دیابت بیماری‌ای که تقریباً در تمام دنیا شیوع بالایی دارد و به‌خصوص در کشورهای توسعه‌یافته یا درحال‌توسعه بیشتر گزارش می‌شود. خوب است بدانید که این بیماری به دلایل گوناگونی بروز می‌کند و صرفاً به دلیل مصرف غذاها و خوراکی‌های قندی به وجود نمی‌آید. برخی به دلیل وراثتی مستعد ابتلا به دیابت هستند. برخی به دلیل رژیم غذایی ناسالم شامل غذاهای خیلی شیرین و چرب دچار این بیماری می‌شوند و شماری نیز اصلاً در این دو حالت نیستند.

دیابت در بانوان باردار نیز یک بیماری و اختلال شایع به شمار می‌رود و از این جهت بارداری نیز می‌تواند عامل شیوع این بیماری در بانوان باشد. خوب است بدانید که کودکان متولدشده از مادران دیابتی بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. این بیماری می‌تواند تمام گروه‌های سنی را درگیر خود کند و از میان  مبتلایان آن حتی گروه‌های کودک و خردسال نیز وجود دارند.تغذیه افراد دیابتی به خصوص در صورت شدید بودن بیماری با تغذیه سایر افراد متفاوت است.

دیابت چیست؟

به بیان ساده اگر بخواهیم بگوییم، دیابت اختلال یا بیماری مزمن محسوب می‌شود. افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، بدنشان دچار اختلال عدم مصرف گلوکز است. گلوکز ماده‌ای است که از مصرف غذاها دریافت می‌کنیم و سلول‌های بدن با استفاده از آن انرژی کافی برای زنده ماندن و فعالیت را پیدا می‌کنند.

این بیماری در افرادی بروز می‌کند که بدنشان توانایی جذب و ذخیره گلوکز را ندارد. گلوکز دریافتی از طریق تغذیه یک نوع از قندها به‌شمار می‌رود که داخل خون تجمع می‌کند و از این روی سبب افزایش قند خون می‌شود. حال برخی ممکن است از این بیماری تنها به‌عنوان مرض قند یاد کنند، اما ماجرا به همین نام ختم نمی‌شود. این بیماری انواع متفاوتی دارد و به‌صورت کلی می‌توان آن را به چهار دسته تقسیم کرد.

بیماری دیابت چگونه بروز می‌کند؟

دیابت  زمانی بروز می‌کند که به دلایلی سلول‌های عضلانی، سلول‌های کبدی و سلول‌های چربی نسبت به انسولین موجود در گردش خون بی‌تفاوت شده و حساسیت خود را از دست می‌دهند. درنتیجه، مقدار انسولین موجود در خون جواب‌گوی انتقال گلوکز کافی به داخل سلول‌ها نیست و بدن به مقادیر بیشتری از انسولین برای اثرگذاری بر سلول‌ها نیاز دارد.

در ابتدا پانکراس یا لوزوالمعده سعی می‌کند با تولید انسولین بیشتر نقص به وجود آمده را پوشش دهد که تا حدودی در این کار موفق عمل می‌کند اما در ادامه، روند بی‌تفاوتی سلول‌های بدن نسبت به انسولین قوی‌تر می‌شود به‌طوری‌که پانکراس نیز قادر نخواهد بود که با فعالیت بیشتر این اختلال را برطرف کند. بی‌تفاوتی سلول‌های بدن به انسولین زمانی رخ می‌دهد که شاخص توده بدنی یا BMI بالا باشد و فرد دچار اضافه‌وزن و چاقی شود.

درواقع چاقی یکی از دلایل عمده بروز عدم پاسخگویی سلول‌ها به هورمون انسولین است. به این پدید مقاومت به انسولین گفته می‌شود و هرچه چاقی بیشتر باشد این مقاومت نیز قوی‌تر خواهد بود. هنگامی‌که انسولین کارکرد خود را به دلیل مقاومت انسولینی از دست دهد به‌تدریج سطح قند خون افزایش می‌یابد و به مراحل دیابتی می‌رسد. همچنین چاقی با بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان نیز در ارتباط است.

