آزمایش تری گلیسیرید خون چیست؟

آزمایش تری گلیسیرید خون چگونه انجام می‌شود؟

آزمایش تری گلیسیرید خون شامل یک آزمایش خون ساده است. برای بررسی سطح تری گلیسیرید معمولا از نمونه خون استفاده می‌شود.

• مکان: نمونه خون ممکن است در مطب پزشک یا در آزمایشگاه‌های مخصوص آزمایش خون‌گرفته شود.
• چه چیزی بپوشید: باید لباس راحتی بپوشید و اطمینان حاصل کنید که آستین‌هایتان به‌راحتی بالا می‌روند.
• چه چیزی به همراه داشته باشید: ازآنجایی‌که برای این آزمایش باید ناشتا باشید، می‌توانید یک خوراکی همراه خود بیاورید تا بلافاصله پس از آزمایش آن را بخورید.

خود آزمایش فقط چند دقیقه طول می‌کشد. اگرچه باید این انتظار را داشته باشید که ۱۵ الی ۳۰ دقیقه در آزمایشگاه منتظر بمانید. نمونه‌گیری آن هم پیچیدگی خاصی ندارد و مانند هر نمونه‌گیری معمولی خون انجام می‌شود.

پس از انجام آزمایش، ممکن است از شما خواسته شود که ۵ تا ۱۰ دقیقه در اتاق انتظار بنشینید تا اطمینان حاصل شود که واکنش واگال ندارید. این زمان خوبی برای خوردن خوراکی‌ است که همراهتان آورده‌اید.

شرایط انجام آزمایش تری گلیسیرید

آیا این سؤال برایتان پیش آمده است که برای آزمایش تری گلیسیرید باید ناشتا باشید یا نه؟ باید بگوییم که برای این که این تست نتایج دقیقی را ارائه دهد حتما باید ناشتا باشید. ناشتا‌بودن به جلوگیری از افزایش طبیعی سطح تری گلیسیرید که بلافاصله بعد از مصرف وعده‌ی غذایی اتفاق می‌افتد کمک می‌کند. در نتیجه باعث می‌شود پزشک تصویر بهتری از سطح پایه‌ی تری گلیسیرید خون شما داشته باشد. برای انجام این آزمایش اقدامات زیر را انجام دهید:

• باید ۹ الی ۱۴ ساعت قبل از آزمایش تری گلیسیرید خون ناشتا باشید.
• شب قبل از خون‌گیری بهتر است غذای ساده‌ای میل کنید.
• در طول این مدت فقط مصرف مایعات شفاف مانند آب مجاز است. قبل از نمونه‌گیری از مصرف نوشیدنی‌هایی همچون چای، قهوه و شیر خودداری کنید.
• اگر دیابت دارید و از داروهای خوراکی یا تزریقی کاهش‌دهنده‌ی قند خون استفاده می‌کنید، قبل از خون‌گیری، با پزشکتان در مورد ادامه‌ی مصرف این داروها مشورت کنید.
• تمام دستورالعمل‌هایی که پزشک به شما ارائه می‌دهد را دنبال کنید. از پزشک بخواهید لیستی از داروهایی که نباید قبل از آزمایش تری گلیسیرید خون مصرف شوند را در اختیار شما قرار دهد.
• حتما در خصوص هر دارویی که مصرف می‌کنید (حتی مکمل‌ها و داروهای بدون مجوز) با پزشک مشورت کنید.
• بدون مشورت با پزشک مصرف هیچ دارویی را متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.
• نه‌تنها نوشیدن آب قبل از آزمایش مشکلی ندارد، بلکه حتما باید به میزان کافی آب بنوشید. نوشیدن آب کافی باعث می‌شود که تکنسین آزمایشگاه به‌راحتی رگ را پیدا کند.

---

آیا آزمایش تری گلیسیرید خطری دارد؟

انجام آزمایش خون معمولاً خطر جدی به‌همراه ندارد. وارد و خارج‌شدن سرنگ همیشه می‌تواند با کمی درد همراه باشد. گاهی تست گلیسیرید در برخی از افراد منجر به واکنش واگال (سبکی سر، زنگ زدن گوش و حالت تهوع) می‌شود. سایر خطراتی که ممکن است با تست گلیسیرید در ارتباط باشند شامل این مواردند:

• خونریزی در محل خون‌گیری
• عفونت
• تجمع خون در زیرپوست که به آن هماتوم می‌گویند.

هنگامی که سوزن وارد پوست می‌شود، ممکن است احساس سوزش یا درد ضربان‌دار خفیفی را تجربه کنید. اما این حالت پس از مدت کوتاهی برطرف خواهد شد.

