ساعت۲۴-چرا ایرانیان تحصیلکرده در دانشگاهها به این فکرند که جای پایی در خارج از کشور برای خود دست و پاکنند و از ایران بروند. جاذبه های کشورهای پروتمند و احتمال پیداکردن شغل پر در امد و دافعه ها در ایران دلیل اصلی این تحمل سختی از سوی ایرانیان جوان است. سالانه چند ایرانی از اسران مهاجرت می کنند ؟
علی اکبری عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در صحن علنی مجلس اعتراف کرد: متاسفانه سالانه ۱۸۰ هزار ایرانی با تحصیلات عالی از کشور مهاجرت می کنند. فرار مغزها از ایران فاجعه ملی است، متاسفانه ایران سومین مردمان جهان را داراست که به دنبال مهاجرت هستند، به نوعی که سالانه ۱۸۰ هزار ایرانی با تحصیلات عالی از کشور مهاجرت میکنند، بنابراین زمینه سازی برای نگهداشت این سرمایهها در کشور باید تکلیف شود. اکبری معتقد است: جوانان با داشتن سرمایه علم و دانش و خلاقیت میتوانند با تخفیف مالیاتی ومشوقهای قانونی با حداقل هزینه اشتغالزایی کرده و در سطح بینالملل عرض اندام نمایند. در واقع با ایجاد مراکز تماس و پشتیبانی باید از نیرو کار ارزان و دسترس به فیبر نوری به ایجاد شغل و ثروت ملی کمک کرد.
چند وقت پیش خبرگزاری تسنیم نیز گزارش داده بود انستیتو بینالمللی آموزش آمریکا هرساله نسبت دانشجویان در مقاطع مختلف را نیز اعلام میکند. نکته حائز اهمیت در بررسی آمار ۲۵ کشور اول در اعزام دانشجو به آمریکا این است که ایران رتبه نخست در نسبت ارسال دانشجوی در مقاطع کارشناسی ارشد و یا دکتری را بین کشورهای دنیا داراست. مطابق این گزارش، ۷۷٫۷ درصد دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در آمریکا در مقطع تحصیلات تکمیلی هستند، بهعبارت دیگر در سال تحصیلی ۹۵ ــ ۹۴ روزانه ۲ دانشجوی در مقاطع کارشناسی ارشد و بالاتر کشور را بهمقصد آمریکا ترک گفتهاند. نکته حائز توجه این است که این دانشجویان پس از مدت کوتاهی فارغالتحصیل شده و در آمریکا مشغول به کار میشوند؛ لذا بخش قابل توجهی از آنان به کشور بازنمیگردند.
با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران برنامه اعزام دانشجو بهصورت بورسیه به آمریکا ندارد، لذا این تعداد دانشجو باید با هزینه شخصی به این کشور عزیمت کنند و شخصاً برای اخذ پذیرش از دانشگاههای این کشور اقدام کنند. از طرف دیگر با توجه به سطح علمی دانشگاههای آمریکا، این دانشگاهها طبیعتاً تنها به دانشجویان مستعد و قوی پذیرش میدهند، لذا خروج نزدیک به هزار دانشجو تنها در یک سال از جمهوری اسلامی بهمقصد آمریکا باید مورد بررسی و آسیبشناسی جدی نهادهای قانونگذار مانند کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی و نهاد عالی سیاستگذار مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گیرد، از طرف دیگر بنیاد ملی نخبگان که نهاد سیاستگذار و برنامهریز برای ساماندهی به امور نخبگان در کشور است باید پاسخگوی رشد شتابان خروج نخبگان از کشور باشد.انستیتو بینالمللی آموزش در گزارش سال ۲۰۱۶ خود اعلام کرده که حضور دانشجویان ایرانی در آمریکا ۳۸۶ میلیون دلار به اقتصاد این کشور کمک کرده است.
رضوان حکیمزاده معاون آموزش ابتدایی معاون وزیر آموزش و پرورش نیز با اشاره به سرایت پدیده مهاجرت نخبگان از دانشجویی به دانش آموزی میگوید: یکی از مسائل نگرانکنندهای که هماکنون در کشور با آن مواجهیم، مهاجرت استعدادهای برتر دانشآموزی به خارج از کشور است؛ به طوری که در گذشته مهاجرت دانشجویان ما عمدتا در دورههای تحصیلات تکمیلی اتفاق میافتاد اما با توجه به شواهدی که در دست داریم و گزارشهایی که از برخی مدارسی که دانشآموزان نخبه در آن تحصیل میکنند، به دستمان رسیده، متاسفانه تمایل مهاجرت به خارج از کشور به ردههای پایینتر رسیده است و امروز بسیاری از دانشآموزان ما ترجیح میدهند بعد از اتمام دوره متوسطه، تحصیلات خود را در خارج از کشور ادامه دهند که این بسیار جای نگرانی دارد.
به عقیده اغلب صاحبنظران، وجود جمعیت کثیر دانشآموختگان بیکار در کشور با وجود همه پیامدها و تبعاتی که در پی دارد، این پیام را به جوانان در حال تحصیل در مقاطع پیش از دانشگاه منتقل میکند که آینده شغلی مبهمی در انتظار آنان است و این آینده مبهم شغلی، میتواند عاملی مهم در مهاجرت استعدادهای برتر دانشآموزی تلقی شود. هرچند متاسفانه چند سالی است که آمار دقیق و شفافی از میزان خروج نخبگان به خارج از کشور ارائه نمیشود اما آمارهای سالهای گذشته نشان میدهد که ۶۲ درصد از دانشآموزان مدالآور المپیادهای علمی ایران به خارج از کشور و عمدتا به کشورهای توسعهیافته دنیا چون آمریکا و کانادا مهاجرت میکنند و این یک تهدید جدی برای کشور محسوب میشود؛ تهدیدی که به جای کتمانشدن از سوی مسئولان باید مبنای برنامهریزیها و تصمیمگیریهای جدید در این حوزه قرار گیرد.