بحران صندوق های بازنشستگی بسیاری از کشورها را گرفتار خود کرده است و از عوامل اصلی به زانو درآمدن شوروی سابق ، دولت یونان بوده و کشورهای فرانسه، ژاپن، آلمان و کشورهای متعدد دیگر را در تنگنای شدید اقتصادی در برهه ای قرار داد و اکنون این باتلاق بزرگ در برابر دولت ایران قراردارد و اگر چاره ای عاجل نیاندیشیم دولت را به درون خود خواهد کشید.
در حال حاضر پرداختی صندوق های بازنشستگی از بودجه دولت سالانه به ٧٠ هزار میلیارد تومان می رسد و طی ۵ سال اینده پیش بینی می شود این رقم معادل ۴٠ درصد بودجه کل کشور خواهد شد و با این شرایط دشوار دولت توان پرداخت چنین هزینه ای را نخواهد داشت. اگر همچون کشورهای ژاپن، آلمان و فرانسه به سرعت برای این بحران چاره اندیشی نکنیم دولت در باتلاقی فرو خواهد رفت که توان خروج از آن را نخواهد داشت و این بحران بزرگ اقتصادی به ورشکستگی دولت هم منجر خواهد شد به طوریکه در سایر کشورهای بحران زده هم این اتفاقات رخ داده و موجب زمین خوردن برخی دولت ها شده است.بحران صندوق های بازنشستگی قاعدتا به دلیل اختلاس و دزدی از بودجه دولت ایجاد نشده است، حتی اگر حاشیه سود شرکت های زیر مجموعه صندوق های بازنشستگی به ١۵ درصد هم می رسید این بحران بوجود می آمد چرا که تا کنون مجلس ها و دولت های گذشته بدون مطالعه دقیق با مصوبات هزینه زای خود بار مالی زیادی بر دوش صندوق های بازنشستگی گذاشتند واز طرف دیگر ورودی صندوق های بازنشستگی با کاهش شدیدی مواجه شده است و از سوی دیگر خروجی آنها یعنی تعداد بازنسشته ها افزایش زیادی داشته است .درشرایط کنونی کشور ما، میانگین سن بازنشستگی به ۵٢ سال رسیده و امید به زندگی هم حدود ٧۵ سال است. لذا لازم است براساس شرایط فعلی برنامه ریزی و تدبیر شود تا صندوق های بازنشستگی از این باتلاق خود ساخته خارج شوند.با بررسی این معضل در سایر کشور ها مشاهده می کنیم که کشورهای دیگر هم با یک برنامه ریزی دقیق توانسته اند چاره ای بیاندیشند تا از این بحران بزرگ خارج شوند. حال برای عبور از این بحران موارد زیر که حاصل کار کارشناسی درباره مشکلات صندوق های بازنشستگی است از سوی نگارنده پیشنهاد می گردد.
١- افزایش میانگین سن بازنشستگی به ۶۵ سال طی مقطع ۵ ساله. البته برای مشاغل مختلف این میانگین متفاوت لحاظ شود .به طور مثال برای معلم ها و کارکنان دولت ۶۵سال و برای کارگران ۶٠ سال و برای پزشکان و قضات ۶٧سال و سایر شغل ها متناسب باپارامترهای سهم شغل سن بازنشستگی تعیین شود.
٢- محاسبه پرداخت مستمری بازنشستگی بر اساس ١٠ سال آخر خدمت که این طرح نیز طی دوره ۵ ساله باید اجرایی شود.
٣- محاسبه کسورات بازنشستگی کارکنان متناسب با دریافتی آنها یعنی کسی که ٢٠ میلیون تومان حقوق می گیرد کسورات بیشتری پرداخت کند.
در کنار این راه حل ها لازم است ،تدابیر اساسی جهت افزایش بهره وری شرکت های سرمایه گذاری زیر مجموعه صندوق های بازنشستگی و فروش سهام شرکت های کم بازده و زیان ده اندیشیده شود چرا که بخش قابل توجهی از شرکتهای واگذار شده به صندوق های بازنشستگی کم بازده یا زیان ده هستند و خود باری بر دوش صندوق ها شده اند.برای اصلاحات فوق نیاز است تا در قانون صندوق های بازنشستگی بازنگری و اصلاحات اساسی از سوی مراجع زیربط صورت بگیرد تا بتوان صندوق های بازنشستگی را از بحران ورشکستگی فعلی خارج کرد.
چنانچه اصلاحات یادشده انجام نشود رییس جمهور فعلی یک دولت ورشکسته و کشتی به گل نشسته ای را تحویل رییس جمهور بعدی خواهد داد.
ایمان وطن دوست
منبع: روزنامه ستاره صبح مورخ ٩۶/٩/٧
