بسته‌های حمایتی پاسخگوی غمِ نان نیست/ شمارِ مشمولانِ واقعیِ طرح هنوز برای کسی روشن نیست/ به‌جای “پول نقد” باید چه مواردی را از دولت مطالبه کنیم؟
افزایش قیمت بنزین در حالی با پرداخت بسته‌هایِ حمایت معیشت توام شد که هنوز عده‌ای بسته‌های خود را دریافت نکرده‌اند. آنها که دریافت کرده‌اند هم از میزان آن نالان هستند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «درآمد حاصل از افزایش قیمت بنزین به حساب مردم فقیر ریخته نشده است.» این جمله را روز گذشته «مسعود رضایی» از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی بیان کرد آنهم در صحن مجلس که این روزها به کانونِ نقد دولت تبدیل شده است؛ دولتی که در چارچوب قانون اساسی ملزم به تامین معاش مردم است. افزایش قیمت بنزین در حالی با پرداخت بسته‌هایِ حمایت معیشت توام شد که هنوز عده‌ای بسته‌های خود را دریافت نکرده‌اند. آنها هم که دریافت کرده‌اند از میزان آن نالان هستند و میگویند: «با این میزان پول حتی نمی‌توان یک باک بنزین زد!» این میان دولت سردرگم است؛ چراکه هدف از حذف یارانه سوخت جبران کسری بودجه بود اما حالا دولت آنگونه که اعلام کرده هرچه از افزایش قیمت سوخت درمی‌آورد را به حساب ۶۰ میلیون نفر واریز می‌کند تا رضایت این عده را جلب کند؛ یعنی اگر ۳۰ هزار میلیارد تومان از افزایش قیمت سوخت درآمد دارد، هر ماه حدود ۲ هزار و ۵۰۰ میلیاد تومان آن را به حساب مردم واریز می‌کند.
۶۰ میلیون نفری که از این محل ناچیزی بهره می‌برند متعلق به دهک‌های چهارم تا دهم درآمدی هستند؛ یعنی همان‌هایی که یارانه آنها هنوز حذف نشده است. هرچند «علی قمصری» مدیر روابط عمومی سازمان برنامه و بودجه به ایلنا اعلام کرد: «هرکس که یارانه می‌گیرد قرار نیست از بسته معیشت بهره‌مند شود.»
مقایسه آمار تعداد دریافت‌کنندگان بسته‌های حمایت معیشت و تعداد یارانه‌بگیران هم گواهی بر صدق این گفته قمصری است. مطابق اعلام «حسین میرزایی» سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان حمایت معیشتی، حدود ۷۶ میلیون نفر از جمعیت ۸۳ میلیون نفری کشور یارانه نقدی دریافت می‌کنند. در نتیجه قرار نیست که ۱۶ میلیون یارانه‌بگیر از بسته حمایت معیشتی بهره‌مند شوند.
در کل با در نظر گرفتن جمعیت دهک‌های درآمدی یک، دو و سه و افرادی که یارانه آنها تاکنون به خاطر متمول بودن حذف شده، مطابق اعلام سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان حمایت معیشتی، ۲۶ میلیون نفر از جمعیت کشور پشت چراغ قرمز دولت مانده‌اند. جمع تعداد افرادی که از دریافت بسته محروم می‌شوند و افرادی که آن را دریافت می‌کنند یک تناقض آماری را نشان می‌دهد؛ به این معنی که اگر ۲۶ میلیون نفری را که بسته دریافت می‌کنند را با ۶۰ میلیون نفر جمع کنیم به عدد ۸۶ میلیون می‌رسیم؛ این در حالی است که طبق آخرین سرشماری کشور حدود ۸۳ میلیون نفر جمعیت دارد.
به نظر می‌رسد که یا مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در محاسبات خود اشتباهی داشته‌اند یا اینکه این اعداد یعنی ۶۰ میلیون یا ۲۶ میلیون حدودی بیان شده باشد. اگر اشتباه محاسباتی باشد، مسئولان ستاد حمایت معیشت باید در مورد آن توضیح دهند. به هرشکل عده‌ای از دهک‌های محروم جامعه آنگونه که مدعی هستند و آن را به اطلاع خبرگزاری ایلنا رسانده‌اند بسته خود را دریافت نکرده‌اند.
