پویا جبلعاملی، اقتصاددان پاسخ داد:
چرا با ارزانی دلار، کالاها ارزان نشدند؟
پویا جبلعاملی مطرح کرد: تا زمانی که انتظارات عموم به سمت ثبات بلندمدت اقتصادی هدایت نشود انتظار نمیرود قیمت کالاها و خدمات در مقابل نرخ اسمی ارز واکنش آنی نشان دهد.
به گزارش تجارتنیوز، یکی از ابهامات مردم این است که چرا با وجود ارزانی دلار نسبت به دوره پرنوسان گذشته، اما همچنان قیمت برخی محصولات و کالاهای گران شده ارزان نمیشود. پویا جبل عاملی در گفتگویی با مجله تجارتفردا درباره چسبندگی قیمتها با وجود کاهش قیمت دلار مباحثی را مطرح کرده است. بخشی از این گفتگو درباره اتفاقات پس از ارزانی دلار را در ادامه میخوانید:
* اگر نرخ ارز در نیمه دوم سال گذشته افزایش نمییافت، یا تورم از روند چند سال اخیر خود تبعیت میکرد یا اگر هم افزایش مییافت مقیاسش به اندازه افزایش فعلی نبود. البته در کنار فرض مهار نرخ ارز، لازم است نبود سیاست کاهش نرخ سود در شهریور را نیز در فرضیات خود قرار دهیم. چراکه بخشی از تورم فعلی ناشی از سیاست انبساطی شهریورماه سال گذشته بود.
*نه میتوان تورم را صرفاً پولی دانست نه میتوان ادعا کرد نرخ ارز شاخص قیمتها را به حرکت درمیآورد. عامل سومی که تورم مقطع جاری را به حد قابل توجهی توضیح میدهد متغیر مهم انتظارات است که اتفاقاً خود تابعی از نقدینگی و نرخ ارز است.
*به طور کلی میتوان گفت سیاست کاهش نرخ سود در سال گذشته تا حدودی زمینه را برای انبساط اثر تورمی نقدینگی فراهم کرد و در ادامه مجموعهای از اتفاقات انتظارات آحاد اقتصادی را به سمت افزایش تورم جهت داد.
* برخی انتظار دارند اگر نرخ دلار تا ۱۹ هزار تومان افزایش یافت و بعد از یک هفته به حدود ۱۳ هزار تومان کاهش یافت، شاخص قیمت نیز باید به همین نسبت کاهش یابد. اما این انتظار به چند دلیل محقق نمیشود. اول اینکه تمامی کالاها و خدمات موجود در سبد مصرفی خانوار از طریق نرخ ارز توضیح داده نمیشود. دوم اینکه در مواقع ملتهب، نقش انتظارات غلبه پیدا میکند. تا زمانی که آحاد اقتصادی به ویژه عرضهکنندگان آینده اقتصاد را باثبات نپندارند به سرعت قیمتهای خود را تعدیل نمیکنند. تا زمانی که انتظارات به سمت مثبت شکل نگرفته باشند اگر حتی نرخ ارز سقوط کند انتظار نمیرود شاخص قیمت رابطه یکبهیک با نرخ ارز داشته باشد. به ویژه اینکه برخی از کالاهای سبد مصرفی خانوار بادوام بوده و برای آنها نیاز به سرمایهگذاری و برنامهریزی بلندمدت است. این شرایط را میتوان در بورس و روند حرکت آن در روزهای اخیر مشاهده کرد.
* شدت تعدیل قیمت با درجه رقابت در بازار رابطه مستقیم دارد. به این معنی که هرچه بازار به سمت رقابت کامل متمایل شود، بازیگران از ترس از دست دادن بازار، هزینههای خود را تعدیل میکنند. اما در یک بازار انحصاری دست انحصارگر برای افزایش سود خود بازتر است.
* در خصوص روند ارزانی دلار در هفتههای اخیر میتوان گفت فارغ از دلیل کاهش، روند نزولی ارز حرکت مثبتی بوده است. اما برگشت ثبات در اقتصاد بدون سیاستگذاری هدفمند صورت نمیگیرد. اخیراً حرکتهای مثبتی از سوی بانک مرکزی صورت گرفته است. مهمترین اتفاق مجوز بانک مرکزی در خصوص عملیات بازار باز است.
منبع : https://tejaratnews.com