٢٠ سال ، بن و حق مسکن  را می توان  همه ساله  با ضریب مشخصی که ازمیانگین نسبت پرداخت ها به میانگین حداقل دستمزد به دست می آید محاسبه نمود . مثلاً برای  حق مسکن هر سال ، نسبت ثابت ٠,٠٢حداقل دستمزد را در نظر گرفت  .
بدین ترتیب نه تنها وابستگی مستمری و مزایای هر سال نسبت به سال گذشته از بین رفته و خطای احتمالی در محاسبه مستمری هر سال به مستمری سال های بعد سرایت نمی کند، بلکه  نیاز به تصویب قانون و صدور بخشنامه برای هرسال از بین رفته و فرآیند افزایش مستمری در ابتدای هرسال با سادگی و سهولت بهتری صورت می گیرد .

محمدعلی پرند، کارشناس اداره امور فنی مستمری ها

منبع : http://www.tamin.ir/News/Item/41802/2/41802.html