براساس اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم مصوب ۳۱/۰۴/۹۴ با کمی تامل و بررسی به این نکته می رسیم که حتی کوچک ترین بنگاه های اقتصادی نیز برای تحصیل درآمد، نیازمند صرف هزینه می باشند. به عبارت دیگر، پرداخت هزینه برای کلیه فعالیت های اقتصادی امری اجتناب پذیر بوده و دراین میان فعالان اقتصادی که خواهان سودهای سرشار و فراوان هستند، می بایست هزینه های گزافی را نیز متحمل شوند. اما از آنجایی که بین درآمدها و هزینه های بنگاه های اقتصادی رابطه معکوسی وجود دارد، به این معنی که هرچه هزینه ها بیشتر باشد به همان میزان از درآمد ها کاسته می گردد. بر همین اساس تعدادی از فعالان اقتصادی می کوشند به منظور کاهش مالیات های خویش هزینه های خود را بیش از واقع در دفاتر و اسناد و مدارک نشان دهند. معمولا ماموران مالیاتی نیز با آگاهی از این موضوع در رسیدگی های خود، بیشتر توجه خویش را به مواردی معطوف می دارند که تاثیرکاهنده بر درآمدهای مودیان داشته باشد. بطوری که قدر مسلم سهم اصلی و عمده این عوامل کاهشی مربوط به هزینه های مودیان می شود. از این رو ماموران رسیدگی کننده برای جبران این مسئله، کل یا بخشی از هزینه های مودیان که غیر واقعی بوده، برگشت داده، تا از این طریق به تشخیص درآمد مشمول مالیات و تعیین دقیق مالیات آنان دسترسی پیدا نمایند. به همین منظور قانون گذار برای حل و فصل این موضوع و نیز آگاهی مودیان از هزینه های مورد قبول سازمان امور مالیاتی، فصل دوم از باب چهارم قانون مالیات ها را به هزینه های قابل قبول اختصاص داده است. لذا به منظور آشنایی هر چه بیشتر فعالان اقتصادی در این بخش از دانستنی های مالیاتی ابتدا به تعریف هزینه های قابل قبول پرداخته و سپس شرایط هزینه های مذکور مورد امعان نظر قرار می گیرد.
تعریف هزینه های قابل قبول
هزینه های قابل قبول، هزینه هایی است که در حدود متعارف متکی به مدارک بوده و منحصرا مربوط به تحصیل درآمد موسسه در دوره مالی مربوط با رعایت حد نصاب های مقرر باشد. گفتنی است در مواردی که هزینه ای در قانون مالیات ها پیش بینی نشده یا بیش از نصاب های مقرر بوده، ولی پرداخت آن به موجب قانون یا مصوبه هیات وزیران صورت گرفته باشد قابل قبول خواهد بود. ضمنا هزینه های مربوط به درآمدهایی که به موجب قانون مالیات های مستقیم از پرداخت مالیات معاف یا مشمول مالیات با نرخ صفر بوده یا با نرخ مقطوع محاسبه می شود، به عنوان هزینه های قابل قبول مالیاتی شناخته نمی شوند. لازم به ذکر است پذیرش هزینه ای پرداختی قابل قبول مالیاتی موضوع قانون مالیاتها که به شیوه تهاتری انجام نشود از مبلغ پنجاه میلیون (۵۰٫۰۰۰٫۰۰۰) ریال به بالا منوط به پرداخت یا تسویه وجه آن از طریق سامانه بانکی خواهد بود (ماده ۱۴۷و تبصره های آن).
شرایط هزینه های قابل قبول
به منظور آشنایی و آگاهی هرچه بیشتر مودیان با هزینه های قابل قبول در ذیل به مهمترین شرایط در نظر گرفته شده برای هزینه های مذکور اشاره می شود.
۱- قیمت خرید کالای فروخته شده و یا قیمت خرید مواد مصرفی در کالا و خدمات فروخته شده.
