اگر شما از نظر مالی آماده و از نظر فیزیکی سالم هستید، بازنشستگی شما می‌تواند برای چند دهه تداوم داشته باشد؛ اما به‌طورکلی مراحل مختلفی که قبل از بازنشستگی و بعدازآن طی می‌شوند هزینه های مختلفی داشته و نیاز به روش‌های متمایزی برای بودجه بندی دارد. حتی اگر شما زودتر از موعد هم بازنشسته شوید، باز هم با این مراحل مواجه خواهید شد، فقط در یک بازه زمانی فشرده‌تر. در اینجا این مراحل و چگونگی کنترل امور مالی تان را شرح می‌دهیم.
دوران قبل از بازنشستگی (۴۵ تا ۵۵ سالگی)
این مرحله درست قبل از بازنشستگی قرار دارد. شما هنوز در حال کار کردن هستید، اما بازنشستگی شما هم در آینده نزدیک اتفاق میفتد و شما درنهایت تصویری شفاف از اینکه سبد اندوخته، درآمد و هزینه هایتان چگونه خواهد شد، به دست می‌آورید. همچنین باید اندک‌اندک به این موضوع فکر کنید و تصمیم بگیرید که بعد از بازنشستگی وقت خود را صرف انجام چه‌کارهایی می‌کنید. چیزی که قبلاً فقط به‌صورت تئوری بود کم‌کم رنگ و بوی واقعیت می‌گیرد. ما برای این سن ۵۵ سالگی را انتخاب کرده‌ایم چون سنی است که کارکنان واجد شرایط بازنشستگی (حتی بازنشستگی پیش از موعد) می‌شوند؛ اما شاید شما در ۶۰ سالگی بازنشسته شوید یا تا ۷۰ سالگی کار کنید.
اگر شما در این مرحله هستید، باید درآمدها و هزینه های احتمالی‌تان را برای زمانی که دیگر کار نمی‌کنید و بازنشسته شده‌اید، تخمین بزنید. حقوق بازنشستگی و تأمین اجتماعی چقدر خواهد بود؟ آیا پس انداز اضافه دیگری دارید که به شما در تأمین مخارج کمک کند؟ آیا وام مسکنتان را پرداخت کرده‌اید و اگر نه چقدر و به چه مدت هنوز بدهکار خواهید بود؟
ممکن است شما:
- به قدر کافی در موقعیت مستحکمی قرار داشته باشید و تصمیم به بازنشستگی زودتر از موعد بگیرید.
- کارفرمای شما کسب‌وکار کوچکی دارد و نتواند حقوق شما را به‌اندازه کافی افزایش دهد و شما مجبور به ترک آن شغل باشید.
- اگر شما یک کسب‌وکار خانوادگی را اداره می‌کنید، زمان خوبی است تا یک برنامه جایگزین طراحی کنید.
- و اگر شما از نظر مالی در آن موقعیتی که می‌خواهید قرار ندارید، زمان خوبی است تا بیشتر کار کنید، تغییر شغل دهید یا به‌صورت فعالانه به دنبال ترفیع باشید تا بتوانید درآمد بیشتر و در نتیجه پس انداز بالاتری برای بازنشستگی داشته باشید.
به‌علاوه این دوره زمان خوبی است تا هزینه های ماهیانه و سالانه خود را دوباره ارزیابی کنید و هزینه هایی را که در طول زمان جمع شده‌اند کاهش داده و هرگونه مخارج اضافی را حذف کنید و به بودجه بازنشستگی تان اجازه نفس کشیدن بدهید. همچنین در این مرحله و احتمالاً در مراحل اولیه بازنشستگی، ممکن است هنوز هزینه های مهمی مثل دانشگاه یا تأمین هزینه عروسی فرزندان و پرداخت اقساط خانه مسکونی را داشته باشید. درنهایت، شاید مجبور شوید تعطیلات معمولی خود را با سفرهایی که تصور می‌کردید در طول بازنشستگی می‌روید، عوض کنید.
دوران اولیه بازنشستگی (۵۸ تا ۶۸)
برخی از بزرگ‌ترین تغییرات در بودجه شما وقتی برای اولین بار بازنشسته می‌شوید رخ خواهد داد. شما دیگر یک حقوق ثابت از کارفرمای خود دریافت نخواهید کرد، مگر اینکه حقوق بازنشستگی داشته باشید. شما برای مدیریت درآمدتان در طول بازنشستگی به یک برنامه نیاز خواهید داشت. همچنین ممکن است دیگر هیچ‌یک از مزایای بیمه سلامت را که از طرف کارفرما و به شاغلین پرداخت می‌شد، نداشته باشید.
