در حالی که بحثها در مورد حذف صفر از ریال با هدف مهار تورم مدتهاست که ادامه دارد، به نظر میرسد این طرح در سال ۲۰۱۹ میلادی در نهایت اجرا شود. ریال ایران در سال ۲۰۱۸ حدود ۶۰ درصد از ارزش خود را از دست داده است. آیا حذف چهار صفر از پول ملی، گرهای از مشکلات اقتصادی این کشور باز میکند؟
هفته گذشته عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران، از احتمال اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی رونمایی کرد. بر اساس گزارشهای رویترز، لایحه حذف چهار صفر در روزهای پایانی هفته گذشته به دولت ارائه اما هنوز تصویب نشده است. در حالی که بحثها در مورد حذف صفر از ریال با هدف مهار تورم مدتهاست که ادامه دارد، به نظر میرسد، این طرح در سال ۲۰۱۹ میلادی در نهایت اجرا شود.
به گزارش تجارتنیوز، ریال تنها در سال ۲۰۱۸ حدود ۶۰ درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده و هر دلار با بیش از ۱۱ هزار تومان در بازار ایران معامله میشود.
در حال حاضر، از مهمترین مشکلات اقتصادی ایران، ایجاد اختلال در تجارت خارجی این کشور تحت تاثیر بازگشت تحریمهای ایالات متحده آمریکا است. اگرچه اجرای این قانون ثبت و ضبط صورتهای حسابداری را سادهتر میکند، اما با ابرتورم و کاهش ارزش پول ملی مقابله نمیکند.
تجربه حذف صفر در دیگر کشورها در برخی موارد موفقیتآمیز بوده، در حالی که در برخی دیگر از کشورها با شکست مواجه شده است. به عنوان مثال، ترکیه و هلند از نمونههای موفق اجرای این طرح بودهاند، در حالی که در زیمبابوه حذف صفر از پول ملی در نهایت به جایگزین شدن دلار آمریکا منجر شده است.
مطالعه بیشتر:
در ایران اولین بار است که این طرح اجرا میشود و حذف تنها چهار صفر در مقابل تجربیاتی که زیمبابوه با آن مواجه بوده کاملا متفاوت است. در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ دولت زیمبابوه به ترتیب ۱۰ و ۱۲ صفر از پول ملی این کشور حذف کرد و از آنجا که اصلاحات اقتصادی در کنار این قانون رخ نداد، در نهایت ویرانی اقتصاد زیمبابوه را به دنبال داشت و دلار آمریکا جایگزین دلار زیمبابوه شد.
بزرگترین کاهش صفر از یک ارز ملی در مجارستان در سال ۱۹۴۶ و پس از جنگ جهانی رخ داد. در آن زمان، این کشور با تورم ۲۰۷ درصدی مواجه بود. دولت تصمیم گرفت تا ۴۰۰ اوکتیلیون پنگو (چهار با ۲۹ صفر در برابر آن) معادل یک فورینت شود. به این ترتیب، مجارستان ۲۹ صفر از واحد پول خود حذف کرد و این بزرگترین کاهش صفر از یک ارز ملی در تاریخ جهان بوده است.
اگرچه حذف صفر یکی از ابزارهای دستکاری تورم است، اما بسیاری از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که اگر حذف صفر همراه با اصلاحات اقتصادی نباشد، کمک قابل توجهی به اقتصاد کشورها نمیکند.
جدول زیر بزرگترین کاهش صفر از ارز ملی کشورها را در طول تاریخ نشان میدهد:
رتبه | کشور | واحد پول | تعداد صفرهای حذفشده | سال |
۱ | مجارستان | فورینت | ۲۹ صفر | ۱۹۴۶ |
۲ | زیمبابوه | دلار زیمبابوه | ۱۲ صفر | ۲۰۰۹ |
۳ | آلمان | رنتنمارک | ۱۲ صفر | ۱۹۲۳ |
۴ | زیمبابوه | دلار زیمبابوه | ۱۰ صفر | ۲۰۰۸ |
۵ | یوگسلاوی | دینار | ۹ صفر | ۱۹۹۴ |
۶ | چین | یوان | ۸ صفر | ۱۹۴۹ |
منبع: وبسایت آماری Statista