علائم بیماری دیابت

درصورتی‌که فکر می‌کنید هر یک از علائم زیر در شما وجود دارد بهتر آزمایش چکاپ قند خون را در دستور کار خود قرار دهید. علائم عمومی دیابت شامل موارد زیر است:

• ادرار زیاد به‌خصوص در شب
• تشنگی زیاد
• کاهش وزن بی‌دلیل
• گرسنگی زیاد
• تاری دید
• بی‌حسی یا گزگز دست و پا
• احساس خستگی مزمن
• پوست بسیار خشک
• زخم‌هایی که به‌کندی بهبود می‌یابند
• ابتلای بیش‌ازحد معمول به عفونت

انواع دیابت

علم پزشکی این بیماری را بر چهار دسته طبقه‌بندی و جداسازی می‌کند:

• دیابت نوع دو
• نوع یک
• دیابت بارداری
• پیش دیابت

هریک از این چهار نوع بیماری ممکن است در مواردی اشتراکاتی داشته باشند، اما شدت و ضعفشان متفاوت است و هر کدام روند درمانی و پرهیزات خاص خود را دارند. بهتر است به‌صورت مجزا هریک را معرفی کنیم.

دیابت نوع یک

افرادی مبتلا به دیابت نوع یک تولید هرگونه انسولین در بدنشان کاملاً متوقف شده است. انسولین یک هورمون در بدن است که به‌صورت طبیعی در یک سطح متعادل ترشح می‌شود. بدن با استفاده از انسولین می‌تواند گلوکز را تبدیل به انرژی کند و به فعالیت طبیعی خود ادامه دهد. متأسفانه افرادی که دچار دیابت نوع یک هستند باید حتماً در طول روز تزریق انسولین داشته باشند.

خوب است بدانید که برخلاف تصورات عامه این نوع دیابت در نوجوانان و کودکان شایع‌تر است، اما به‌صورت کلی تمام رده‌های سنی ممکن است دچار این بیمار شوند. دوز تزریق انسولین و تعداد دفعات تزریق توسط پزشک متخصص و بررسی آزمایشات تجویز می‌شود. افرادی که درگیری به نوع یک دارند در صورت عدم دریافت انسولین ممکن است فوت کنند.

افرادی که به نوع ۱ این بیماری مبتلا هستند غالباً حالت تهوع، استفراغ یا معده درد مداوم دارند. علائم دیابت نوع ۱ در طی چند هفته یا چند ماه ظاهر می‌شود. نوع ۱ این بیماری معمولاً از دوران کودکی، نوجوانی یا جوانی شروع می‌شود اما ممکن است در هر سنی رخ دهد.

دیابت نوع دو

این نوع دیابت کمی از نوع یک خفیف‌تر است و بیمار تحت درمان دارویی قرار می‌گیرد. البته باید به خاطر سپرد که اگر مبتلا به این بیماری باشید و رعایت دارویی و غذایی نداشته باشید حتماً مبتلا به نوع یک نیز خواهیم شد. افرادی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند، بدنشان به حد کافی ترشح هورمون انسولین ندارد.

در حالت دیگر بدن این افراد توانایی این را ندارد که به‌اندازه کافی انسولین تولید کند. بیشتر کسانی که دچار این بیماری می‌شوند در رده سنی ۴۰ سال به بالا قرار می‌گیرند. سابقه خانوادگی در بروز این نوع دیابت بسیار مؤثر است و البته چاقی، اضافه‌وزن و عدم تغذیه سالم نیز دیگر دلایل بروز آن هستند.

این بیماری امروز دیگر مختص میان‌سالان و افراد بالای ۴۰ سال نیست و حتی گروه‌های سنی جوان و نوجوان نیز در تعداد بالا با این بیماری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. درمان دارویی و پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و سالم می‌تواند قند خون مبتلایان به این نوع از دیابت را تحت کنترل بگیرد؛ بنابراین نباید صرف اینکه این بیماری خطر مرگ ندارد آن را به حال خود رها کرد.

بروز علائم دیابت نوع ۲ اغلب چندین سال طول می‌کشد. بسیاری از افراد در ابتدای بیماری هیچ‌گونه علائمی ندارند اما با پیشروی آن به‌تدریج علائم نیز بروز می‌کنند. این بیماریمعمولاً در بزرگ‌سالان دیده می‌شود اگرچه احتمال ابتلای کودکان و نوجوانان نیز دور از انتظار نیست. ازآنجایی‌که تشخیص علائم دیابت نوع ۲ دشوار است آگاهی به عوامل زمینه‌ساز این بیماری اهمیت دارد. در صورت دارا بودن هر یک از عوامل خطرساز مثل اضافه وزن، کم‌تحرکی و رژیم غذایی نامناسب حتماً به پزشک مراجعه کنید.