مطمئن شوید که برای همسر و فرزندانتان به‌خوبی برنامه‌ریزی کرده‌اید و مطمئن شوید که آن‌ها در صورت بیماری از چه مزایایی برخوردار هستند. اگر شما و همسرتان بیمه درمانی یا تکمیلی کافی ندارید با شرکتهای بیمه ای تماس بگیرید و از آن‌ها در مورد طرح‌هایشان پرس‌وجو کنید. شاید به نظرتان قدری دیر باشد یا مجبور باشید سالانه مبلغ زیادی را بابت بیمه خود و همسرتان پرداخت کنید؛ اما فراموش نکنید که در این سن و سال یک بیماری کوچک می‌تواند هزینه های سرسام‌آوری را با خود به همراه بیاورد.
اخیراً صحبت از اجرای طرح بیمه ای تحت عنوان بیمه مراقبت از سالمندان به میان آمده است. پیگیر باشید و ببینید چه موقع امکان ثبت‌نام در این نوع بیمه فراهم می‌شود.
شاید وسوسه شوید که در این دوران اولیه بازنشستگی دست به ولخرجی بزنید: شما زمان آزاد زیادی خواهید داشت و احتمالاً سالم و سرحال نیز هستید. در این مرحله، شاید بخواهید که آن ماشین اسپرتی که همیشه آرزوی راندنش را داشتید بخرید، به یک تور دور اروپا بروید، در مدرسه آشپزی شرکت کنید. با آزادی بیشتری که برای مسافرت دارید، شاید بخواهید یک ویلا برای تعطیلات خود در نقطه موردعلاقه یا خانه دومی در یک مکان آفتابی بگیرید تا از زمستان‌های سخت فرار کنید. دست نگه دارید: اگر با بازنشستگی مثل برنده شدن در قرعه‌کشی رفتار کنید درواقع دارید به‌سرعت پس اندازهایتان را آتش می‌زنید.
یک‌راه مدیریت این هزینه ها داشتن یک شغل پاره‌وقت فصلی است: شروع کسب‌وکاری که به شما انعطاف در ساعات و مکان کاری می‌دهد.
قبل از پرش به یک شغل جدید کمی با خودتان خوش بگذرانید، فعالیتی که شما هیچ‌گاه نمی‌توانستید واردش شوید چون پرداختی کافی نداشت. حالا وقتش فرا رسیده که به دنبال علاقه‌تان بروید. حقوق ۸۰۰ هزارتومانی در ماه وقتی شما به ۱٫۵ میلیون تومان نیاز دارید کافی به نظر نمی‌رسد، اما به‌محض اینکه بازنشسته می‌شوید، از هیچی بهتر است و در این نقطه به‌هرحال همه‌چیز بیشتر به رضایت شخصی شما برمی‌گردد.
همچنین می‌توانید فعالیت‌های گرانی که می‌خواهید به خاطرشان زمان بگذارید با سایر فعالیت‌های ارزان و یا رایگان به حالت تعادل دربیاورید: برای آموزش به جوانان داوطلب شوید، در یک کلاس عکس‌برداری در فرهنگسرای محله‌تان تدریس کنید یا سرویس مدرسه بچه‌ها را به عهده بگیرید. همه‌چیز به مهارت‌های شما مربوط می‌شود. همه مهارت‌های خود را روی کاغذ بنویسید و ببینید چه‌کارهایی می‌توانید انجام دهید و پول درآورید.
حالا که شغلتان شما را به ماندن در مکان خاصی محدود نمی‌کند، ممکن است زمان آن رسیده باشد که به یک جای بهتر نقل‌مکان کنید. هزینه هایی مربوط به جابجایی، همچنین هزینه های معامله مربوط به فروش خانه هم وجود خواهد داشت. آیا تا حالا خیال بازنشستگی در شهر زادگاه خود یا حتی کشوری دیگر را داشته‌اید؟ بسته به هزینه جایی که الآن در آن زندگی می‌کنید در برابر مقصد موردنظرتان، نقل‌مکان کردن می‌تواند یک مزیت برای وضعیت مالی تان باشد و باعث افزایش پس اندازهای شما شود.
میان بازنشستگی (از ۶۸ تا ۷۵ سالگی)
در دوره میان بازنشستگی شما احتمالاً به‌اندازه کافی از دوران فراغت از کار خود لذت برده‌اید و حالا دیگر دوست دارید به‌جای کار کردن یا انجام فعالیت‌های داوطلبانه قدری استراحت کنید. در این مرحله احتمالاً بخشی از درآمدهای جانبی خود را که ایجاد کرده بودید از دست می‌دهید.