کارگران ساختمانی کمکی از دولت دریافت نکرده‌اند
«محمد باقری» عضو هیات مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی کشور، در پاسخ به این پرسش که چه تعداد از کارگران ساختمانی بسته معیشتی خود را دریافت نکرده‌اند، می‌گوید: «از پس از پایان مرحله سوم پرداخت بسته‌های معیشتی، تعداد زیادی کارگر ساختمانی با این انجمن صنفی تماس گرفته‌اند و اعلام کردند بسته‌های خود را دریافت نکرده‌اند. شاید ۳۰۰ تا ۴۰۰ تماس در این‌باره با ما گرفته شده است. این در حالی است که کارگران ساختمانی جزء اقشار کم درآمد جامعه هستند و باید این بسته‌ها را دریافت می‌کردند. متاسفانه با وجود اینکه دولت اعلام کرده بود که کارگران بسته‌ها را دریافت می‌کنند، کارگرانی که به سبب رونق نداشتن صنعت ساختمان یا درآمد ندارند یا میزان ناچیزی مثلا ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان در ماه درآمد دارند، هیچ کمکی از دولت دریافت نکرده‌اند؛ البته اگر بتوان اسم آن را کمک گذاشت!»
کانون بازنشستگان خرم‌آباد از معترضان به عدم دریافت بسته معیشت است
«محمدحسن موسیوند» عضو هیات مدیره کانون کارگران بازنشسته تامین اجتماعی خرم‌آباد با بیان اینکه کانون بازنشستگان این شهر از معترضان به عدم دریافت بسته معیشت است، می‌گوید: در این باره نمی‌دانیم چه پاسخی به مستمری‌بگیرانی که متوسط دریافتی ۲ میلیون تومان در ماه دارند، بدهیم. متاسفانه یا وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شناسایی را به خوبی انجام نداده، یا اینکه دولت بودجه کافی در اختیار ندارد و این عده را برای دور اول حذف کرده تا پس از اعتراض و طی فرایندهای اداری دیگر، کمک معیشتی جاماندگان را هم در دور بعد پرداخت کند. به هرشکل آنچه عیان است، بخشی از جاماندن قشری از بازنشستگان هستند. به همین خاطر از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه می‌خواهیم که هرچه سریعتر تکلیف جاماندگان را روشن کنند و اگر بودجه‌ای برای این کار در نظر گرفته‌اند، در همین مرحله پرداخت را انجام دهند.
«محمد شریعتمداری» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی روز گذشته با اشاره به درخواست‌‌های معترضان، گفته است: «ما شرایطی فراهم کردیم که با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از طریق کد دستوری #۶۳۶۹*، افرادی که خود را مستحق کمک معیشتی می‌دانند تقاضای خود را ثبت و کد رهگیری دریافت کنند که با برقراری اینترنت می‌توانند به راحتی به سامانه مذکور متصل شوند.»
با این وجود این عضو هیات مدیره کانون کارگران بازنشسته تامین اجتماعی خرم‌آباد می‌گوید: به آن دسته از معترضان که به سبب ارتباط نداشتن با فضای مجازی سازوکارهای پیگری را نمی‌دانند اعلام کردیم با شماره گیری #۶۳۶۹* شرایطشان را بررسی کنند اما عده‌ای از آنها بار دیگر به کانون مراجعه کردند یا تماس گرفتند و اعلام کردند با وجود گذشت ۲۴ ساعت کد رهگیری برای آنها ارسال نشده است! حالا یا سامانه اختلال دارد یا اینکه دولت به نوعی حاضر به روشنگری نیست.
