بهطورکلى به هر چیزى که در فرآیند تولید بهکار برده مىشود تا محصولى تولید شود، نهاده یا عامل تولید مىگویند. براى مثال در تولید گندم ترکیبى از یک سرى نهاده مثل زمین، آب، بذر گندم، نیروى کار، کود شیمیائى و غیره بهکار مىرود. هر یک از این منابع را عامل تولید گندم مىنامند. در یک تقسیمبندى کلى عوامل تولید شامل زمین، نیروى کار، سرمایه و مدیریت مىشود.
به کالا یا خدمتى که از پروسه تولید بهدست مىآید، ستاده یا محصول گفته مىشود. به بیان دیگر از ترکیب یکسرى نهاده در تولید، کالا یا خدمتى حاصل مىشود. مثلاً با ترکیب مقدارى زمین زراعی، بذر گندم، آب، کودشیمیائی، نیروى کار و… در یک نهاده به همراه مقدارى از عوامل تولید دیگر مثل ساعاتى از کار ماشینآلات و نیروى کار در فرآیند دیگرى منجر به تولید مصحول دیگرى به نام آرد مىشود. همچنین در فرآیند تولید مجزائى آرد بهعنوان یک نهاده یا سایر نهادهها مثل آب و ساعاتى از کار نیروى کار (یا ماشینآلات) به مصحول دیگرى به نام نان تبدیل مىشود. بنابراین واژه محصول اصطلاحاً نسبى است. به این معنى که یک محصول ممکن است خود بهعنوان نهاده تولید در فرآیند دیگرى بهکار رود. به همین ترتیب در تولید محصولى مثل شیر، گاو شیرى یک نهاده است. در حالى که گاو خود بهعنوان ستادهاى در فرآیند تولید این نوع دام مسحوب مىشود. همچنین کلیه دستگاهها و ماشینآلات، انواع سموم و کودهاى شیمیائى که در کشاورزى بهعنوان نهاده از آنها یاد مىشود. ستاده یا محصول کارخانجات سازنده آنها مىباشد. بهعلاوه محصول مراکز تحقیقات کشاورزی، دانشکدهها و سایر واحدهاى مشابه در کشاورزى یک نوع سرویسدهى یا خدمت است. این خدمات بهطور عام بهعنوان نهاده تولید در فرآیندهاى تولیدى دیگر و عمدتاً در قالب نشر و ترویج اصول صحیح تولید بهکار مىروند. |
قابل توجه است که در بسیارى از فعالیتها همراه با محصول اصلی، فرآورده دیگرى نیز بهدست مىآید که به آن محصول فرعى (By-product) گفته مىشود. در تولید محصولات کشاورزى غالباً این پدیده وجود دارد. مثلاً در تولید گندم مقدارى کاه گندم نیز بهدست مىآید. در تولید گوشت مقدارى پشم و پوست و در تولید شیر مقدارى گوشت نیز تولید مىشود. در اقتصاد تولید توجه به این نکته حائز اهمیت است. |
برگرفته از : https://vista.ir