۲- هزینه های استخدامی متناسب با خدمت کارکنان براساس مقررات استخدامی موسسه به شرح زیر:
الف- حقوق یا مزد اصلی و مزایای مستمر اعم از نقدی یا غیر نقدی (مزایای غیر نقدی به قیمت تمام شده برای کارفرما).
ب- مزایای غیر مستمر اعم از نقدی و غیر نقدی از قبیل خواربار، بهره وری، پاداش، عیدی، اضافه کار، هزینه سفر و فوق العاده مسافرت.
ج- هزینه های بهداشتی و درمانی و وجوه پرداختی بابت بیمه های بهداشتی و عمر و حوادث ناشی از کار کارکنان.
د- حقوق بازنشستگی وظیفه، پایان خدمت طبق مقررات استخدامی موسسه و خسارت اخراج و بازخرید طبق قوانین موضوعه مازاد بر مانده حساب ذخیره مربوط.
ه- وجوه پرداختی به سازمان تامین اجتماعی طبق مقررات مربوط و همچنین تا میزان سه درصد حقوق پرداختی سالانه بابت پس انداز کارکنان.
و- معادل یک ماه آخرین حقوق و دستمزد و همچنین مابه التفاوت تعدیل حقوق سنوات قبل که به منظور تامین حقوق بازنشتگی و وظیفه و مزایای پایان خدمت، خسارت اخراج و بازخرید کارکنان موسسه ذخیره می شود.
ز- پرداختی به بازنشستگان موسسه حداکثر تا سقف یک دوازدهم معافیت موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات های مستقیم.
۳- کرایه محل موسسه در صورتیکه اجاری باشد مال الاجاره پرداختی طبق سند رسمی و در غیر اینصورت در حدود متعارف.
۴- اجاره بهای ماشین آلات و ادوات مربوط به موسسه در صورتی که اجاری باشد.
۵- مخارج سوخت، برق، روشنایی، آب و مخابرات و ارتباطات.
۶- وجوه پرداختی بابت انواع بیمه مربوط به عملیات و دارایی موسسه.
۷- حق الامتیاز پرداختی و همچنین حقوق و عوارض و مالیات هایی که به سبب فعالیت موسسه به شهرداری ها و وزارتخانه ها و موسسات دولتی و وابسته به آن ها پرداخت می شود (به استثنای مالیات بر درآمد و ملحقات آن و سایر مالیات هایی که موسسه به موجب مقررات قانون مالیات ها ملزم به کسر از دیگران و پرداخت آن می باشد و همچنین جرایمی که به دولت و شهرداری ها پرداخت می گردد).
۸- هزینه های تحقیقاتی، آزمایشی و آموزشی، خرید کتاب و نشریات و لوح فشرده، هزینه های بازاریابی، تبلیغات و نمایشگاهی مربوط به فعالیت شرکت.
۹- هزینه های مربوط به جبران خسارت وارده مربوط به فعالیت و دارایی موسسه مشروط بر اینکه:
الف- وجود خسارت محقق باشد.
ب- موضوع و میزان آن مشخص باشد.
ج- طبق مقررات قانون یا قراردادهای موجود جبران آن به عهده دیگری نبوده یا در هر صورت از طریق دیگر جبران نشده باشد.
۱۰- هزینه های فرهنگی، ورزشی و رفاهی کارگران پرداختی به وزارت کار و امور اجتماعی حداکثر معادل ده هزار ریال به ازای هر کارگر.
۱۱- ذخیره مطالباتی که وصول آن مشکوک باشد مشروط بر اینکه:
الف- مربوط به فعالیت موسسه باشد.
ب- احتمال غالب برای لاوصول ماندن آن موجود باشد
ج- در دفاتر موسسه به حساب مخصوص منظور شده باشد تا زمانی که طلب وصول گردد یا لاوصول بودن آن محقق شود.
