به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سایت خبری«رازق»، مهم ترین منبع اقتصادی هر کشوری نیروی انسانی آن کشور می باشد، اما متاسفانه کشور ما از این منبع نیز مانند سایر منابع استفاده بهینه ای نمی کند و به همین دلیل بازار کار جامعه با نواقص و نارسایی هایی مواجه شده است. معضل بیکاری یک ناهنجاری اقتصادی-اجتماعی است که رفع آن در دستور کار دولت قرار میگیرد.
با مطالعه تجربیات کشورهای موفق در زمینه اقتصاد به این نتیجه میرسیم که اقتصاد مقاومتی بهترین راه اجرایی برای عبور از بحران اقتصادی و به تبع آن معضل بیکاری می باشد.
با نگاهی به گذشته میتوان دریافت که همه ی دولت های پیشین عملا راهکاری برای بیکاری ارائه نداده و یا اگر داده اند به سرانجامی نرسیده است. سیاست دولت های پیشین روندی یکسان و مشابه داشته و هیچ کدام در این زمینه موفقیتی کسب نکرده اند.
علل بیکاری در ایران
شاید میتوان گفت ارائه مجوزهای غلط که همچنان به وفور دیده می شود برای واردات کالا و همچنین قاچاق بی رویه از مهم ترین دلایل بیکاری جوانان شمرده میشود. با واردات بی رویه و حمایت نکردن از تولیدات داخلی و حمایت نکردن بانک ها برای پرداخت تسهیلات با سود کم ویا نگرفتن مالیات از کارگاه های کوچک زمینه فلج شدن اقتصاد کشور فراهم می شود.
یکی از سیاست های غلط ادوار پیشین بی توجهی به طرح های کوچک و کارآفرین بوده است، به طوری که حجم بالایی از بودجه صرف سرمایه گذاری در صنایع بزرگ مثل پتروشیمی، فولاد، نظامی و غیره میشود و نتیجه ای به جز بالا رفتن آمار بیکاری چیزی در پی ندارد.
یکی دیگر از سیاست های غلط سوق دادن جوانان جویای کار به سمت دانشگاه ها بوده است تا مقداری از این شتاب برای پیدا کردن کار مناسب کاسته شود که به دلیل ضعف سطح آموزشی و همراه نبودن دانشگاه ها و صنایع امروزه هزاران هزار جوان تحصیل کرده بیکار نتیجه این سیاست ها شده است.
متکی بودن ایران به دیگر کشور ها برای مواد اولیه و وجود تحریم ها از دیگر عواملی است که رکود و بیکاری را در جامعه امروزی تشدید کرده است. همچنین رشد روز افزون جمعیت ، بدون اینکه فرصت شغلی ایجاد شود، سالانه بر تعداد بیکاران می افزاید. عواملی مانند نوسانات نرخ ارز، تهدیدات خارجی و نرخ تورم نیز می تواند بی ثباتی تجارت داخلی و خارجی را فراهم کند که تاثیرات زیادی به طور مستقیم و غیر مستقیم بر بحران بیکاری دارد.
به طو کلی ما برای عبور از بحران بیکاری باید از دومنظر به اشتغال توجه کنیم؛ اول اینکه اشتغال موجود حفظ گردد و دوم اشتغال جدید ایجاد شود.
به دلیل نبود ثبات لازم در بازار کار، شاغلان با خطراتی مواجه هستند و برای برخورد با این خطرات اجبارا به شغل های دیگر جذب شده و پدیده چند شغلی ایجاد می شود . برای جلوگیری از این اتفاق باید شرایطی حاکم شود تا شغل موجود حفظ شود و با ارتقای سطح درآمد و اضافه کاری فرد شاغل را راضی نگه داشت تا نخواهد سهم جذب شغل دیگران را برای خود انتخاب کند.
تجربیات اقتصاد های برتر جهان
با مطالعه تجربیات کشورهای موفق در زمینه اقتصاد به این نتیجه میرسیم که اقتصاد مقاومتی بهترین راه اجرایی برای عبور از بحران اقتصادی و به تبع آن معضل بیکاری می باشد.
ژاپن: کشور ژاپن رکن اساسی پیشرفت اقتصادی خود را توجه به تولیدات داخلی و فرهنگ مصرف صحیح می داند. ژاپن به دلیل عقبه نامطلوب سیاسی و محدودیت امکانات طبیعی شرایط نامطلوبی را در سال های پس از جنگ جهانی دوم تجربه کرده است. اما مردم و دولت ژاپن با رویکردی منطقی که لااقل در بخش تقویت تولید ملی شباهت زیادی به برنامه های اقتصاد مقاومتی دارد و با همکاری یکدیگر ژاپن فقیر و ویران را به یکی از قدرت های اقتصادی و تولیدی جهان تبدیل کردند. ویژگی مهم ژاپنی ها قناعت در مصرف و لزوم مصرف کالاهای داخلی است که این ویژگی ها باعث شد امروزه کشور ژاپن یکی از اقتصاد های برتر جهان باشد.
