مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار بورس گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به این پرسش که صورت‌های مالی چیست؟ و حاوی چه اطلاعاتی هستند؟ بیان کرد: بر اساس استاندارد حسابداری سازمان حسابرسی صورت‌های مالی با هدف تامین نیاز استفاده کنندگانی تهیه می‌شود که در موقعیتی قرار ندارند که واحد تجاری را به ارائه گزارشاتی مطابق با نیاز‌های اطلاعاتی خاص ملزم کنند.

او افزود: این صورت‌های مالی که عموما برای میان دور‌ه‌های سه، شش، نه و دوازه ماهه و توسط حسابداران شرکت و با مسئولیت هیات مدیره و مدیرعامل شرکت تهیه می‌شوند، نتیجه فعالیت‌های شرکت را در دوره مورد نظر و مطابق استاندارد‌های حسابداری برای عموم و ذی نفعان (سهامداران و مالکان، قرض دهندگان – خریداران اوراق بدهی و تسهیلات دهندگان- دولت به واسطه اخذ مالیات- سازمان بورس در صورت پذیرفته شدن در یکی از بازار‌ها و حتی شرکای تجاری مثل تامین کنندگان مواد اولیه یا خریداران محصولات برای بررسی سطح اعتبار شرکت) منتشر می‌کند.

قلی پور در ادامه گفت: برای شرکت‌های سهامی عام انتشار عمومی صورت‌های مالی الزامی و برای شرکت سهامی خاص به استثنای شرکت‌هایی که به عنوان نهاد مالی زیر نظر سازمان بورس فعالیت می‌کنند، اختیاری است. سه صورت مالی اصلی شرکت عبارتند از صورت سود و زیان، ترازنامه و صورت جریان وجوه نقد است. صورت سود و زیان مشابه یک فیلم، درآمد‌ها و هزینه‌ها و مالیات پرداختی یک شرکت را در طول میان دوره یا یک سال نشان می‌دهد.

او بیان کرد: ترازنامه مثل یک عکس، مانده دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق مالکانه (سرمایه، سودانباشته و ذخایر قانونی و احتیاطی متعلق به سهامداران) را در یک تاریخ مشخص نمایش می‌دهد و صورت جریان وجوه نقد نیز مشابه یک فیلم، ورود و خروج نقدینگی در بخش‌های مختلف اعم از خرید و فروش دارایی و سرمایه گذاری‌ها، عملیات شرکت، تامین مالی یا بازپرداخت اصل و فرع آن‌ها و افزایش سرمایه یا توزیع سود بین سهامداران و پرداخت مالیات و به طور خلاصه دلایل تغییرات در مانده وجه نقد شرکت را نشان می‌دهد.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه توضیح داد: صورت سرمایه هم تغییر در حقوق صاحبان سهام طی دوره مورد ارائه را نشان می‌دهد. صورت‌های مالی می‌توانند برای شرکت اصلی یا گروه تهیه شوند، شرکت‌هایی که مالکیت مدیریتی یا کنترلی در شرکت‌های دیگر دارند مطابق استاندارد‌های حسابداری الزام به تهیه و ارائه صورت‌های مالی تلفیقی (تجمعی) خود و زیر مجموعه‌ها را دارند.

زمان ارائه صورت‌های مالی سالانه به عموم نمی‌تواند بیش از ۴ ماه بعد از سال مالی باشد!

او گفت: زمان بندی تهیه صورت‌های مالی میان دوره‌ای و سالانه توسط الزامات سازمان حسابرسی و سازمان بورس و اوراق بهادار یا بانک و بیمه مرکزی تعیین شده است و حسب اینکه شرکت هلدینگ باشد یا نباشد متفاوت است و معمولا شرکت‌های هلدینگ که الزام به تهیه صورت‌های مالی تلفیقی گروه را دارند، زمان بیشتری برای ارائه دارند. برای صورت‌های مالی سالانه حداکثر زمان ارائه به عموم نمی‌تواند بیش از ۴ ماه بعد از سال مالی باشد، برای صورت‌های مالی میان دوره‌ای هم الزامات افشاگری سازمان بورس و سایر نهاد‌های ناظر دیگر وجود دارد که معمولا کمتر از دو ماه است.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که شرکت‌ها چه مراحلی را برای تهیه و انتشار صورت‌های مالی به عموم طی می‌کنند؟ بیان کرد: از آنجا که در شرکت‌های سهامی عام بین مدیریت و مالکیت فاصله وجود دارد و بسیاری از سهامداران صرفا از طریق صورت‌های مالی و سایر گزارشات افشا شده شرکت با شرکت مرتبط هستند، از فرایند تهیه صورت‌های مالی تا افشا ممیزی‌هایی صورت می‌گیرد.

او در ادامه افزود: فرایندی که معمولا اتفاق می‌افتد به شرح ذیل است، تهیه صورت‌های مالی توسط حسابداران و مدیران مالی شرکت، ارائه صورت‌های مالی شرکت به مدیر عامل و هیات مدیره و در صورت لزوم برگشت و اصلاح صورت‌های مالی به واحد حسابداری، ارسال صورت‌های مالی حسابرسی نشده از طریق کدال به سازمان بورس و اوراق بهادار و انتشار مستقیم یا پس از بررسی توسط کارشناسان سازمان بورس و بعضا ارسال نقطه نظرات سازمان بورس به شرکت (ناشر) برای توضیح یا اصلاح و اخذ گزارش حسابرس و انتشار صورت‌های مالی حسابرسی شده در سامانه کدال سازمان بورس و اوراق بهادار پس از تایید سازمان بورس است.

