عجمی: پرداخت سود سهام از سامانه سجام اجباری شود.
کارشناس بازار سرمایه گفت: سازمان بورس باید همه‌ی شرکت‌های حاضر در بورس را مجبور کند تا از طریق سامانه سجام سود سهامداران را پرداخت کنند چرا که بسیاری از سود‌ها به سهامدار پرداخت نمی‌شود.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، ماه هاست بورس در فراز و فرود‌هایی است که بعضا به ضرر سهامداران خرد تمام شده و سرمایه‌های آن‌ها از بین رفته است. با تمام این مسائل سهامداران امیدوارند تا در پروسه تقسیم سود نقدی مجمع سود سرمایه گذاری خود را کسب کنند، اما برخی شرکت‌ها از پرداخت سود نقدی خودداری کرده و بر خلاف تصویب مجمع علاقه‌ای به پرداخت سود به سهامداران از خود نشان نمی‌دهند.
برخی شرکت‌ها با اینکه می‌توانند از طریق سجام به پرداخت سود به سهامداران اقدام کنند، اما این کار را نکرده و سهامداران مجبورند با مراجعه حضوری به بانک یا شرکت سود خود را دریافت کنند و البته در بسیاری از مواقع به دلیل دوری راه یا کم ارزش بودن سود، سهامدار عملا از دریافت سود پشیمان می‌شود. به هر حال این موضوع گلایه و نگرانی سهامداران و شکایت آن‌ها را افزایش داده است، اما علی رغم تکرار این مساله در سال‌های گذشته و چند برابر شدن سهامداران خرد بازار سازمان بورس و اوراق بهادار برای عبور از این بحران کاری نمی‌کند، شهرام عجمی؛ کارشناس بازار سرمایه به چند سوال در این رابطه پاسخ داده و راهکاریی برای برخورد با شرکت‌های متخلف مطرح کرده است.
برای پاسخ دهی به شکایات سهامداران از مشکلات پرداخت سود آیا سازمان بورس نباید به خود بیاید و برای اعاده حق آن‌ها اقدامی صورت دهد؟
سازمان بورس پرداخت سود هر چند ناچیز به سهامداران را برای شرکت‌ها باید به یک تکلیف تبدیل کند، لذا سازمان بورس باید با مصوبه‌ای در این خصوص که شرکت‌ها مکلف به پرداخت سود در موعد مقرر به سهامداران هستند این مسئله را به یک قانون و تکلیف برای شرکت‌های خاطی یا بهتر بگویم همه‌ی شرکت‌ها تبدیل کند و اگر شرکت‌ها از این مورد تخلف کردند حتما باید مشمول جریمه قرار بگیرند.
پرداخت سود از طریق سامانه سجام را چقدر توصیه می‌کنید؟
امسال یک سری از شرکت‌هایی که به تازگی در بورس پذیرفته شده اند برای اولین بار اقدام به برگزاری مجامع خود کردند. این شرکت‌ها که عرضه‌های اولیه داشتند اکثرا سود سهامداران خود را از طریق سامانه سجام پرداخت کردند، این یک روش خوب برای پرداخت سود سهامداران است که حتما باید به سایر شرکت‌ها تسری بیابد. متاسفانه در حالی که بسیاری از شرکت‌ها خود را مکلف به پرداخت سود از طریق سامانه سجام نمی‌دانند، بلکه علاوه بر اینکه سود را واریز نمی‌کنند در پرداخت سود به روش‌های سنتی هم مشکل دارند. به طور مثال شرکتی به سهامداران خود اعلام کرده بود که یکم مهر ماه سود آن‌ها را پرداخت می‌کند، اما هنوز هیچ سودی از طریق بانک‌ها به حساب سهامداران واریز نشده است. بسیاری از شرکت‌های حاضر در بورس به دلیل تورم حادث شده با افزایش نقدینگی و افزایش قیمت سرمایه‌ها و دارایی‌های خود مواجه شده اند، لذا وضعیت مالی آن‌ها به مراتب بهتر از گذشته شده است. با توجه به این موضوع که سرمایه در گردش شرکت‌ها به نسبت قبل وضعیت بهتری پیدا کرده است، باید روند پرداختی بهتری نسبت به قبل داشته باشند. با اینکه روند پرداختی برخی شرکت‌ها نسبت به قبل بهتر شده، اما متاسفانه هنوز هم در برخی شرکت‌ها نواقص و مقاومت‌هایی در برابر پرداخت سود به سهامداران دیده می‌شود که باید با قانون به مقابله با این مقاومت‌ها برخواست.