دیابت بارداری

نوع دیگری از دیابت نوع یک، دیابت بارداری است که ۷ درصد کل دیابت‌ها را شامل می‌شود. جالب است که بیشتر بانوان باردار مبتلا به آن پیش از بارداری سابقه این بیماری را نداشتند. بدترین بخش ماجرا این است که در صورت عدم کنترل به‌موقع این اختلال حتماً بر روی سلامت و رشد جنین نیز تأثیرگذار خواهد بود. این نوع از دیابت حتی علائم پیش‌زمینه‌ای ندارد و ناگهان در سه‌ماهه دوم و یا سوم بارداری خود را نشان می‌دهد.

اگر قبل از سه‌ماهه دوم بارداری مادر دچار این بیماری شد ممکن است دیابت بارداری نباشد. تغییرات هورمونی که مادران باردار به وجود می‌آید کاملاً طبیعی است اما این خود عامل ایجاد اختلال در ساخت هورمون انسولین است؛ بنابراین هرچه مادر تغذیه می‌کند، همچنان احساس سیری ندارد، ضعف دارد و انرژی کافی برای فعالیت‌های هرچند سبک را هم ندارد.

بسیاری از بانوان از غربالگری‌های دوره بارداری و آزمایش دیابت بارداری امتناع می‌کنند و با وجود ابتلا به این اختلال بارداری پرخطری را پشت سر می‌گذارند. گاها این اختلال، در صورت عدم کنترل می‌تواند منجر به مرگ مادر و جنین نیز بشود. زایمان پیش از موعد طبیعی، اختلالات تنفسی، معلولیت جنین و زایمان سخت از جمله عوارض آن است و مادرانی که دیابت بارداری در آن‌ها درمان نمی‌شود، پس از زایمان دچار دیابت نوع دو خواهند شد.

دیابت بارداری معمولاً هیچ علامتی ندارد. اگر باردار هستید، پزشک در هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ آزمایش دیابت بارداری را برای شما تجویز می‌کند. در صورت مبتلا بودن به دیابت بارداری، پزشک راهکارهای مراقبتی جهت کاهش قند خون را به شما گوشزد خواهد کرد.

پیش‌دیابت

یکی دیگر از انواع دیابت، پیش‌دیابت است. به این معنا و مفهوم است که قند خون از حالت نرمال خارج شده و افزایش پیدا کرده است. پیش‌دیابت این معنا را به همراه دارد که قند خون بالاست اما بیمار هنوز دچار بیماری نشده است. سبک غلط زندگی، رژیم غذایی ناسالم، عدم تحرک و مصرف دخانیات از جمله دلایلی است که افزایش قند خون را به دنبال دارد و افراد در معرض خطر ابتلا به این نوع دیابت قرار می‌دهد.

خوب است بدانید که اغلب مبتلایان به پیش‌دیابت دچار مشکلات قلبی و عروقی می‌شوند و تخریب شدید کلیوی را تجربه می‌کنند که حتی از آن خبر هم ندارند. شما می‌توانید با در پیش گرفتن یک سبک زندگی سالم، ورزش کردن، آزمایش و چکاپ‌های دوره‌ای منظم، پزهیز از غذاهای چرب و شیرین، پیش‌دیابت را درمان کنید و از انواع آن کاملاً فاصله بگیرید.

دیابت شیرین یا قندی

دیابت شیرین یا قندی زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون یا گلوکز برای یک بازه زمانی طولانی بالاتر از حد طبیعی یا نرمال باشد. بیمار پس از ابتلا به این بیماری علائم خاصی ندارد و احساس ناراحتی نمی‌کند، اما در همین دوره اندام‌ها در حال تخریب و آسیب دیدن هستند. درصورتی‌که دیابت شیرین سریعاً تشخیص داده نشود، بیمار در آینده دچار بیماری‌های قلبی عروقی، اعصاب، کلیه و چشم خواهد شد.

