تاخیر در پرداخت تراکنش  دستگاه های پوزِ مستقر در واحدهای صنفی و خدماتی،از مشکلاتی است که با گلایه و انتقاد برخی از فعالان صنفی و تجاری همراه شده است،در ذیل این گزارش تلاش می شود دلایل و پیامدهای این موضوع مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

به واقع،محاسن این دستگاه ها و منافع دو سویه آن برای مشتری و فروشنده یا متولی واحد صنفی باعث اقبال چشمگیر نسبت به این تجهیزات شده تا جایی که امروزه کمتر واحد تجاری را می توان یافت که بدون وجود این دستگاه ها،اقدام به فعالیت تجاری و اقتصادی کند.

فقدان حمل پول نقد و افزایش ضریب ایمنی در برابر سرقت های احتمالی،عدم ضرورت مراجعه مسئولانِ واحدهای صنفی به بانک ها برای واریز پول به حساب خویش،حمل و جابجایی آسان و بی دغدغه کارت های بانکی و…از مزایا و محاسنی است که ضریب استفاده از دستگاه های پوز را به میزان قابل توجهی،ارتقاء بخشیده است.

با همه این اوصاف،تاخیر در پرداخت مبالغ واریزی به حساب دارندگان دستگاه های پوز،باعث شده تا محاسن و مزایای اشاره شده برای برخی از فعالان اقتصادی ، تحت الشعاع تاخیرها و دیرکردها قرار گیرد.

امیر حسین محمد زاده کاشانی،یکی از فعالان صنفی(کیف و کفش)در غرب استان تهران در گفت و گو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه،با اشاره به لزوم رفع این عارضه،اظهار کرد:بروز چنین نارسایی هایی باعث شده تا برخی از فعالان صنفی،دریافت پول نقد از مشتری را بر کارت کشیدن ترجیح دهند.

وی افزود:در شرایطی که بازار و شرایط جاری و ساری اقتصادی کشور به نحوی است که نقدینگی و پول ، برای فعالان اقتصادی،صنفی،تجاری و خدماتی حیاتی به شمار می رود،به تبع بروز چنین نُقصان هایی اقبال به دستگاه های پوز را کمرنگ خواهد کرد.

این فعال اقتصادی در غرب استان تهران گفت:بعضا مشاهده می شود،مشتری و یا متقاضی خرید کالا،محصول یا خدمات،مبلغ و وجه مقرر را از طریق دستگاه پوز پرداخت می کند اما واریز مبالغ به حساب ها بعد از دو روز انجام می پذیرد که این موضوع در روزهای پنجشنبه بیش از مقاطع دیگر رخ می دهد و به واقع پول واریز شده در روز شنبه به حساب دارنده دستگاه پوز می نشیند.

محمد زاده کاشانی عنوان کرد:این موضوع می تواند در برخی مواقع،باعث برگشت خوردن چک افراد شود و انتظار می رود بعد از کشیده شدن کارت،بلافاصله مبلغ مورد نظر ، به حسابِ هدف واریز شود و حداقل اینکه فرآیند مذکور در بازه زمانی کوتاه مدت و چند دقیقه ای انجام پذیرد اما شاهدیم در برخی مواقع این پول ها با تاخیر واریز می شود و این در شرایطی است که مبالغ کشیده شده در همان زمان و بلافاصله ، از کارت مشتری یا متقاضی دریافت خدمات کسر می شود.

واریز مبلغ تراکنش ها چه پیامدهایی در پی خواهد داشت؟

محمد علی اسلامی،کارشناس بازار،در گفت و گو با خبرنگار بورس،بانک و بیمه ،در تشریح پیامدهای این نارسایی،عنوان کرد:ابتدا به ساکن باید تبیین شود که اساسا کدام گروه و طیف از جامعه در پی این شرایط متضرر می شود.

وی افزود:به روشنی،اصناف و فعالان حوزه بازار،اصلی ترین گروه خسارت دیده از این نارسایی می باشند زیرا بیشترین حجم استفاده از این تراکنش ها در بستر بازار و فضای تجارت و تعاملات اقتصادیِ داخلی واقع می شود.

اسلامی گفت:برخی کارشناسان معتقدند،نارسایی ها و مشکلات نرم افزاری،دلیل اصلی این تاخیرها به شمار می رود،اما انتظار فعالان حوزه بازار،معطوف بر این امر می شود که فرآیند زمانی واریز پول از طریق دستگاه های پوز به حساب هدف،کوتاه تر شود و به تبع در صورت تحقق این امر،پذیرش و تحمل تاخیرهای اینچنینی ساده تر از گذشته خواهد بود.

کارشناس بازار گفت:تنزل جایگاه و کاربرد تجهیزات مذکور(پوز)یکی از پیامدهای این نارسایی(تاخیر در پرداخت مبالغ واریز شده)به شمار می رود که در دراز مدت می توان به ازدحام بیشتر در صف بانک ها نیز منتهی شود.