قلی پور در ادامه توضیح داد: مدیران شرکت (هیات مدیره انتخابی توسط سهامداران و مدیر عامل انتخابی توسط هیات مدیره) با مسئولیت خود و از طریق حسابداران و مدیران مالی که استخدام کرده‌اند، صورت‌های مالی را تهیه می‌کنند و برای صورت‌های مالی ۶ ماهه و یک ساله نیاز به اخذ نظر حسابرس را دارند. حسابرسان در مجامع عمومی عادی سالانه شرکت از طرف سهامداران انتخاب می‌شوند و موسسات خصوصی یا دولتی یا شبه دولتی دارای مجوز از سازمان حسابرسی و رتبه بندی از سازمان بورس و اوراق بهادار هستند و بر روی برخی گزارشات تهیه شده توسط مدیران به ویژه صورت‌های مالی، یادداشت‌های همراه، افزایش سرمایه، تجدید ارزیابی دارایی‌ها اظهار نظر می‌کنند و به نحوی اطمینان بیشتری به این گزارشات پیدا کنند. حسابرسان پس از دریافت صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی در مدت زمان مقرر نسبت به بررسی آن‌ها اقدام و در صورت نیاز درخواست مستندات می‌کنند و نهایتا چهار نوع اظهار نظر می‌کنند.

ارائه صورت‌های مالی ۳ ماه و ۶ ماه الزامی نیست

او گفت: برای صورت‌های مالی سه ماهه و نه ماهه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس یا فرابورس الزامی برای ارائه صور‌های مالی حسابرسی شده نیست، ولی برای صورت‌های مالی ۶ و ۱۲ ماهه ارائه گزارش‌های مالی حسابرسی شده الزامی است.

قلی پور در رابطه با این پرسش که منتشر شدن صورت‌های مالی چه تاثیری بر بازار می‌گذارد؟ بیان کرد: افشا و انتشار منظم یا موردی اطلاعات شرکت‌ها چه اطلاعات مالی و عملکردی و چه افشای اطلاعات قرارداد‌ها و غیره، از مهم‌ترین پیش نیاز‌های ناشران برای حضور در بازار سرمایه است، چرا که در شرکت‌های سهامی عام مالکیت از مدیریت جدا شده‌اند و این گزارشات تنها حلقه اتصال بین مالک (سهامدار) و مدیران شرکت است، البته حسابرسان هم به عنوان نماینده مالک/سهامدار بر روی برخی از گزارشات شرکت‌ها اظهار نظر می‌کنند.

او افزود: بنابراین انتشار این گزارشات اهمیت بسیار زیادی برای تصمیم گیری در بازار‌ها دارد، البته فعالان و سرمایه گذاران اطلاعات زیادی را تحلیل می‌کنند که اطلاعات منتشره شرکت‌ها صرفا بخش کوچکی از آنهاست، به عنوان مثال رشد اقتصادی کشور یا دنیا، نرخ‌ها در بازار‌های مختلف، قیمت‌های جهانی، اطلاعات سیاسی، قوانین و مقررات و نیز تحلیل‌های آماری و روندی (تکنیکال) و سایر اطلاعات و تحلیل‌ها نیز استفاده می‌شوند.

او ادامه داد: انتشار گزارشات و صورت‌های مالی خلاصه تحولات (البته تاریخی و مریوط به گذشته) شرکت‌ها و صنایع را نشان می‌دهد و می‌توان از آن‌ها برای استنباط وضعیت صنایع و اقتصاد کشور استفاده کرد به ویژه آمار‌های تولید و فروش و صادرات، بهای تمام شده یا میزان استقراض از سیستم بانکی، بنابراین بر روند و جهت بازار قطعا تاثیر می‌گذارند.

چهار ماه  ابتدای سال به ویژه خرداد و تیر ماه زمان برگزاری مجامع است

این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: سال مالی بیشتر شرکت‌های ایرانی مطابق سال تقویمی است به همین دلیل چهار ماه اول سال به ویژه خرداد و تیر زمانی است که شرکت‌ها باید مجمع عمومی عادی سالانه خود را برگزار کنند و به همین دلیل مطابق ضوابط اطلاعات خود را برای بررسی در اختیار عموم بگذارند، هر چند که با توجه به انتشار گزارشات مالی سه ماه و عملکردی ماهانه، کارشناسان بازار حتی پیش از انتشار گزارشات سالانه برآورد‌های دقیقی از آمار و عملکرد سالانه شرکت را دارند.

قلی پور در پایان بیان کرد: این شرکت‌ها هستند که اطلاعات خود را منتشر می‌کنند و سازمان بورس سامانه انتشار (کدال) را برای این منظور فراهم کرده است، برخی از گزارشات بدون بررسی سازمان بر روی کدال منتشر می‌شوند و برخی دیگر قبل انتشار ممیزی سازمان را می‌گذرانند، انتشار این اطلاعات از ضروریات بازار سرمایه است، ولی در مورد کیفیت گزارشات همواره می‌توان به دنبال بهبود مستمر بود چه از نظر استاندارد‌های گزارش دهی و چه نحوه حسابرسی و سنجش صحت و سقم گزارشات. کارشناسان و تحلیل گران و شرکت‌های مشاوره معمولا بانک داده‌های تاریخی را دارند و با انتشار اطلاعات جدید بانک داده خود را به روز کرده و شرکت‌ها را تحلیل می‌کنند.

منبع : https://www.yjc.news/fa/news/7795997