در اغلب موارد افراد مبتلا به دیابت شیرین سابقه وراثتی دارند. در این مبتلایان گلوکز بیش از آستانه تحمل کلیوی افزایش پیدا می‌کند و بدن قادر به جذب آن نیست. پس اگر فرد آزمایش قند خون بدهد در پاسخ آزمایش مشاهده قند در ادرار گزارش می‌شود. یکی از علائم این مبتلایان این است که دائماً احساس تشنگی و گرسنگی دارند و دفع ادرار در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.

دیابت در کودکان

دیابت در کودکان دو نوع است؛ نوع یک و دو. احتمال ابتلای کودکان به نوع ۱ این بیماری بیشتر است.

دیابت نوع ۱ در کودکان

درحالی‌که احتمال ابتلا به دیابت نوع ۱ در هر سنی وجود دارد اما اوج آن در سنین ۵ تا ۶ سالگی و همچنین سنین ۱۱ تا ۱۳ سالگی است. اولین علامت دیابت نوع ۱ افزایش دفعات ادرار به‌ویژه در شب است. علائم کلیدی دیگری مانند تشنگی و خستگی زیاد، کاهش وزن و افزایش اشتها نیز از نشانه‌های دیابت نوع ۱ در کودکان است. شناختن علائم دیابت نوع ۱ و تشخیص زودهنگام  این بیماری در کودکان مهم است چراکه در صورت عدم درمان، سطح بالای قند خون و کم‌آبی ناشی از آن خطرناک است و می‌تواند باعث عوارض جدی شود.

اگرچه درمان قطعی برای دیابت نوع ۱ وجود ندارد اما کودکان مبتلا به این بیماری در صورت کنترل قند خون می‌توانند زندگی نرمال داشته باشند. مدیریت این بیماری بر کنترل قند خون، مصرف داروهایی مانند انسولین به‌صورت تزریق روزانه و پیروی از یک رژیم غذایی سالم متمرکز است. نگه‌داشتن قند خون در محدوده طبیعی خطر عوارض بلندمدت را کاهش می‌دهد. علاوه بر یک رژیم غذایی سالم، حداقل ۳۰ دقیقه ورزش در روز به کودکان در مدیریت بیماری کمک کند.

دیابت نوع ۲ در کودکان

دیابت نوع ۲ یک زمانی دیابت بزرگ‌سالان نامیده می‌شد زیرا کودکان به‌ندرت به آن مبتلا می‌شدند اما در یک دهه گذشته با افزایش میزان چاقی در کودکان، تعداد فزاینده‌ای از کودکان به این بیماری مبتلا می‌شوند. مشکلات وزنی و سایر فاکتورهای خطرساز در کودکان شامل مبتلا بودن یکی از اعضای خانواده به دیابت و تولد از مادری که مبتلا به دیابت بارداری بوده از عوامل مستعد کننده کودکان به دیابت نوع ۲ است.

تشخیص دیابت

ابتلا پزشک بیمار را معاینه می‌کند و سوالاتی در مورد علائم بیمار، سابقه بیماری زمینه‌ای و سابقه بیماری در خانواده می‌پرسد. بعد از آن ممکن است آزمایشاتی را برای تشخیص دیابت تجویز کند. این آزمایشات ساده هستند و نتایج به‌سرعت در دسترس شما قرار می‌گیرد.

آزمایش FBS

در آزمایش FBS قند خون شما پس از چند ساعت ناشتا بودن اندازه‌گیری می‌شود. سطح قند خون ناشتا اگر ۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر باشد طبیعی به حساب می‌آید. اگر  ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد نشان‌دهنده پیش دیابت و ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و بالاتر نشان‌دهنده ابتلا به دیابت است.

تست تحمل گلوکز

در آزمایش OGTT سطح قند خون قبل و بعد از نوشیدن مایع حاوی گلوکز اندازه‌گیری می‌شود. قبل از آزمایش باید به مدت چند ساعت ناشتا باشید تا برای سنجش قند از شما خون گرفته شود. پس از نوشیدن مایع، سطح قند خون ۱ ساعت، ۲ ساعت و ۳ ساعت پس‌ازآن بررسی می‌شود. در آزمایش ۲ ساعته، سطح قند خون ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا کمتر طبیعی در نظر گرفته می‌شود، ۱۴۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر نشان‌دهنده پیش دیابت و ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر نشان‌دهنده دیابت است.