۱۲- زیان اشخاص حقیقی یا حقوقی که از طریق رسیدگی به دفاتر آن ها و با توجه به مقررات احراز گردد، از درآمد سال یا سال های بعد استهلاک پذیر است.
۱۳- هزینه های جزئی مربوط به محل موسسه که عرفا به عهده مستاجر است در صورتی که اجاری باشد.
۱۴- هزینه های مربوط به حفظ و نگهداری محل موسسه در صورتی که ملکی باشد.
۱۵- مخارج حمل و نقل.
۱۶- هزینه های ایاب و ذهاب و پذیرایی و انبارداری.
۱۷- حق الزحمه های پرداختی متناسب با کار انجام شده از قبیل حق العمل، دلالی، حق الوکاله، حق المشاوره، حق حضور، هزینه حسابرسی و خدمات مالی و اداری و بازرسی، هزینه نرم افزاری، طراحی و استقرار سیستم های مورد نیاز موسسه، سایر هزینه های کارشناسی در ارتباط با فعالیت موسسه و حق الزحمه بازرس قانونی.
۱۸- سود، کارمزد و جریمه هایی که برای انجام عملیات موسسه به بانک ها، صندوق تعاون و صندوق های حمایت از توسعه بخش کشاورزی و همچنین موسسات اعتباری غیر بانکی مجاز و شرکتهای واسپاری (لیزینگ) دارای مجوز از بانک مرکزی پرداخت شده یا تخصیص یافته باشد.
۱۹- بهای ملزوات اداری و لوازمی که معمولا ظرف یک سال از بین می روند.
۲۰- مخارج تعمیر و نگهداری ماشین آلات و لوازم کار و تعویض قطعات یدکی که به عنوان تعمیر اساسی تلقی نگردد.
۲۱- هزینه های اکتشاف معادن که منجر به بهره برداری نشده باشد.
۲۲- هزینه های مربوط به حق عضویت و حق اشتراک پرداختی مربوط به فعالیت شرکت.
۲۳- مطالبات لاوصول به شرط اثبات آن از طرف مودی مازاد بر مانده حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول.
۲۴- زیان حاصل از تسعیر ارز براساس اصول متداول حسابداری مشروط براتخاذ یک روش یکنواخت طی سالهای مختلف از طرف مودی.
۲۵- ضایعات متعارف تولید.
۲۶- ذخیره مربوط به هزینه های پرداختنی قابل قبول که به سال مورد رسیدگی ارتباط دارد.
۲۷- هزینه های قابل قبول مربوط به سالهای قبل که پرداخت یا تخصیص آن در سال مالیاتی مورد رسیدگی تحقق می یابد.
۲۸- هزینه خرید کتاب و سایر کالاهای فرهنگی – هنری برای کارکنان و افراد تحت تکفل آن ها تا میزان حداکثر پنج درصد معافیت مالیاتی موضوع ماده (۸۴) قانون مالیات های مستقیم به ازای هر نفر.
۲۹- ذخیره مربوط به خدمات پس از فروش (گارانتی) اشخاص حقوقی.
شایان ذکراست که هزینه های دیگری که مربوط به تحصیل درآمد موسسه تشخیص داده می شود و در این ماده پیش بینی نشده است به پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی جز هزینه های قابل قبول پذیرفته می شود. همچنین مدیران و صاحبان سرمایه اشخاص حقوقی در صورتی که دارای شغل موظف در موسسات مذگور باشند جز کارکنان موسسه محسوب خواهند شد ولی در موسساتی که غیر اشخاص حقوقی باشند حقوق و مزایای صاحب موسسه و اولاد تحت تکفل و همسر نامبرده به استثنای هزینه سفر و فوق العاده مسافرت مربوط به شغل که مشمول مقررات جز ( ب) بند (۲) این ماده خواهد بود جز هزینه های قابل قبول منظور نخواهد شد (ماده ۱۴۸و تبصره های آن).
منبع : http://febcogroup.com/3500
