تَبانی یا زدوبند توافق بین دو یا چند نفراست که گاهی اوقات به صورت سری وغیر قانونی وگاهی با فریبکاری، اغفال، کلاهبرداری از حقوق قانونی افراد وگاهی توسط قانون خاص، اغفال یا بدست آوردن مزایای غیر منصفانه صورت می‌گیرد؛ و درعین حال توافقی است میان شرکت‌هایی که کار بازار، تنظیم قیمت یا تولید محدود را به دست می‌گیرند که می‌تواند شامل ثبات دستمزد، بازپرداخت یا بد جلوه دادن استقلال روابط بین بخش‌های تبانی باشد. در مدت زمان معین تمامی اعمال تحت تأثیر تبانی قرار می‌گیرد.
تعریف
مطالعه اقتصادی ورقابت بازار وتبانی زمانی که شرکت‌های رقیب برای رسیدن به سود با یکدیگر همکاری می‌کنند در صنعت اتفاق می‌افتد. تبانی اغلب با ساختار بازار انحصار صورت می‌گیرد واین در حالی است که تصمیم تعداد کمی از شرکت‌ها بازار کلی را به دست می‌گیرد. موافقت نامه‌ها وضعیت خاصی از تبانی صریح می‌باشند. تبانی که آشکار نیست و به عبارتی تحت عنوان تبانی ضمنی شناخته شده‌است.
تنوع
طبق تئوری تعیین قیمت نئوکلاسیک‌ها وتئوری گیم، استقلال کاربران برای به حداقل رساندن قیمت، افزایش بازدهی وکاهش قیمت که تعیین‌کننده توانایی شرکت‌های شخصی می‌باشد. بنابر این چنانچه تبانی شرکت‌ها قیمت را افزایش دهد، زیان مربوط به فروش به حداقل می‌رسد و مشتریان حق انتخاب در قیمت‌های کمتر را از دست می‌دهند. این سودها موجب تبانی در هزینه (ارزش) بازدهی جامعه می‌شود.
دگر گونی تئوری سنتی همان تئوری تقاضای ناگهانی می‌باشد. شرکت‌ها با موجی از تقاضای پیچیده مواجه می‌شود. زمانی که قیمت‌های شرکتی کاهش یابد وسایر شرکت‌ها به منظورحفظ فروش به جایگاهی دست می‌یابند وزمانی که قیمت شرکتی افزایش می‌یابد را به‌طور محتمل دنبال می‌کند وزمانی که سود فروش را از دست می‌دهند سعی می‌کنند که قیمت‌ها را در سطح پیشین حفظ کنند. تقاضای ناگهانی موجب افزایش قیمت‌های مافوق می‌شود زیرا هر شرکت با کاهش قیمت سود کمی دریافت می‌کند وزمانی که وضعیت بر عکس پیش آید تحت تئوری نئو کلاسیک‌ها ومدل‌های تئوری گیم مانند رقابت برت رند سود افزوده می‌شود.
شاخص‌ها
شاخص‌هایی که شامل تبانی می‌با شند عبارتند از:
- قیمت یکنواخت
- کفایت برای کاهش قیمت
- توجه به تغییرات قیمت
- مبادله اطلاعات
نمونه‌ها
تبانی در ایالات متحده آمریکا، کانادا واکثر ایالات شرقی غیرقانونی است وناشی از رقابت قانون مخالف می‌باشد اما تبانی ضمنی به شکل هدایت قیمت ودرک مفهومی اتفاق می‌افتد. چند مثال تبانی در ایالت متحده شامل:
- تقسیم بازار وثبات قیمت در میان کارخانه داران ابزار الکتریکی سنگین در دهه ۱۹۶۰شامل جنرال الکتریک می‌باشد.
- تلاش توسط صاحبان لیگ برتر بیس بال برای کاهش حقوق بازیکنان در میانه دهه ۱۹۸۰
- بهره از مدت قراردادبا عوامل آزاد NBA برای کمک به حق امتیاز اهداف
- ثبات قیمت با کارخانه داران غذا به منظور بهبود غذاهای سریع به مدارس ونظامیان در سال ۱۹۹۳
- تقسیم بازار وتعیین خروجی غذای دامی توسط شرکت‌هایی در ایالت متحده، ژاپن وکره جنوبی در سال ۱۹۹۶ لیسین نام دارد وآرشل دنیل میدلند به دلیل عوامل قابل توجهی چون: با قمار بازی چیزی که فروخته می‌شود.
روش‌های بسیاری که با تبانی صریح تمایل به پیشرفت دارند. عملکرد آنالیز سهام وملاقات شرکای صنعتی نتیجه مقدار عجیب استراتژیک وشفافیت قیمت می‌باشد. این امر به هر شرکت اجازه می‌دهد که بداند چطور وچه زمان سایر شرکت‌ها در حال قیمت گذاری از تولیداتشان می‌باشند. اگر عملکرد صنعت موجب پیچیده‌تر شدن قیمت‌ها شود به گونه‌ای که درک آن برای مصرف‌کننده مشکل باشد (مانند قیمت‌های خطرناک، مالیات‌های مخفی ودستمزدهایی در صنعت بی‌سیم وهزینه‌های تبدیل به پول نقد) این وضعیت موجب تمرکز در رقابت‌ها می‌شود واین در حالی است که قیمت‌ها بی معنا می‌شود. این امر موجب ثبات قیمت‌ها در صنایع می‌شود ورقابت درآگهی وتصاویر وگاهی اوقات از لحاظ تئوری موجب آسیب به مصرف‌کننده با ثبات قیمت طبیعی می‌شود.
موانع
موانع در تبانی می‌تواند موضوع شگفت‌انگیزی باشد. در یک صنعت مفروض این‌ها ممکن است شامل: شمار شرکت‌ها: شمار شرکت‌ها در صنایع افزایش می‌یابد وسازماندهی، ساخت وپاخت وارتباطات به‌طور موفقیت‌آمیزی مشکل می‌باشد. تفاوت هزینه وتقاضا بین شرکت‌ها: اگر هزینه بین شرکت‌ها تغییر کند تعیین قیمتی که خروجی را ثابت نگه دارد مشکل می‌شود.
فریب: انگیزه قابل توجهی برای فریفتن توافق‌های فروش وجود دارد گر چه کاهش قیمت موجب راه اندازی جنگ قیمت‌ها می‌شود درکوتاه مدت شرکت‌های معیوب به میزان قابل توجهی دست می‌یابند. این پدیده تحت عنوان “فریفتن ” معرفی شده‌است.
ورود عامل بالقوه: شرکت‌های جدیدی که وارد صنعت می‌شوند، تعیین قیمت‌های جدید وحذف تبانی (قوانین ضد بست وبند ارزان ومالیات) از ورود شرکت‌های خارجی به بازار جلوگیری می‌کنند.
رکود اقتصادی: افزایش متوسط هزینه کلی یا کاهش در سودموجب بهبود سود برای رقابت باشرکت‌های رقیب می‌شود این شرکت‌ها به منظور بدست آوردن سهم بازار وسیع تر وافزایش تقاضای بیشتر با یکدیگر رقابت می‌کنند.
منابع
- Wikipedia contributors, “Collusion,” Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Collusion&oldid=498194937 (accessed July 2, 2012).