از طرفی در این مرحله، شاید شما از بعضی از سفرها و فعالیت‌هایی که در دوران اولیه بازنشستگی به دنبالش بودید خسته شده باشید، پس هزینه هایتان ممکن است کاهش یابد. شاید دوست داشته باشید بیشتر در خانه بمانید، یا سفرهایتان بیشتر ارزان‌قیمت و به‌قصد دیدن نوه‌هایتان باشد. با خوش‌شانسی، بچه‌های شما آن‌قدر در حرفه خود شناخته‌شده و پابرجا هستند تا دیگر مجبور نباشند مشکلات مالی خود را از طریق شما برطرف کنند. به‌علاوه، شما احتمالاً دیگر پولی بابت بیمه یا وام مسکن پرداخت نمی‌کنید.
ممکن است وقتی بچه‌هایتان کوچک‌تر بودند و خودتان جوان‌تر بوده‌اید، وصیت‌نامه یا برنامه‌ای برای دارایی های خود تهیه کرده باشید زیرا می‌خواستید مطمئن باشید وقتی شما دیگر در بین آن‌ها حضور ندارید، از هر یک از بازماندگان حمایت لازم به عمل می‌آید. آیا این اسناد را از آن موقع تا حالا به‌روز کرده‌اید؟ تا زمانی که هنوز سالم و از نظر عقلی توانا هستید، اطمینان حاصل کنید که دارایی های شما مثل پول و املاک مرتب است و به‌نحوی‌که شما می‌خواهید، بعد از مرگتان توزیع می‌شوند. باید همچنین به کسی وکالت مالی بدهید تا درصورتی‌که از مدیریت پولتان ناتوان بودید وارد عمل شود و وکالت سلامتی بدهید تا اگر لازم بود، کس دیگری به‌جای شما تصمیمات پزشکی بگیرد.
دوره پسا بازنشستگی (۷۵ و بالاتر)
در پسا بازنشستگی، شما هزینه های مراقبتی بیشتری دارید تا شرایط مزمن یا یک بیماری سخت را درمان کنید. هزینه های پزشکی در سال‌های آخر زندگی بسیار بالا می‌رود. بیمه درمانی بعضی از هزینه های شما را پوشش خواهد داد، اما شما هنوز باید بخشی از هزینه ها را از جیب خودتان پرداخت کنید. شاید اگر تصمیم بگیرید که به یک مکان مستقل یا مرکز تسهیلات زندگی بروید یا اگر نیاز داشته باشید به خانه سالمندان رفته یا دستیار خانه سلامت استخدام کنید. جدای از افزایش احتمالی هزینه های درمانی، هزینه های دیگر شما در دوره پسا بازنشستگی مشابه دوره میان بازنشستگی خواهد بود مگر اینکه تغییر عمده‌ای، مثل جابجایی صورت بگیرد.
شما باید اندوخته‌های خود را مجدداً ارزیابی کنید و تصمیم بگیرید که آیا باید پس اندازهای خود را با سرعت بیشتری خرج کنید یا کمتر. اگر از نظر پول نقد در مضیقه هستید و هنوز در خانه خودتان زندگی می‌کنید، شاید بهتر باشد به خانه‌ی کوچک‌تری نقل‌مکان کنید یا خانه خودتان را بفروشید. با در نظر گرفتن اینکه چه باقی‌مانده‌ای دارید، نیاز خواهید داشت تا درباره اینکه در طول زندگی‌تان چه چیزی می‌خواهید خرج کنید و برای دیگران چه می‌گذارید، فکر کنید. مطمئن شوید که هر ارث سخاوتمندانه‌ای سر جای خود قرار دارد.
نتیجه‌گیری
بازنشستگی هم یک اتفاق و هم یک پروسه است. در بهترین حالت، لازم است پس‌اندازهای شما برای سه دهه یا بیشتر دوام داشته باشند. هزینه های هر مرحله از بازنشستگی به اینکه انتخاب می‌کنید چگونه زمانتان را خرج کنید، تصمیم می‌گیرید کجا زندگی کنید و وضعیت سلامتی‌تان چگونه است بستگی دارد. اگر این سه عامل را به‌حساب بیاورید و ارزیابی کنید که چگونه آن‌ها در طول بازنشستگی تان تغییر خواهند کرد، می‌توانید بر اساس آن بودجه بندی خود را انجام دهید.
در هر مرحله، زمانی را برای جمع‌آوری اعداد و ارقام و تنظیم بودجه ها صرف نمایید: این بهترین راه است تا بدانید کجا هستید و باید در قدم بعد چه‌کار کنید.
منبع: مدیرمالی
