امروز که به‌طور تقریبا کم سابقه‌ای دولت و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی به مسئله بحران صندوق‌های بازنشستگی و نیز چالش نقدینگی در سازمان تامین‌اجتماعی به عنوان محوری‌ترین سازمان بیمه اجتماعی و بازنشستگی کشور توجه نشان داده‌اند، باید آن را موفقیتی بزرگ در مقطعی خاص به شمار آورد. تلاش‌هایی که مجموعه مدیریت و کارشناسان سازمان تامین‌اجتماعی در جهت برجسته‌سازی تبعات ابرچالش عدم تعادل منابع و مصارف در صندوق تامین‌اجتماعی انجام داده‌اند، بالاخره نتیجه‌بخش بوده است. در تمام سال‌هایی که اصول و محاسبات بیمه‌ای با کم‌توجهی از سوی برخی نهادهای قانون‌گذار و مجری روبرو می‌شد، ریسک‌های فراوانی متوجه سازمان تامین‌اجتماعی و بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران آن بوده و حتی در مقاطعی نیز یکپارچگی این سازمان مهم در خطر افتاد. واقعیت آن است که سازمان تامین‌اجتماعی در دوره مدیریتی جدید با اینکه با سخت‌ترین شرایط چه از نظر حجم تعهدات و چه بابت کمبود اعتبارات روبرو بود، با تجهیز منابع سعی کرد ریسک‌ها تاحد امکان به مخاطبان میلیونی تامین‌اجتماعی که زندگی بخش بزرگی از آنها به مستمری‌ها و سایر خدمات این سازمان وابسته است، منتقل نشود. در بخش مستمری‌ها، تاکنون مستمری‌های ماهانه به‌صورت کامل و بدون‌تاخیر چشمگیر، پرداخت شده، تراز منابع و مصارف صندوق بیمه بیکاری با تلاش ویژه برای تحقق منابع، مثبت شده و در بخش درمان هم با همه فشارهایی که سازمان تامین‌اجتماعی متحمل شده، تاکنون به وظایف خود در قبال ذینفعان عمل کرده است. بزرگی اعداد و ارقامی که گاها در خبرها و گفتگوهای مدیران سازمان منتشر می‌شود، به خوبی نشان می‌دهد که در حوزه‌های برنامه‌ریزی و اجرا چه فعالیت‌هایی شکل گرفته تا مبالغ مورد نیاز تامین و خدمات سازمان به بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران برغم همه دشواری‌ها استمرار داشته باشد. به قولی تامین‌اجتماعی در حال حاضر تنها صندوقی شناخته می‌شود که با اتکای به منابع خویش زنده و پابرجاست آن هم در شرایطی که در سال‌های اخیر به دلیل برخی مشکلات اقتصادی و به‌خصوص رکود در بخش تولید و آثار برجامانده از تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان، تامین‌اجتماعی با برخی محدودیت‌ها در حوزه منابع روبرو بوده که خوشبختانه با مدیریت برنامه‌محور و اعمال کنترل‌های لازم، بر چالش‌های ناشی از این موقعیت‌ها غلبه کرده است. در چنین موقعیتی طبیعتا موضوع حیاتی دیگر انعکاس وضعیت خطیر صندوق‌های بازنشستگی به مسئولان و تصمیم‌گیران کشور بوده است. به هر حال امروز موضوع صندوق‌ها به یکی از ابربحران‌های کشور تبدیل شده و اگر دیر بجنبیم شاید دامنه بحران به سازمان تامین‌اجتماعی هم سرایت کند. پیشبرد همزمان این دو رسالت، قطعا کار ساده‌ای نبوده و کوشش‌هایی که تمام دلسوزان نظام رفاه و تامین‌اجتماعی و به‌ویژه مدیران و کارشناسان سازمان تامین‌اجتماعی در جهت استمرار ارائه خدمات انجام داده‌اند، ستودنی است. جلسات مشترک فراوان با دستگاه‌های برنامه‌ریز و متولی، نامه‌نگاری‌های متعدد، ارسال گزارش‌های تحلیلی و پرداخت رسانه‌ای به موضوع مهم صندوق‌ها و خطرات احتمالی، با استقبال دولت و مجلس روبرو شده و این دستاوردی بزرگی برای گفتمان رفاه و تامین‌اجتماعی است که همچنان و تا زمانی که به اقدام‌ها و تدابیر مشخص برای رسیدگی به وضع صندوق‌ها ختم نشود، باید ادامه داشته باشد. موشکافی و تحلیل درست و واقعی بحران صندوق‌ها نیازمند عزم همه‌جانبه‌ای است که خوشبختانه به نظر می‌رسد در حال شکل‌گیری است. درست است که این عزم ملی باید سال‌ها پیش شکل می‌گرفت و باید توجه می‌شد که بیمه‌های اجتماعی مهم‌ترین ابزار تحقق عدالت اجتماعی و رفاه مورد تاکید قرار گرفته در اصول قانون اساسی هستند. انتظار منطقی این بود که از مدت‌ها قبل‌تر موضوع صندوق‌های بازنشستگی در دستور کار قرار می‌گرفت و سیاست‌هایی برای دور کردن آنها از مدار بحران در دستور کار قرار می‌گرفت؛ اما خوشبختانه هنوز هم برای اقدام عملی دیر نیست. به خصوص درباره صندوق بین‌نسلی تامین‌اجتماعی که نیمی از جمعیت کشور با آن پیوند مستقیم و غیرمستقیم دارند و کارآیی صحیح آن را در هنگام بیماری، ازکارافتادگی، پیری و سالمندی طلب می‌کنند. در شرایط کنونی باید این باور را به کسانی که پذیرفته‌اند پای میز برررسی مشکلات و چاره‌اندیشی برای آن آمده‌اند بقبولانیم که لازم است اصول و مبانی محاسبات بیمه‌ای بر صندوق تامین‌اجتماعی به عنوان یک صندوق بیمه‌ای حاکم باشد. باید برای آنان تشریح شود که چگونه بیش از یکصد مورد قانون و مقرراتی که در طول حیات سازمان تامین‌اجتماعی به تصویب رسیده، این سازمان را از چارچوب بیمه‌ای حاکم بر آن خارج کرده و آثار بعضاً غیرقابل جبران به منابع این صندوق وارد کرده‌اند. اینها مقدمه اهتمام جدی‌تر برای مشارکت در بازگرداندن منابع و مصارف سازمان تامین‌اجتماعی به مدار توازن است تا از برکات این توزان و توسعه خدمات تامین‌اجتماعی، عدالت اجتماعی هم برقرار شود. چیزی که آرزوی دیرین اما دست یافتنی همه ماست.
کریم صادق زاده تبریزی، رئیس هیات مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تبریز
منبع: روزنامه عصراقتصاد مورخ ٩۶/٩/٢۶
http://www.tamin.ir/News/Item/52435/2/52435.html