وی افزود:بالا رفتن هزینه های دولت به منظور چاپ اسکناس،از دیگر تبعات احتمالی این عارضه خواهد بود که با عنایت به موارد ذکر شده،انتظار می رود کاهش مدت زمانی واریز مبالغ به حساب های هدف،به عنوان یک دستور کار ویژه دستگاه های ذی ربط پیگیری شود.

یکی دیگر از شائبه های طرح شده در برخی رسانه ها،معطوف به این موضوع می شود که شاید سود خواب این پول ها عامل و پشت پرده تاخیرهای این چنینی می باشد،شائبه ای که از سوی برخی کارشناسان رد می شود.

کامران ندری،از نمونه کارشناسانی است که معتقد است بروز تاخیر در واریز مبالغ از دستگاه های پوز،امری طبیعی است و در هیچ کجای دنیا واریزها بصورت آنی انجام نمی پذیرد.

وی در گفت و گویی با رسانه ها،در تشریح دلایل بروز این تاخیرها،عنوان می کند:قطع بودن سیستم بانکی مرتبط با کارت خریدار از دیگر عوامل موثر در بروز این نارسایی به شمار می رود بنابر این تا زمانی که بانک بتواند مشکل نرم افزاری یا کسری بودجه خود را حل کند مدت زمانی طول می کشد،البته در آن زمان که بانک مورد نظر آمادگی پرداخت پول (در لحظه خرید و یا کشیدن کارت) را ندارد،باید بانک مرکزی این مبالغ را تامین کند،یعنی بانک مرکزی باید از منابع خود این مبالغ را تامین کند که این حرکت موجب افزایش پایه پولی و به دنبال آن تورم می شود و به همین دلیل است که حساب بانک ها نزد بانک مرکزی قرمز است و حساب برداشت ها بالا،چرا که تمام تراکنش ها به خط و آنی است و بحث سود هم مطرح نیست،و کسی در این میان از این موضوع سودی نمی برد.

با همه این اوصاف،تردیدی وجود ندارد که عارضه مذکور،تبعات ناخوشایندی را بر فضای بازار خواهد گذاشت و به تبع کسانی که از این شرایط متضرر می شوند،ترجیح می دهند به اخذ یا پرداخت مبالغ پولی بصورت فیزیکی مبادرت ورزند که یقینا بروز احتمالیِ چنین پدیده ای، از تبعات بی اعتبار شدن دستگاه های پوز خواهد بود.

۵ صبح روز بعد ، زمان واریز تراکنش های بانکی به حساب های هدف

آن چنان که ناصر حکیمی ( بانک مرکزی ) عنوان کرده تراکنش های بانکی ۵ صبح روز بعد به حساب ها واریز می شود و فرآیند مذکور در نهایت تا ۲۴ ساعت بعد زمان خواهد بُرد.

این مقام مسئول نیز موضوع کسب سود از تاخیر اشاره شده را رد می کند و در این خصوصو عنوان می کند : مبالغ مذکور جز بدهی بانک ها می باشد و به تبع سودی به آن تعلق نمی گیرد.

معاون بانک مرکزی در ادامه عامل اصلی تاخیر مذکور را معطوف به مسائل امنیتی می داند و در این ارتباط می گوید : ” نکته اصلی این است که اگر کلاهبرداری یا برداشت غیرمجازی از حسابی اتفاق افتد، فرد مالباخته فرصت کافی برای گزارش این موضوع به مراجع قضایی یا پلیس، پیش از اینکه پول از دسترس خارج شود، خواهد داشت. در این زمینه مراکز امداد بانک ها به صورت ۲۴ ساعته در هفت روز ایام هفته، می توانند پاسخگوی مردم باشند و اطلاعات آنها بر روی پایانه های فروش و نیز دستگاه های خودپرداز موجود است ” .

وی می افزاید : یکی دیگر از دلایلی که زمینه ساز اخذ این تصمیم بود، کاهش امکان پولشویی و جلوگیری از تراکنش های مشکوک در شبکه پرداخت نظام بانکی است.

امید است با اطلاع رسانی دقیق تر در خصوص دلایل اتخاذ چنین تصمیماتی، و تعامل هر چه سازنده ترِ میان بانک ها و مشتریان ، شاهد حُصول اعتماد افزون تر، میان بانک ها و مشتریان باشیم که قطعا با تحقق این امر خطیر ، بستر و زمینه ای برای بروز شائبه ها و تردید های این چنینی ( همچون کسب سود از خواب پول و تاخیر در واریز مبالغ کشیده شده بواسطه دستگاه های پوز) شکل نخواهد گرفت.

منبع : http://www.yjc.ir/fa/news/6439251