تکلیف کد رهگیری چه شد؟
در حالی بازنشستگان کم‌درآمد از دریافت نکردن کد رهگیری گلایه می‌کنند که دریافت نکردن کد رهگیری پس از ۲۴ ساعت به معنای این است که متقاضی دریافت بسته معیشت، فاقد صلاحیت است. «حسین میرزایی» سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان حمایت معیشتی در این مورد به ایلنا، می‌گوید: برای افراد جامانده از دریافت بسته یا افرادی که پیشتر از دریافت یارانه نقدی انصراف داده بودند این امکان را فراهم کردیم تا از طریق شماره‌گیری ۶۳۶۹#* وارد سامانه شوند و کد ملی خود را ثبت کنند. ما بنابر اطلاعاتی که افراد از میزان دارایی‌های خود در اختیار ما می‌گذارند و البته دسترسی‌هایی که به ما برای بررسی وضعیت مالی‌شان می‌دهند شرایط آنها را بررسی می‌کنیم. اگر جزء حذف‌شدگان نباشند، ظرف ۲۴ ساعت برای آنها کد رهگیری ارسال می‌کنیم.
وی می‌افزاید: این دست جاماندگان در صورت تایید صلاحیت، علاوه بر اینکه مرحله اول حمایت معیشتی را دریافت می‌کنند، هر زمان که بنابر پرداخت مرحله دوم باشد، کمک مرحله اول را هم دریافت می‌کنند. اگر هم شرایطش را نداشته باشند، ظرف ۳۰ روز به آنها اطلاع‌رسانی می‌شود.
میرزایی در پاسخ به این گمانه‌زنی که اگر پرداخت‌ها به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود، پس قرار نیست کمک دولت همانند یارانه نقدی هر ماه به حساب واجدان شرایط واریز شود، می‌گوید: باید تاکید کنم که وظیفه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تنها بررسی شرایط متقاضیان و افرادی است که لیست آنها در این وزارت‌خانه موجود است. میزان پرداخت، نحوه پرداخت و هرچه که مرتبط با پرداخت می‌شود، به سازمان برنامه و بودجه برمی‌گردد.
بی‌عدالتی در توزیع کمک‌‌های معیشتی؟
نکته‌ای که تاکنون در جنجال‌های رسانه‌ای فعلی کمتر به چشم آمده، میزان پرداخت و دسته‌بندی خانوارها برای پرداخت این کمک است؛ یعنی همان حوزه‌ای که میرزایی تاکید دارد مرتبط با سازمان برنامه و بودجه است. می‌توان گفت روی‌هم رفته میزان یارانه پرداختی به خانوادها و نیز طرح حمایتی معیشتی آنها در خانوارهای مختلف به شرح زیر است: خانوار ۱۰ نفره ۶۶۰ هزار تومان، خانوار ۹ نفره ۶۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان، خانوار ۸ نفره ۵۶۹ هزار تومان، خانوار ۷ نفره ۵۲۳ هزار و ۵۰۰ تومان، خانوار ۶ نفره ۴۷۸ هزار تومان، خانوار ۵ نفره ۴۳۲ هزار و ۵۰۰ تومان، خانوار ۴ نفره ۳۵۴ هزار تومان، خانوار ۳ نفره ۲۷۴ هزار و ۵۰۰ تومان، خانوار ۲ نفره ۱۹۴ هزار تومان و خانوار ۱ نفره ۱۰۰ هزار و ۵۰۰ تومان کمک دریافت می‌کنند. با توجه به اینکه ۷۰ درصد از خانوارها ۲ تا ۶ نفره هستند بخشی اعظمی از کمک دولت به این خانوارها می‌رسد اما مگر این کمک چه میزان از هزینه‌های زندگی آنها را پوشش می‌دهد؟ برای نمونه ۳۵۴ هزار تومان چه میزان از هزینه‌های زندگی یک خانوار ۴ نفره را پوشش می‌دهد؛ آنهم در شرایطی که در این چند روز به طور متوسط قیمت کالاها و خدمات در کل کشور بین ۲۵ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است و حتی مسافربرهای شخصی به ناگهان ۲۰۰، ۳۰۰ و ۵۰۰ تومان بر روی کرایه‌های خود گذاشته‌اند و نرخ‌های جدید را از مسافران خود دریافت می‌کنند.