کره جنوبی: کره جنوبی در سال ۲۰۱۴ رتبه سیزدهم اقتصاد جهان را به خود اختصاص داد. دولت کره پس از جنگ برای احیای شرایط اقتصادی جامعه و تامین مالی تولید کنندگان و سرمایه گذاری های جدید تسهیلات ارزانی را ارائه کرد. این تسهیلات نقش پررنگی در به وجود آمدن شرکت های بزرگ این کشور مثل سامسونگ و هیوندای بود. فرهنگ مصرف در کره نیز بسیار قابل تامل است. مردم کره تعصب زیادی نسبت به تولیدات داخلی خود دارند به طوری که حاضر نیستند کالاهای خارجی مشابه با کیفیت بالاتر را نیز استفاده کنند.به طور مثال در خیابان های کره تقریبا قریب به اتفاق خودروها محصولات هیوندایی و کیاموتورز هستند.
هلند: نرخ بیکاری میان جوانان هلندی ۹٫۷ درصد است. جوانان هلندی می دانند که پس از اتمام دوره آموزش حرفه ای شان خواهند توانست شغل پیدا کنند. ایده اصلیاین طرح عبارت است از: یادگیری هنگام انجام کار در کالج آموزش حرفه ای به نام «مرکز نو آوری» که در در رتردام واقع شده است.از نظر مبتکران این طرح، کارعملی و یادگیریِ همزمان اصولِ نظری با هم ارتباط نزدیک دارند.
هند: شاید تا دو سه دهه پیش کسی روی هند به عنوان یک قدرت نوظهور اقتصادی حساب نمی کرد اما به جرات می توان گفت این کشور در سال ۲۰۵۰ با افزایش تولید ملی بعد از چین به عنوان دومین قدرت اقتصادی جهان شناخته می شود. کشور هند توجه ویژه ای به صنایع خرد، کوچک و متوسط داشته است و ۵۰ درصد از بودجه دولت را به این بخش اختصاص داده است. یکی از اقدامات اساسی دولت هند تسهیل شرایط سرمایه گذاری و دریافت تسهیلات بوده است. به طور مثال به دلیل اینکه مردم هند بیشترین طلا را در خانه دارند، دولت اوراقی را با عنوان اوراق قرضه طلا تدوین کرده که به موجب آن افراد طلای خود را با بانک واگذار کرده و به جای آن اوراق دریافت میکنند و این اوراق که پشتوانه آنها طلای واقعی است قابلیت وثیقه گذاری در بانک برای دریافت تسهیلات را نیز دارد.
راهکار
برای عبور از بحران بیکاری کارشناسان راهکارهای جامعی ارائه کرده اند که می توان با برنامه ریزی و تکیه بر استعداد کشور برای اشتغال و رونق این راهکار ها را به مرحله اجرا در آورد.
۱/ تغییر در نظام آموزش؛ تعلیم نیروی انسانی مجرب و کارآمد متناسب با احتیاجات بازار کار و تدوین سامانه آموزشی برای نوجوانان برای یک برنامه ریزی بلند مدت.
۲/ افزایش ساخت مسکن؛ ساخت مسکن سبب ایجاد مشاغل متنوعی می باشد. هم میتوان رکود بخش مسکن را کنترل کرد و هم کارگاه ها و کارخانجات بسیاری از آن بهره مند می شوند.
۳/ کنترل مهاجرت از کشور های همسایه و جایگزینی نیروی کار داخلی به جای نیروی کار خارجی؛ این مهاجرت ها ظرفیتهای شغلی موجود را پر میکنند و لازم است طرح بازگشت اتباع غیرقانونی ادامه پیدا کند و نیروی کار داخلی به نیروی کار خارجی ارجحیت داشته باشد.
۴/ صنعت گردشگری؛ با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و جاذبه های گردشگری هر استان می توان از این طریق باعث ایجاد شغل های جدید در جامعه شد.
۵/ جلوگیری از قاچاق و شفاف سازی آمار واردات و همچنین خرید کالای ایرانی؛این امر سبب اشتغال زایی و جلوگیری از ورشکستگی کارخانجات داخلی می شود.
۶/ حمایت از کارآفرینان و کارآفینی و توجه به صنایع کوچک؛ لازمهی اجرای طرح بنگاههای کوچک و زودبازده ایجاد شرایط و بستر مناسب برای فعالیت این بنگاههاست. یعنی با تصویب قوانین مناسب برای این بنگاهها، شرایط ورود بنگاههای کوچک به بازار فراهم میشود. همچنین با کاهش هزینه و مالیات وزمان اخذ مجوز و شروع کار، موانع پیش روی سرمایهگذار برای ایجاد بنگاه کوچک را از بین میبرد.
۷/ تغییر نگرش سیاست تامین اجتماعی؛ بسیاری از بازنشستگان به دلیل کافی نبودن حقوق دوباره وارد بازار کار میشوند و این امر بسیاری از فرصتهای شغلی جوانان را از بین میرود. ایجاد شرایط مناسب و حقوق کافی برای بازنشستگان باعث دور ماندن این گروه از بازار کار و شاغل شدن هر چه بیشتر جوانان میشود.
با توجه به موارد ذکر شده، توصیه می شود دولت به این اصل توجه داشته باشد که قبل از تدوین سیاست جدید برای بیکاری ابتدا نیازهای بازار را بر اساس جوامع مختلف شناسایی کند. به طور مثال برای هر استان با توجه به شرایط جغرافیایی و میزان بیکاری یک سیاست و برای جامعه زنان و یا افراد تحصیل کرده یک سیاست اتخاذ کند که به واسطه این سیاست گذاری صحیح با برنامه ریزی مدون شاهد کاهش نرخ بیکاری در جامعه باشیم.
منبع : http://www.dana.ir/news/1112440.html