ترازنامه، بیلان یا صورت وضعیت مالی یکی از صورت‌های مالی اساسی است که وضعیت مالی یک شخصیت حسابداری (شخصیت گزارشگر) را در یک زمان مشخص نشان می‌دهد؛ که باید توسط یک نهاد حسابرسی تهیه گردد.
ترازنامه معمولاً در پایان یک دوره مالی تهیه می‌گردد. در ترازنامه سه قلم اطلاعاتی دارایی، بدهی و سرمایه مشخص می‌گردد. این ۳ بخش در ترازنامه‌ها، این ایده را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که داشته‌ها (داراییها) و چه دیونی (بدهی‌هایی) دارد و صاحبان شرکت چه مقدار سرمایه‌گذاری کرده‌اند.[۱]
ترازنامه به زبان ساده مشخص می‌نماید که یک مؤسسه چه میزان دارایی دارد: زمین، ساختمان، اثاثه، وجه نقد در صندوق و… همگی میزان دارایی مؤسسه را نشان می‌دهند. بدهکاران به شرکت نیز جز دارایی‌های شزکت محسوب می‌گردند. زیرا بدهکاران نیز در نهایت با پرداخت پول به صندوق شرکت یا پرداختهای از نوع دیگر (چک و…) موجب افزایش دارایی شرکت می‌گردند.
از طرفی در ترازنامه میزان بدهی سازمان نیز مشخص می‌گردد. هر سازمان ممکن است به افراد مختلف بدهی داشته باشد (حساب بستانکاران) یا مؤسسه ممکن است با صدور چکهای مختلف اسناد پرداختنی مختلفی داشته باشد. خلاصه اطلاعات بدهی مؤسسه و در نهایت سرمایه تشکیل مؤسسه نیز در قسمت بدهیهای ترازنامه مشخص می‌گردد. علت امر این است، که شرکت همواره به صاحب سرمایه بدهکار می‌باشد. در حقیقت بدهی و سرمایه دیون یک مؤسسه را به افراد حقیقی یا حقوقی دیگر مشخص می‌کند.
ترانامه بر اساس اصل زیر استوار است:
دارایی = بدهی + سرمایه به این اصل، معادله اصلی حسابداری می‌گویند.
محتویات
تعریف دیگر از ترازنامه
ترازنامه یا بیلان یک گزارش یا صورت مالی است که در آن ارتباط داراییها و بدهیها و سرمایه به ترتیبی گزارش می‌شود که برای صاحبان مؤسسه، بستانکاران و سایر اشخاص علاقه‌مند به امور مالی مؤسسه مفید باشد. ترازنامه به معادلهٔ حسابداری (یعنی: دارایی = بدهی + سرمایه) شباهت کامل دارد.[۲]
نمونه
مثال زیر یک نمونه ترازنامه را نشان می‌دهد:
ترازنامه شرکت ترازشرکت در تاریخ ۲۹ اسفند ۱۳۸۷
>> دارایی
>>> دارایی جاری
وجه نقد حساب دریافتنی (طلب) موجودی کالا پیش پرداخت
>>> دارایی ثابت
زمین، تجهیزات، ساختمان منهای: استهلاک انباشته سرقفلی دارایی نامشهود ثابت
>>> بدهی جاری
قروض اعتباری کوتاه مدت حساب پرداختنی مالیات بر درآمد پرداختنی بخش جاری وام بلند مدت دیگر بدهیهای جاری
>>> بدهی بلندمدت
وام مالیات معوقه
>> سرمایه
سهام سرمایه انباشته (سود تقسیم نشده) برگرفته از: https://fa.wikipedia.org/wiki
منابع
- علیمدد، مصطفی، ۱۳۱۵ –؛ مبانی و روشهای عمومی حسابداری / با همکاری نظام‌الدین ملک‌آرایی (۱۳۲۲ -)؛ تهران؛ سازمان حسابرسی، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی؛ چاپ اول ۱۳۷۴؛ شماره برگه کتابخانه ملی ۵۶۳۷-۷۴م، صفحه ۷۲
- دکتر عزیز نبوی اصول حسابداری جلد اول. تهران کتابخانه فروردین