آزمایش تصادفی قند خون

در آزمایش قند خون تصادفی نیازی به ناشتا بودن نیست و در هر زمانی امکان انجام این آزمایش وجود دارد. در این آزمایش، سطح قند خون ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و بالاتر نشان‌دهنده ابتلا به دیابت است. اگر پزشک معالج تشخیص دهد که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستید، ممکن است جهت بررسی آنتی‌بادی‌های خودایمن که عمدتاً در دیابت نوع ۱ ظاهر می‌شوند و در دیابت نوع ۲ وجود ندارند، آزمایش تکمیلی تجویز نماید. همچنین احتمال تجویز آزمایش ادرار به منظور سنجش کتون در ادرار نیز محتمل است. وجود کتون در ادرار نشان‌دهنده دیابت نوع ۱ است.

هموگلوبین A1c چیست؟

در آزمایش HbA1C، مقدار میانگین قند خون در سه ماه گذشته ارزیابی می‌شود. این تست نسبت به آزمایش FBS از دقت بالاتری برای تشخیص دیابت برخوردار است چراکه نتیجه تست FBS یا همان آزمایش قند خون ناشتا ممکن است تحت تأثیر عواملی نظیر استرس دستخوش تغییر شود. در تست A1c مقدار قند متصل شده به هموگلوبین خونی اندازه گیری می‌شود. اگر جواب آزمایش بیانگر بالا بودن سطح HbA1c باشد نشانه ابتلا به دیابت است. A۱C زیر ۵٫۷ درصد طبیعی است، بین ۵٫۷ تا ۶٫۴ درصد نشان‌دهنده پیش دیابت و ۶٫۵ درصد یا بالاتر نشان‌دهنده دیابت است.

چه کسانی در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند؟

افراد مبتلا به چاقی به‌ویژه چاقی شکمی

یکی از عوامل مهم در ابتلا به دیابت چاقی است. سبک زندگی فرد تأثیر بسزایی در افزایش شاخص توده بدنی و بروز چاقی دارد. افراد کم‌تحرک به دلیل انباشتگی کالری در بدن بسیار مستعد ابتلا به چاقی و دیابت هستند. اگر کالری جذب‌شده از مواد غذایی مصرف نشود مازاد آن به شکل چربی، به‌ویژه در ناحیه شکم تجمع پیدا می‌کند که خود عامل مهمی در ابتلا به دیابت است.

افراد دارای زمینه ژنتیکی

عامل دیگری که ابتلا به دیابت را تسریع می‌کند وجود بعضی ژن‌ها در ذخیره ژنتیکی فرد است. در مبتلایان به چاقی، این ژن‌ها بروز مقاومت به انسولین را تسریع می‌کنند. از سویی دیگر برخی‌ها به دلایل ژنتیکی بیشتر مستعد اضافه‌وزن و چاقی هستند. این افراد به دلیل سوخت‌وساز آهسته‌تر، تمایل کمتری به سوزاندن کالری‌های جذب‌شده دارند و به همین دلیل کالری مازاد به‌صورت چربی به‌ویژه در ناحیه شکم ذخیره می‌شود.

افراد مبتلا به اضطراب بلندمدت

در هنگام استرس تولید هورمون کورتیزول در بدن افزایش می‌یابد. این هورمون یکی از عوامل دخیل در بروز مقاومت انسولینی به شمار می‌رود. زمانی که به دلیل اضطراب یا استرس بلندمدت کورتیزول به‌صورت پیوسته در بدن ترشح گردد سلول‌های بافت چربی و کبد حساسیت خود را به انسولین موجود در خون از دست می‌دهند. علاوه بر این تحقیقات نشان داده است که کورتیزول یکی از عوامل هدایت‌کننده چربی به ناحیه شکم است و نقش بسزایی در کاهش سوخت‌وساز و افزایش جذب کالری از طریق مواد غذایی دارد که همگی آن‌ها در ابتلا به دیابت نقش قابل‌توجهی دارند.

