شباهت اصلی بین پذیره نویسی با عرضه اولیه روش های ثبت سفارش یا به عبارتی همان بوک بیلدینگ (Book Building) است، اما سرمایه گذاران مبتدی بهتر است بدانند این دو با هم تفاوت های زیادی دارد.
تفاوت عرضه اولیه و پذیره نویسی در بورس
- پذیره نویسی پیش از عرضه اولیه صورت می پذیرد و خریدارانی که در پذیره نویسی شرکت دارند، به نوعی سرمایه اولیه شرکت برای فعالیت های مختلف و سودآوری را تامین کرده و پس از تشکیل شرکت طبق ورقه تعهد، اشخاص شرکت کننده در پذیره نویسی حق دریافت سهام پیدا خواهند کرد.
- برای عرضه اولیه سهام یک بازه زمانی اغلب ۲ ساعته در یک روز در نظر گرفته خواهد شد و در ادامه طبق سفارش های ثبت شده در سیستم سهام به متقاضیان اختصاص می یابد. در پذیره نویسی، ولی مهلت زمانی حدکثر ۳۰ روزه مبنای اتمام پذیره نویسی است. پذیره نویسان با شروع زمان پذیره نویسی قادرند سفارش های خود را در سیستم معاملاتی ثبت نمایند و این فرآیند تا وقتی که تمام اوراق مورد نظر شرکت مورد عرضه قرار گیرد، ادامه می یابد. امکان دارد این فرآین در همان روز نخست پذیره نویسی تمام شود یا تا پایان ۳۰ روزه ادامه پیدا کند.
- زمان قابل معامله شدن سهم شرکت در بازار سهام یکی از حائز اهمیت ترین تفاوت عرضه اولیه و پذیره نویسی در بورس به حساب می آید. شایان ذکر است که در عرضه اولیه بلافاصله در روز بعد از عرضه، نماد شرکت باز شده و با دامنه نوسان ۵ درصدی آماده خرید و فروش عادی خواهد بود، ولی در پذیره نویسی بعد از اتمام فرآیند، بایستی مراحل مربوط به ثبت شرکت دنبال شود. امکان دارد این مرحله روزها یا ماه ها به درازا بکشد. بعد از آن است که شاهد بازگشایی نماد معاملاتی در بازار سهام و انجام خرید و فروش خواهیم بود.
- در عرضه اولیه سهام در بورس یا فرابورس، محدوده قیمتی برای سهم در نظر گرفته می شود، برای مثال طی اطلاعیه ای از سوی مقام ناظر اعلام می شود که سهام شرکت در محدوده قیمتی ۸۴۰۰ تا ۸۶۷۰ ریال عرضه می شود، به همین خاطر متقاضیان سفارش های خود را در این بازه قیمتی در سیستم معاملاتی وارد می کنند، ولی پذیره نویسی در قیمت اسمی یعنی ۱۰۰ تومان صورت می پذیرد، البته پذیره نویسی صندوق های دولتی در حال حاضر با قیمت پایه ۱۰ هزار تومان انجام گرفته است.
- عرضه اولیه به صورت کلی در ابتدا سوددهی قابل توجهی خواهد داشت، از همین روی هر شخص تنها می تواند تعداد سهم محدودی را خریداری کند. به عنوان مثال اعلام شده است که برای عرضه اولیه تنها هر شخص می تواند ۱۵۰۰ سهم خریداری کند و حدودا هر شخص تنها ۲۵۰ هزارتومان می تواند روی این عرضه اولیه سرمایه گذاری نماید که با توجه به میزان مشارکت مردم در عرضه، حجم تخصیص گرفته به افراد تعیین می شود ولی همیشه قیمت در سقف قیمتی کشف قیمت خواهد شد و سفارشات باید بر مبنای سقف قیمت اعلام شده ثبت شوند تا فرآیند تخصیص به صورت صحیح انجام شود.
خلاصه مطلب و کلام آخر
به صورت کلی شرکت برای آغاز فعالیت به سرمایه اولیه احتیاج دارد که برخی از سرمایه گذاران پرداخت این سرمایه اولیه را متعهد می شوند تا شرکت فعالیت خود را به صورت رسمی شروع کند و در واقع به فرآیند تخصیص این سرمایه به شرکت، پذیره نویسی گفته می شود که با عرضه اولیه سهام در بورس متفاوت است. پذیره نویسی اقدامی به منظور امین مالی آسان شرکت های سهامی عام است. برای شرکت هایی که قصد حضور در بازار سرمایه را دارند، تامین مالی شرکت به وسیله متعهد پذیره نویس، حضور و قدرت شرکت را تا حدی تضمین خواهد کرد. فرآیند پذیره نویسی، پیوند دهنده بخش تقاضای منابع مالی و عرضه منابع مالی است و این موضوع می‌ت واند به رشد رقابت، شفافیت و کیفیت نقل و انتقال منابع مالی کمک شایانی نماید.
در خصوص تفاوت عرضه اولیه و پذیره نویسی می توان گفت که؛ عرضه اولیه یک بازه قیمتی مشخص دارد، ولی پذیره نویسی در قیمت اسمی ۱۰۰ تومان صورت می پذیرد. بازه زمانی عرضه اولیه برای ثبت سفارش از ۲ تا ۴ ساعت بیشتر نیست و پس از آن در روزهای آتی نماد بازگشایی شده و سهم طبق نوسانات بازار و طبق ساعت معاملاتی مشخص بورس خرید و فروش می شود، ولی پذیره نویسی اغلب در یک بازه زمانی ۱۵ تا ۳۰ روزه صورت می پذیرد و پس از آن نماد بسته شده تا مراحل بعدی جهت عرضه اولیه شرکت انجام گردد.
همچنین در خاطر داشته باشید که پذیره نویسی تا زمانی ادامه خواهد داشت که تمامی اوراق در نظر گرفته شده به فروش برود و این اتفاق می تواند در اولین روز پذیره نویسی انجام شود یا تا پایان مهلت ۳۰ روزه ادامه پیدا کند. در حقیقت پذیره نویسی مرحله پیش از عرضه اولیه است و خریدارانی که در پذیره نویسی شرکت می کنند، به نوعی سرمایه شرکت را تامین می کنند و بعد از تشکیل شرکت بر اساس ورقه تعهد، اشخاص شرکت کننده در پذیره نویسی حق دریافت سهام را پیدا خواهند کرد.
منبع : https://jamejamonline.ir/fa/news/1285326
