یک اقتصاددان، گفت: بورس به دلیل عرضه سهام دولتی حتی از طریق بانک‌ها موجب افزایش شدید شاخص بورس در بازار شده است که این امر از طرفی دیگر می‌تواند بازار پول را دچار فروپاشی کند.
گسترش نیوز: حامد قادرزاده با بیان اینکه اقتصاد دارای دو بازار پول و سرمایه است، اظهار کرد: پول بازار اعتبارات کوتاه مدت و سرمایه بازار اعتبارات بلند مدت است.
وی افزود: رشد بازار بورس به دلیل شفافیت و نظام مالی مشخصی که دارد امری مطلوب است، به این معنی که اگر بازار سرمایه به صورت واقعی رشد یابد موجب رونق اقتصادی در کشور می‌شود. اما اینکه درحال‌حاضر افزایش شاخص بورس طی چندماه آن هم در شرایط رکود اقتصادی که در دنیا حاکم است و شاخص بورس منفی و کاهشی است، در ایران به بالای ۸۰۰ هزار واحد می‌رسد جای سوال و تردید دارد.
این اقتصاددان در تشریح این تردید می‌گوید: در طول دو سه سال گذشته، در عرضه اولی‌ها که شرکت‌های دولتی و یا واحدهای بسیار بزرگی اقدام به عرضه سهام در بازار و تضمین آن می‌کنند، معمولا کسانی که عرضه اول را خریداری کرده‌اند منتفع شده‌اند و درصد سودی هم که برای آنها تعیین می‌شود بالاتر از نرخ بازار پول و نرخ بانکی است، این امر رونق خاصی را به بازار بخشیده است و معمولا کسانی هستند که با مبلغ‌های خیلی کم وارد این بازار شده‌اند.
این استاد اقتصاد دانشگاه کردستان ادامه داد: اما آسیب‌پذیری خاصی در این بازار وجود دارد، به دلیل اینکه متاسفانه رشد بسیار سریعی در آن مشاهده می‌شود و دولت هم از این بازار از دو سال پیش به طور جدی حمایت می‌کند.
واحدهای کوچک اقتصادی در معرض خطر
قادرزاده بیان کرد: چند ماه پیش زمانی که بحث کرونا هنوز خیلی در کشور مطرح نبود، شاخص بورس به زیر ۳۰۰ هزار رسید که صف طولانی در عرضه سهام برای فروش به وجود آمد و این باعث شد که بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی آسیب جدی ببیند.
این اقتصاددان معتقد است، بورس به دلیل عرضه سهام دولتی حتی از طریق بانک‌ها موجب افزایش شدید شاخص بورس در بازار شده است که این امر از طرفی دیگر می‌تواند بازار پول را دچار فروپاشی کند.
وی افزود: فروپاشی بازار پول می‌تواند برای جامعه اقتصادی بسیار سخت باشد، چون دارایی‌های بانک قابلیت نقد شوندگی سریع ندارند و به عبارتی درجه میعان دارایی‌های بانک خیلی بالا نیست بانک‌ها منابعی را که به صورت سپرده یا حساب‌های جاری در اختیار دارد به صورت‌های مختلف تخصیص می‌دهد به طور مثال به صورت وام به متقاضیان می‌دهد که دارای سر رسید است و مادامی که سررسید نباشد بانک نمی‌تواند پول را به سرعت نقد کند.
قادرزاده اعلام کرد: اگر مردم برای انتقال به بازار سرمایه به سیستم بانکی هجوم بیاورند و بخواهند بانک‌ها را خالی از پول کنند، واحدهای کوچک اقتصادی را که در بورس نیستند مورد آسیب قرار داده و همچنین موجب اوریب اقتصادی جدی خواهند شد، چرا که حتی در بهترین حالت اگر شرکت‌های بزرگ در ۶ ماه الی یک سال بتوانند افزایش ارزش داشته باشند، بعدا به صورت جدی دچار آسیب خواهند شد، چون واحدهای کوچک، آسیب دیده‌اند و امکان افزایش تقاضای محصولات ارائه شده از سوی واحدهای بزرگ در بازار فراهم نمی‌شود و با رکود مواجه خواهد شد، به طور مثال در بخش کشاورزی تولید انبوهی وجود دارد اما وقتی که نمی‌تواند فروش خوبی در بازار داشته باشد با کاهش نرخ در بازار مواجه خواهد شد که این امر ورشکستگی اقتصادی به دنبال دارد.
مردم در خرید سهام دقت کنند
وی ادامه داد: روند در سیستم‌های بسیار بزرگ اقتصادی هم به همین صورت است، چون شرکت هایی وارد بورس شده‌اند که دارای سیستم مالی شفافی بوده و توانسته‌اند خود را به بورس ثابت کنند و از حالت خاص به حالت عام در بیایند و امکان فروش اوراق داشته باشند. بر همین اساس درحال‌حاضر بیشتر اوراق در بازار خرید و فروش می‌شود و عرضه کالا در بازار کمتر مشاهده می‌شود.
این اقتصاددان، معتقد است، متاسفانه جمعیت قابل توجهی در کشور وجود دارد که هیچ شناختی از بازار بورس ندارند و فقط از شنیده‌ها و اخبار متوجه افزایش شاخص شده و می‌گویند ما نیز می‌توانیم در مدت چند ماه پولمان را چند برابر کنیم که این موضوع می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
وی توصیه کرد، کسانی که می‌خواهند وارد بورس شوند باید با کارشناسان اقتصادی و مالی مشاوره کنند.
قادرزاده تشریح کرد: بازار بورس دارای شاخص عمومی و شاخص شرکت‌های مبدأ است، لذا باید افراد دقت کنند که از کدام شرکت می‌خواهند خرید کنند چون کار بسیار پر ریسکی در شرایط فعلی است، چرا که اگر بازار بورس حالت ثبات و عادی داشت، بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری بود اما این افزایش نرخ جای تردید و دقت در بررسی دارد؛ به ویژه ما که عرضه تقاضای خاصی در بازار به دلیل افت شدید وضعیت اقتصادی مردم نداریم و بیشتر مردم به دنیال خرید کالاهای ضروری هستند، این امر می‌تواند آسیب جدی در آینده بر بخش‌های مسکن و تولید کالاهای دیگر وارد کند و توصیه می‌شود مردم با دقت بیشتری وارد این بازار شوند.
وی یادآور شد: چه بسا همانطور که موسسات اعتباری بانکی در کشور افول شدید پیدا کرد و برای دولت پرهزینه شد، همین سیاست حمایتی که مردم به بورس روی آوردند نیز چنانچه پول‌ها در این قسمت بیش از حد انباشته شود و نتواند سوددهی ایجاد کند، همان افول را تجربه کند.
منبع: ایسنا
https://www.gostaresh.news/economy/bourse/96075