کارگری از یک خانوار ۵ نفره که هم بسته حمایت معیشت و هم یارانه نقدی دریافت می‌کند، گلایه‌های خود را این چنین برای ایلنا، شرح می‌دهد: این ماه در مجموع ۵۷۹ هزار تومان از دولت دریافت کردم. با احتساب ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی دستمزدی که از کارفرمای خود دریافت می‌کنم در مجموع ۲ میلیون و ۲۵۷ هزار و ۹۰۰ تومان نصیبم می‌شود. این در حالی است که ماهی ۱ میلیون تومان اجاره خانه می‌پرازم و حداقل ماهی ۱ میلیون تومان برای خرید ملزومات خانه، حمل و نقل و… کنار می‌گذارم. احتمالا با افزایش قیمت برخی اقلام سبد مصرفی که از چند روز پیش به صورت سرخود توسط فروشنده‌ها، راننده‌ها و… آغاز شده، سال آینده باید رقم بیشتری را برای اجاره خانه و… اختصاص دهم. این در حالی است که کمک معیشتی دولت و یارانه‌‌ای که دریافت می‌کنم سال آینده و سال‌های آینده همین رقم خواهد بود! بنابراین چیزی به دست نیاورده و نخواهم آورد. من به عنوان کارگر خدماتی، آنچه باید می‌‌داشتم را از دست داده‌ام.
اینکه چرا تمام خانوارهای ۴ نفره باید ۳۵۴ هزار تومان دریافت کنند هم خود جای پرسش دارد. این در حالی است که تمام خانوارهای ۴ نفره متعلق به یک دهک درآمدی خاص نیستند. ممکن است که یک خانوار ۴ نفره متعلق به دهک درآمدی چهارم، ششم یا هشتم جامعه باشد. حسین میرزایی در این‌باره می‌گوید: وزارت رفاه تنها فهرست افراد را در بانک اطلاعاتی خود بررسی و این ۶۰ میلیون نفر را مشخص کرده است. این سازمان برنامه و بودجه است که تعیین کرده خانوار سه نفره یا چهار نفره چه رقمی را دریافت کند نه وزارت رفاه.
اما آیا تمام این ۶۰ میلیون نفری که این بسته را دریافت کرده‌اند واجد صلاحیت هستند؟ تا همین امروز هم اگر پرس‌و‌جویی از اطرفیانتان انجام دهید متوجه می‌شوید که هستند عده‌ای که یک خانه دارند و یک خانه و یک مغازه هم اجاره داده‌اند. خودرویی به نام همسرشان کرده‌اند اما کمک معیشت دولت را هم دریافت کرده‌اند!
داده اقتصادی نبود که من بررسی نکرده باشم
سخنگوی ستاد شناسایی مشمولان حمایت معیشتی در پاسخ به این پرسش که مگر می‌شود ۶۰ میلیون نیازمند در کشور وجود داشته باشند، می‌گوید: این ۶۰ میلیون نفر را بر مبنای کل داده‌های اقتصادی خانوارهای کشور شناسایی کرده‌ایم. در ۶ سال اخیر داده اقتصادی نبود که من بررسی نکرده باشم. از این رو این گذاره که شما مطرح می‌کنید، اعتبار ندارد. برآورد وزارت رفاه بسیار دقیق و خطای شناسایی آن بسیار اندک است. با اطمینان می‌گویم که کار شناسایی را با دقت بالا انجام داده‌‌‌ایم.
وی می‌افزاید: من افرادی را می‌شناسم که چند هزار میلیارد تومان سرمایه دارند، اما امین‌السهم دارند؛ یعنی حتی یک سیم کارت هم به نام این افراد نیست. اما اینها موارد خاص هستند. مگر چند نفر اینگونه می‌توانند از سیستم شناسایی ما فرار کنند؟ ما داریم در مورد شناسایی افراد در ابعاد میلیون صحبت می‌کنیم.
