نقشه شاخص فلاکت در ایران:

به گزارش بنکر (Banker)، نرخ تورم از ۲۱٫۵درصد در پایان سال ۹۰به ۴۰٫۲درصد در پایان سال ۱۴۰۰رسیده و در همین مدت نرخ بیکاری از ۱۲٫۳درصد به ۹٫۴درصد کاهش یافته؛ با این حال شاخص فلاکت به‌عنوان مجموع نرخ تورم و نرخ بیکاری از ۳۳٫۸درصد در پایان سال ۹۰به رقم ۴۹٫۶درصد در پایان سال ۱۴۰۰رسیده که بالاترین شاخص فلاکت در طول ۱۱سال گذشته است.

شاخص فلاکت به سبب تک‌رقمی شدن نرخ تورم در سال‌های ۹۵ و ۹۶به‌ترتیب به ۱۹٫۳و ۲۰٫۳درصد رسید که پایین‌ترین رقم در طول دهه گذشته به‌حساب می‌آید. با تشدید فشار تحریم‌ها پس از خروج دولت وقت آمریکا از برجام، نرخ تورم در ایران در فاصله سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۰روندی صعودی را تجربه کرده و حالا دولت سیدابراهیم رئیسی تلاش می‌کند تا نرخ تورم را در نخستین سال از قرن جدید خورشیدی پایین بیاورد که در این صورت انتظار می‌رود شاخص فلاکت، روندی نزولی پیدا کند.

ثبت رکورد تازه شاخص فلاکت در پایان قرن ۱۴خورشیدی به‌رغم تک‌رقمی شدن نرخ بیکاری در نتیجه کاهش نرخ مشارکت، نشان می‌دهد ادامه حیات اقتصاد ایران در تورم بالا، می‌تواند زمینه‌ساز اختلال در شاخص‌های کلان ازجمله نرخ بیکاری، نرخ تورم و شاخص فلاکت باشد و از این منظر اولویت نخست و شاید مهم‌ترین مطالبه مردم از دولت، تلاش برای کاهش نرخ تورم طی سال‌های آینده است. هرچند که بانک مرکزی نرخ تورم هدف‌گذاری شده را اعلام نمی‌کند، اما به‌نظر می‌رسد که تورم هدف دولت در سال‌جاری ۲۵درصد باشد که به این ترتیب کاهش ۱۵درصدی تورم در امسال می‌تواند اثر محسوس و ملموسی بر شاخص فلاکت داشته باشد.

به نوشته همشهری، نخستین بار شاخص فلاکت در جریان مناظرات جنجالی انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ از سوی محسن رضایی از نامزدهای انتخابات اعلام شد که او اکنون معاون اقتصادی رئیس‌جمهور، سیدابراهیم رئیسی است.

نقشه شاخص فلاکت در استان‌ها

پایین‌ترین شاخص فلاکت در پایان سال ۱۴۰۰مربوط به استان تهران و بالاترین هم مربوط به استان آذربایجان غربی است. محاسبات همشهری به استناد نرخ بیکاری و نرخ تورم اعلام شده مرکز آمار ایران نشان می‌دهد شاخص فلاکت در تهران ۴۳٫۶درصد در سال ۱۴۰۰بوده که برایند نرخ تورم ۳۷٫۶درصدی و نرخ بیکاری ۶درصدی این استان است.

پس از آن استان سیستان و بلوچستان با نرخ تورم ۳۶٫۶درصدی و نرخ بیکاری ۷٫۶درصدی قرار دارد که با نمره ۴۴٫۲درصد در رتبه دوم کمترین شاخص فلاکت جای گرفته است. استان‌های همدان با شاخص فلاکت ۴۴٫۸درصد، سمنان با ۴۵٫۴درصد، قم با ۴۶درصد و خراسان رضوی با ۴۶٫۵درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

این گزارش می‌افزاید: علاوه بر استان‌های تهران، سیستان و بلوچستان، همدان، سمنان، قم و خراسان رضوی، ۲استان فارس و خراسان رضوی، شاخص فلاکت پایین‌تر از میانگین کشوری را در پایان دهه ۹۰تجربه کرده‌اند. شاخص فلاکت در استان فارس ۴۹٫۴درصد و در استان خراسان جنوبی ۴۹٫۵درصد برآورد می‌شود؛ درحالی‌که میانگین شاخص فلاکت سال ۱۴۰۰ایران ۴۹٫۶درصد، نرخ بیکاری ۹٫۴درصد و نرخ تورم ۴۰٫۲درصد بوده است.

استان‌های میانه‌‌نشین در شاخص فلاکت

علاوه بر ۲استان مرکزی با شاخص فلاکت ۴۹٫۸درصد و قزوین با ۴۹٫۸درصد، شاخص فلاکت در استان‌های گیلان، گلستان، اصفهان و بوشهر در کانال ۵۰درصد نوسان داشته و در کانال ۵۱درصدی هم ۲استان یزد و خوزستان قرار گرفته‌اند. پس از آن استان‌های مازندران، آذربایجان شرقی، زنجان، خراسان شمالی و کرمان در کانال فلاکت ۵۲درصدی و وضعیت نارنجی قرار می‌گیرند که درصورت افزایش نرخ بیکاری یا تورم، این استان‌ها مستعد قرار گرفتن در وضعیت بدتر خواهند بود.

در رتبه بعدی جدول فلاکت ۲استان البرز با شاخص ۵۳٫۱درصد و ایلام با ۵۳٫۳درصد دیده می‌شوند و ۸استان هرمزگان با شاخص ۵۵درصد، چهارمحال و بختیاری با ۵۵٫۴درصد، اردبیل، با ۵۵٫۵درصد، کهگیلویه و بویراحمد با ۵۶٫۶درصد، کرمانشاه با ۵۷٫۶درصد، لرستان با ۵۷٫۷درصد، کردستان با ۵۷٫۸درصد و سرانجام آذربایجان غربی با فاصله زیاد نسبت به دیگر استان‌ها با شاخص ۶۲٫۲درصد در وضعیت قرمز جدول فلاکت قرار دارند.

نکته مهم در ارزیابی وضعیت شاخص فلاکت استان‌های قرار گرفته در وضعیت قرمز می‌توان به نرخ بیکاری دورقمی اشاره کرد؛ به‌نحوی که در آخرین فصل آخرین سال قرن ۱۴خورشیدی ۱۰استان ایران نرخ تورم دورقمی را تجربه کردند که بالاترین نرخ بیکاری مربوط به استان آذربایجان غربی با ۱۸٫۳درصد و کرمانشاه با ۱۷٫۹درصد است.

شکاف فلاکت، بیکاری و تورم

داده‌های رسمی مرکز آمار روایت می‌کند شکاف تورم سالانه بین استان‌های ایران ۱۱٫۹درصد بوده که بالاترین نرخ را در استان کهگیلویه و بویراحمد به میزان ۴۸٫۲درصد و کمترین هم در استان همدان با ۳۶٫۳درصد مشاهده شده است.

شکاف نرخ بیکاری هم در سال گذشته ۱۲٫۳درصد بوده که کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان تهران با ۶درصد و بالاترین میزان مربوط به استان آذربایجان غربی به میزان ۱۸٫۳درصد بوده است. نتیجه برایند نرخ تورم و نرخ بیکاری، شکاف ۱۸٫۶درصدی در شاخص فلاکت بین استان آذربایجان غربی با شاخص ۱۸٫۶درصد و استان تهران با شاخص ۴۳٫۶درصد است.