افرادی که بلندمدت برخی داروها را مصرف می‌کنند

مصرف بلندمدت برخی داروها به سلول‌های بتای پانکراس که تولیدکننده انسولین هستند ضربه زده و بعضی داروها نیز منجر به مقاومت انسولینی می‌شوند. از داروهایی که منجر به ایجاد چنین عوارض می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بعضی از داروهای ادرارآور
• داروهای ضد تشنج و ضدافسردگی
• تعدادی از داروهای مورداستفاده برای درمان ایدز
• داروی برطرف‌کننده پنومونی (پنتامیدین)
• داروهای کورتونی برای درمان بیماری‌های التهابی
• داروی جلوگیری از رد پیوند اعضا
• داروهای کاهنده LDL خون (استاتین‌ها)

درمان دیابت

همه افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و برخی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ برای تنظیم سطح گلوکز خون نیاز به انسولین دارند. بسیاری از افراد مبتلا به نوع ۲ در بعضی مواقع برای درمان دیابت نیاز به دریافت انسولین دارند و این بدان معنا نیست که شما دیابت خود را به‌خوبی مدیریت نکرده‌اید. انسولین در بعضی شرایط مکمل امور خود مراقبتی است و همگام با اصلاح سبک زندگی می‌تواند به تنظیم قند خون شما کمک کند. مدیریت موثر قند خون در کاهش خطر ابتلا به عوارض بلندمدت دیابت بسیار حائز اهمیت است و انسولین ممکن است مناسب‌ترین گزینه درمانی برای پیشگیری از این عوارض باشد.

درمان دیابت نوع ۱

پمپ‌های انسولین

استفاده از پمپ انسولین جایگزین مناسبی برای تزریق با قلم انسولین است. این روش برای کنترل سطح قند مناسب‌تر است و می‌تواند به برنامه درمان دیابت انعطاف بیشتری بدهد. اطلاعات لازم در خصوص استفاده از این پمپ‌ها را به دست بیاورید تا بیشترین بازدهی را از آن‌ها کسب کنید.

پیوند سلول‌های جزیره پانکراس

یکی از روش‌های درمان دیابت نوع ۱ پیوند سلول‌های جزیره لوزالمعده است. این روش می‌تواند از نوسانات شدید قند خون پیشگیری کند.

درمان دیابت نوع ۲

قرص و دارو

اگر مبتلا به این بیماری هستید، ممکن است علاوه بر تغییر سبک زندگی به دارو نیز برای کمک به مدیریت سطح قند خون خود نیاز داشته باشید. رایج‌ترین قرص برای درمان دیابت نوع ۲ متفورمین است و انواع مختلفی دارد. بعضی از داروها مانند سولفونیل اوره، پانکراس را برای تولید انسولین تحریک می‌کنند. در صورت صلاحدید پزشک داروهایی نیز ممکن است برای کمک به کاهش وزن تجویز شوند.

جراحی کاهش وزن

روش‌های جراحی مختلفی برای کاهش وزن ازجمله عمل اسلیو و جراحی بای پس معده وجود دارند که به کاهش وزن کمک می‌کنند. مطالعات علمی نشان می‌دهند که جراحی کاهش وزن در بهبود دیابت نوع ۲ کمک موثر است.

رژیم غذایی و ورزش

بسته به تشخیص پزشک، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری هیچ دارویی مصرف نمی‌کنند و در عوض بیماری خود را با تغذیه مناسب و فعالیت بدنی بیشتر درمان می‌کنند. آخرین تحقیقات نشان داده است که کاهش وزن می‌تواند دیابت نوع ۲ را بهبود ببخشد. برخوردار بودن از یک زندگی سالم اولین رویکرد درمانی در کنترل بیماری است.

افراد مبتلا به دیابت چه بخورند؟

افراد مبتلا به این بیماری باید از مواد غذایی استفاده کنند که سرشار از فیبر، ویتامین و مواد معدنی باشد. فیبر غذایی نقش مهمی در تنظیم سطح قند خون و احساس سیری زودرس دارد. برنامه غذایی دیابتی‌ها باید طوری تنظیم شود که اجرا کردن آن آسان و پیوسته باشد. برنامه غذایی مناسب برای افراد دیابتی باید حاوی میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، چربی‌های سالم و … باشد. جهت اطلاع از مواد غذایی مناسب و نامناسب برای دیابت فایل زیر را دانلود نمایید.

