ورشکستگی بانک‌ها این روزها بیشتر از هر زمان دیگری مطرح می‌شود و هرازگاهی هشداری در مورد ورشکستگی بانک‌ها از سوی منتقدین شنیده می‌شود. در این میان اخبار غیررسمی هم داغ است و هر بار آرم یک بانک به تصویر اصلی این اخبار سنجاق می‌شود.
اما آیا می‌توان به‌طورقطع رای به ورشکستگی بانک‌ها داد؟ حقیقت این است که تنها مرجع اعلام وضعیت بانک‌ها، بانک مرکزی است که اطلاعات دقیقی از وضعیت بانک‌ها دارد اما به دلایل امنیتی از فاش کردن اطلاعات دقیق امتناع می‌کند.
به همین جهت اطلاعات و آماری که در مورد وضعیت بانک‌ها در کشور وجود دارد جسته‌وگریخته و در حد حدس و گمان است. بعید هم به نظر می‌رسد وضعیت بانک‌ها از مبادی رسمی اعلام شود.
چراکه اعلام چنین آماری مشکلات را حادتر می‌کند و منطقی نیست که وضعیت بغرنج بانک‌ها اعلام شود به همین جهت نمی‌توان در مورد وضعیت واقعی بانک‌ها اطلاعات دقیق به دست آورد و بر اساس آن تحلیل ارائه داد.
ما فقط می‌دانیم که سیستم بانکی کشور مشکل دارد، اما نمی‌دانیم کدام بانک با مشکلات بیشتری دست‌به‌گریبان است و کدام بانک مشکلات کمتری دارد.
درمجموع و از روی قرائن و شواهد می‌توان با قاطعیت گفت که بانک‌ها به دلایلی همچون دارایی‌های سمی، بدهی‌های معوق، ارائه تسهیلات بدون پشتوانه و… با مشکلاتی دست‌به‌گریبان هستند که نمی‌توانند نرخ سود سپرده را پایین بیاورند.
این مساله نشان می‌دهد که بانک‌ها با کمبود نقدینگی مواجه هستند و برای حل موقتی مشکل نقدینگی، سود سپرده را پایین نمی‌آورند؛ این اقدام در کوتاه‌مدت کسری نقدینگی بانک‌ها را کم می‌کند اما در بلندمدت کسری نقدینگی افزایش می‌یابد.
مانند بدهکاری که وام می‌گیرد تا در کوتاه‌مدت و مقطعی مشکل بدهکاری خود را رفع کند اما این اقدام در بلندمدت بر مشکلات وی می‌افزاید.
اینجاست که پرویز عقیلی مدیرعامل بانک خاورمیانه می‌گوید که «تعداد زیادی از بانک‌های ایران یعنی حداقل نصفی از آن‌ها باید طی ۶ سال آینده متوقف یا ادغام شوند به این دلیل که طی سال‌های گذشته با ارائه وام‌های بد، این بانک‌ها نیاز به‌روزرسانی دارند.
طی سال‌های گذشته بانک‌های ایران تحت یک رقابت شدید، همواره بیشتر ازآنچه خودشان سود دریافت کنند، به سپرده‌گذاران سود داده‌اند، آن‌ها به‌منظور جذب سپرده‌گذار و در رقابت با سایر بانک‌ها این کار را انجام می‌دهند که باعث ضرر هزاران میلیاردی آن‌ها شده است.»
اما اظهارنظر در مورد توقف یا ادغام این تعداد از بانک‌ها دقیق نیست چراکه اطلاعاتی در مورد ابعاد مشکلات بانک‌ها وجود ندارد و مشخص نیست کدام بانک‌ها درگیرترند.
اما راهکار مشکلاتی که انگ ورشکستگی به بانک‌ها می‌زند چیست؟ مشکلات برخی بانک‌ها مقطعی و موقت هستند که در این شرایط بانک مرکزی به‌عنوان آخرین مرجع قرض دهنده با در نظر گرفتن برخی جرائم مشکلات را حل می‌کند.
اما برخی بانک‌ها که مشکلات شدیدتری دارند را می‌توان با روش «گریز» حل کرد. طرحی که با ادغام بانک‌ها، یا خرید یک بانک توسط بانک دیگر و یا حتی تصاحب مالکیت بانک توسط دولت قابل‌حل است.
این روش‌ها به لحاظ تکنیکی در کشورهای دیگر تجربه‌شده و ایرادات آن استخراج‌شده است. اما ازآنجایی‌که در ایران تجربه اجرای آن وجود ندارد بانک‌ها و در راس آن بانک مرکزی دست‌به‌عصا حرکت می‌کنند.
چراکه مقامات به‌صورت عملی برخوردی با آن نداشته‌اند، به‌جز چند ادغام که از جزییات آن اطلاعاتی وجود ندارد و حتی مشخص نیست که صوری بوده‌اند یا واقعی!
علی ایحال تجربیات بانک‌های دنیا در ورشکستگی بانک‌ها پیش روست و راه‌حل وجود دارد اما ازآنجایی‌که مقامات پولی از بانک‌ها حمایت می‌کنند اعلام ورشکستگی بانک‌ها در کشور بسیار بعید به نظر می‌رسد. البته نمی‌توان احتمال وقوع آن را در اقتصاد ایران صد درصد رد کرد، فرض محال، محال نیست.
سهیلا طائی
سردبیر
منبع : https://tejaratnews.com