میرزایی در پاسخ به این پرسش که خطای شناسایی را قبول دارید، می‌گوید: نه قبول ندارم! یکسری افراد را داریم که میگویند: «اگر من قبلا سرمایه‌دار بودم و شرکت داشتم حالا ورشکسته شده‌ام و به کمک دولت نیاز دارم.» می‌پرسیم: «چرا ورشکستگی‌ات را ثبت نکردی؟» پاسخ می‌دهد: «یک سال طول می‌کشد بروم انحلال بگیرم و سایر کارهای اداری را انجام دهم.» در واقع طولانی شدن فرایندهای اداری موجب می‌شود که آخرین وضعیتِ مالیِ فرد را با تاخیر زمانی داشته باشیم. اینکه اسمش خطا نیست.
در حالی که آرام آرام تمام ابعاد و نواقص حمایت معیشتی روشن می‌شود، روز گذشته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی جزئیات بیشتری از شرایطِ افرادی که قرار نیست از حمایت معیشتی بهره‌مند شوند، ارائه کرد. به گفته وی کسانی که دارایی‌شان ۹۰۰ میلیون به بالاست، خودروی ۵۰۰ میلیونی دارند یا ۳ سفر خارجی غیرزیارتی در سال داشته‌اند، کمک معیشتی دریافت نمی‌کنند. پرسش این است که آیا ممکن نیست که ۱ میلیون نفر از این ۶۰ میلیون نفر خودوری بالای ۵۰۰ میلیون تومان یا خانه بالای ۱ میلیارد تومان داشته باشند, آنهم با این وضعیت نوسان‌های قیمت دلار که در عرض ۱ تا ۲ سال ارزش سرمایه ۲۰۰ میلیون تومانی یک نفر را به بالای ۵۰۰ میلیون تومان رسانده است؟ پرسش دیگر این است که در میان ۲۳ یا ۲۶ یا میلیون نفری که بسته خود را تاکنون دریافت نکرده یا قرار نیست هرگز دریافت کنند، یک کارگر یا بازنشسته مستاجر با حداقل دریافتی پیدا نمی‌شود؟
یارانه‌‌بگیرانِ «من غیر الحق»
همه می‌دانند که عده‌ای وجود دارند که به ناحق یارانه نقدی دریافت می‌کنند یا به ناحق یارانه نقدی‌شان حذف شده است. شاید بد نباشد اعتراض کاربرانِ فضای مجازی به این قضایا را هم مرور کنیم.
یک کاربر در زیر یکی از پست‌های صفحه اینستاگرام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نوشته است: «اقوام ما خونش بالای ۲ میلیارده. خونه به نامشه. بسته رو براش ریختن. برای من که خونه‌ای به نامم نیست، نریختن.»
کاربر دیگری نوشته: «ظاهرا بعد خانوار رعایت نشده؛ در خیلی از موارد و اشتباها کم یا زیاد واریز شده.»
کاربر سوم نوشته: ما که نه خودرو داریم نه پول نه ملک نه حقوق بگیریم نه بیمه‌ایم پس چرا تعلق نگرفت؟»
یک کاربر از مسائل فنی ثبت کدملی در سامانه ۶۳۶۹#* گلایه کرده و نوشته: یک کد مشکل‌دار اعلام کردید اونهم با هزار بدبختی ثبت کردیم. حالا شرایط اعلام می‌کنید. پس چرا برای کسانی که وضع مالی خوبی دارند واریز شده اما برای ما نه؟»
به هر ترتیب دولت ناچار است که نواقص این طرح را برطرف و در مرحله بعدی پرداخت کند و در صورت محق بودن جاماندگان انتظاراتِ آنها را برآورده سازد اما آنچه برای شهروندان در آینده نه چندان دور بیش از اندازه مسئله خواهد شد، نه کمک معیشتی، که پایداری صندوق‌های بازنشستگی، داشتن شغل و امنیت شغلی، دستمزد عادلانه، بهره‌مندی از بیمه‌های اجتماعی، کاهش شکاف طبقاتی، فعال شدن صنایع راکد، کاهش ریسک سرمایه‌گذاری، کاهش بوروکراسی اداری، تنظیم نرخ ارز متناسب با توقعات فعالان اقتصادی، رفع تبعیض جنسی در استخدام، در نظر گرفتن سهم بومی‌ها در استخدام و… است.
گزارش: پیام عابدی
منبع : https://www.ilna.news