به چه دلیلی سهامداران برای سود خود چندان تلاش نمی‌کنند و چرا شرکت‌ها از پرداخت سود سهامداران دائما طفره می‌روند؟
شرکت‌هایی که سود سهامداران خود را سر وقت پرداخت می‌کردند به شدت کم بودند یا کم هستند. به عنوان مثال اگر به دو سال گذشته برگردیم یک سری شرکت‌ها هستند که از برگزاری مجمع از دو سال گذشته تا کنون، اما هنوز سود مجامع سال‌های قبل را پرداخت نکرده اند! یا خیلی از شرکت‌ها اصلا سودی پرداخت نمی‌کنند. اگر سازمان بورس به عنوان نهاد حافظ منافع سهامداران این موضوع را تکلیف کند و اگر مجبور شد دست به قوه قهریه بزند، تا ناشران مجبور شوند سود را از طریق سامانه سجام پرداخت کنند مساله حل می‌شود. قطعا در صورت عدم تمکین شرکت‌ها به این تکلیف باید با جریمه و اقدامات موثری از این دست با آن‌ها برخورد شود. در حال حاضر بسیاری از سهامداران، خصوصا سهام‌هایی که تازه عرضه می‌شوند سود‌هایی که به آن‌ها پرداخت می‌شود آنقدر ناچیز است که شاید نه شرکت تمایلی به پرداخت آن داشته باشد و نه سهامدار برای دریافت آن تلاشی کند. به طور مثال سود ۱۳ هزار تومانی در این شرایط گرانی حمل ونقل و کرونایی قطعا سهامداران به دنبال آن نمی‌روند بنابراین در حساب شرکت‌ها باقی می‌ماند. از این رو بهتر است سازمان بورس به عنوان یک نهاد ناظر در این قضیه ورود کند و شرکت‌ها را ملزم به پرداخت کند.
آیا افزایش ورودی‌ها در بورس می‌تواند به تشدید عدم پرداخت سود دامن بزند، یعنی با افزایش کار شرکت‌ها این موضوع باز هم نادیده گرفته شود؟
بله موثر است. ورودی‌ها برای سهام‌های جدید به مراتب بیشتر از گذشته شده و سهام‌های جدید می‌خواهند سهامشان را با تخفیف عرضه کنند، لذا بابت سهم‌های عرضه اولیه‌ها مثلا سود نقدی ۱۵ هزار تومانی رقمی نیست که بخواهند به حساب سهامداران واریز شود لذا این سرمایه‌های اندک که روی هم رقم بزرگی است به یک امتیاز برای شرکت‌ها تبدیل می‌شود چرا که سهامدار حقیقی دنبال سود خود نمی‌رود؛ لذا انتظار می‌رود نهاد ناظر برای این شرکت‌ها جریمه لحاظ کند تا آن‌ها رسما وارد سامانه سجام شوند. سازمان بورس باید این موضوع را الزام کند که کسانی که می‌خواهند وارد بورس شوند باید به صورت رسمی در سجام ثبت نام کنند و این شرکت‌ها را مجبور کنند تا از طریق این سامانه سود سهامداران را پرداخت کنند.
به غیراز ابزار جریمه، راهکاری برای برخورد با شرکت‌های متخلف بورسی که سود سهامداران را پرداخت نمی‌کنند وجود دارد؟
طبق قانون تجارت شرکت تا شش ماه می‌تواند برای پرداخت سود زمان قائل شود. بی تردید تعامل سازمان بورس با شرکت‌ها و ناشران بسیار مهم است. حتی سازمان بورس به جای جریمه می‌تواند از ابزار‌های دیگری برای مکلف کردن شرکت‌ها استفاده کند. الزاما شرکت‌ها نباید برای این موضوع جریمه نقدی شوند. سازمان بورس توانایی کنترل شرکت‌ها را در اختیار دارد. قطعا سازمان بورس باید در این موضوع وارد شود چرا که پول بزرگی در شرکت‌ها بلاتکلیف می‌ماند و بعد از گذشت زمانی سهامدار حقیقی فراموش می‌کند که این وجه در حساب شرکت باقی مانده است، لذا شرکت‌ها بعد از گذشتن زمان مشخصی دیگر تعهدی به پرداخت ندارند.