 

 

 

درمان‌های خانگی دیابت چیست؟

علاوه بر درمان‌ دارویی دیابت برخی از درمان‌های خانگی هم به کنترل بیماری کمک می‌کند. توصیه می‌شود قبل از انجام هرگونه خوددرمانی و یا جستجو برای درمان دیابت در خانه با مراجعه به پزشک و انجام چکاپ‌های لازم، از بالا رفتن قند خون خود جلوگیری نمائید. در کنار ویزیت‌های دوره‌ای و مصرف داروهای تجویزشده، با مشورت پزشک می‌توان از مواد غذایی زیر نیز برای کاهش قند خون بهره گرفت:

• سرکه سیب: استیک اسید موجود در سرکه سیب مزایای متعددی برای سلامتی به همراه دارد. سرکه سیب را می‌توان همره با غذا و یا مخلوط در سالاد استفاده کرد
• مواد غذایی فیبردار: فیبرهای غذایی عامل مهمی در کاهش قند خون به شمار می‌روند. روزانه حدود ۳۰ گرم فیبر غذایی برای بدن موردنیاز است. میوه و سبزیجات، غلات سبوس‌دار و حبوبات غنی از فیبر هستند
• آلوئه‌ورا
• دارچین: دمنوش دارچین سبب کاهش قند و کلسترول خون می‌شود

عوارض دیابت

به دلیل بالا رفتن سطح قند خون به‌مرورزمان ارگان‌های داخلی بدن دچار آسیب می‌شوند. یکی از دلایل عمده آسیب به اعضای بدن تخریب گسترده رگ‌های بدن است. تخریب رگ‌های کوچک و بزرگ، علاوه بر صدمه به ارگان‌های داخلی منجر به حمله قلبی، سکته، نارسایی کلیه، آسیب به شبکیه چشم، تخریب لثه‌ها و درنهایت آسیب به سیستم عصبی مرکزی و اعصاب محیطی به‌ویژه در پا می‌شود. به‌طور کلی عوارض دیابت شامل موارد زیر است:

• افزایش ریسک ابتلا به آلزایمر
• زخم پای دیابتی
• بروز کمای دیابتی
• بروز آسیب‌های دهانی و پوستی
• نوروپاتی دیابتی
• مشکلات چشمی (رتینوپاتی)
• تخریب کلیه و کبد
• بروز آسیب در اعصاب
• بروز بیماری قلبی و عروقی
• افزایش خطر سکته قلبی و مغزی
• مشکلات کلیوی (نفروپاتی)

چگونه از ابتلا به دیابت پیشگیری کنیم؟

اگر کودک یا بزرگ‌سالی دچار دیابت شیرین یا علائم پیش دیابت بود حتماً باید سبک زندگی‌اش تغییر کند. فعالیت‌های ورزشی و تغذیه سالم در اولویت قرار بگیرند و در خصوص کنترل قند خون مرتباً با پزشک متخصص در ارتباط باشد. برای پیشگیری از این بیماری می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد.

اصلاح برنامه غذایی

از پرخوری پرهیز کنید. زمانی که به مقدار زیاد غذا مصرف می‌کنید میزان بالایی کالری جذب بدن می‌شود. بدن با توجه به نیاز خود مقداری از کالری را می‌سوزاند اما مازاد آن را به‌صورت چربی در ناحیه شکم ذخیره می‌کند. چاقی و چربی شکمی یکی از مهم‌ترین دلایل ابتلا به این بیماری است.

تنظیم فشارخون و کلسترول

بالا بودن این دو عامل تأثیر زیادی در بروز اختلالات متابولیسمی و افزایش قند خون دارد. با ورزش کردن و مصرف مواد غذایی مناسب مانع از بروز پرفشاری خون و کلسترول شوید.

افزایش ورزش و تحرک بدنی

به کمک مربی، یک برنامه ورزشی هوازی و استقامتی برای خود تنظیم کنید و به آن پایبند باشید. ورزش تأثیر چشمگیری در سوزاندن چربی ذخیره شدن در بدن دارد. علاوه بر این، ورزش در کاهش قند خون و کلسترول نقش بزرگی ایفا می‌کند.

بهبود سلامت روانی و کاهش استرس

استرس با افزایش دادن سطح هورمون کورتیزول در خون، منجر به مقاوم شدن تدریجی سلول‌های بدن و بالا رفتن سطح قند خون می‌شود. با یادگیری مهارت‌های کنترل استرس و افزایش دادن سلامت روحی و روانی خود، به تعادل هورمونی بدن کمک کنید.

منبع : https://www.homeca.ir