راهنمای خواندن نتیجه آزمایش تری گلیسیرید

سطح تری گلیسیرید خون معمولا بر حسب میلی‌گرم (mg) تری گلیسیرید در هر دسی‌لیتر (dL) خون گزارش می‌شود. برای بزرگسالان، معمولا نتایج به صورت زیر دسته‌بندی می‌شوند:

• محدوده‌ی نرمال/ مطلوب‌تری گلیسیرید: کمتر از ۱۵۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• محدوده‌ تری گلیسیرید لب مرز: ۱۵۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• محدوده‌ی تری گلیسیرید بالا: ۲۰۰ تا ۴۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
• محدوده‌ تری گلیسیرید بسیار بالا: ۵۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر و بالاتر.

دقت کنید که این محدوده برای کودکان و نوجوانان متفاوت است. برای مثال برای کودکان زیر ده سال، محدوده نرمال کمتر از ۷۵ میلی‌گرم است و میزان بالاتر مرزی و بالا تلقی می‌شود. این رنج برای کودکان و نوجوانان بین ۱۰ تا ۱۹ سال زیر ۹۰ میلی‌گرم است.

سطوح تری گلیسیرید بالاتر از حد طبیعی ممکن است شما را در معرض خطر بیماری قلبی قرار دهند. برای کاهش سطح تری گلیسیرید و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، ممکن است پزشک تغییر سبک زندگی و یا مصرف دارو را توصیه کند.

سطح تری گلیسیرید خون نرمال در بزرگسالان کمتر از ۱۵۰، در نوجوانان کمتر از ۹۰ و در کودکان زیر ۱۰ سال زیر ۷۵ است.

تفسیر آزمایش تری گلیسیرید خون

هرچند آزمایش تری گیسیرید یکی از آزمایش‌های روتین است و به‌نظر ساده می‌آید ولی تفسیر آن همیشه باید به عهده‌ی پزشک باشد. با خواندن برگه آزمایش خود و دقت به محدوده نرمال و سطح تری گیسیرید گزارش‌شده، خودتان می‌توانید نتیجه بگیرید که سطح TG خونتان بالا، پایین یا نرمال است. پزشک نتیجه آزمایش تری گلیسرید را همراه با دیگر تست‌ها و با توجه به شرایط فیزیکی و سلامتی شما، علائم و سبک زندگی شما تفسیر می‌کند و راهنمایی‌های لازم را می‌کند.

سطح تری گلیسیرید بالا نشانه‌ی چیست؟

تری گلیسیرید بالا معمولا ناشی از اختلالاتی نظیر این موارد است:

۱. دیابت نوع ۲:

در افرادی که به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، بافت‌های بدن به انسولین پاسخ نمی‌دهند. این بدان معناست که گلوکز نمی‌تواند به داخل سلول‌ها نفوذ کند و سلول‌ها به منبع انرژی دیگری نیاز دارند. در نتیجه، کبد مقادیر زیادی VLDL حاوی تری گلیسیرید تولید می‌کند.

---

۲. بیماری کبد:

بیماری‌های کبدی نظیر بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) و سیروز (اسکار کبد) ناشی از الکل، باعث افزایش سطح تری گلیسیرید می‌شوند. افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی، تری گلیسیرید بیشتری تولید می‌کنند و تری گلیسیرید کمتری را حذف می‌کنند. این امر ناشی از این موارد است:

• رژیم غذایی پرچرب
• مقاومت به انسولین
• تجزیه‌ی اسیدهای چرب معیوب
• تولید VLDL ناقص.

---

۳. التهاب، عفونت و خودایمنی:

در برخی موارد، تری گلیسیرید بالا ممکن است ناشی از التهاب و عفونت باشد. افراد مبتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های التهابی مزمن و اختلالات خودایمنی (نظیر آرتریت روماتوئید، لوپوس و پسوریازیس) اغلب سطح تری گلیسیرید بالا و HDL پایین دارند. این تغییرات ناشی از بیماری، در ابتدا به کاهش التهاب یا مبارزه با عفونت کمک می‌کنند، اما در درازمدت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند.

به‌عنوان‌مثال، بیماری لثه‌ی درمان‌نشده (پریودنتیت)، باعث افزایش سطح تری گلیسیرید خون می‌شود. افراد مبتلا به التهاب مزمن لثه به طور مداوم در معرض باکتری‌ها قرار می‌گیرند که این امر منجر به اختلال در تعادل ایمنی و چربی در بدن می‌شود.

---

۴٫ کمبود ویتامین D:

ویتامین D فواید بسیار زیادی برای بدن دارد که یکی از آن‌ها پشتیبانی از سطوح طبیعی تری گلیسیرید است. طبق مطالعه‌ای که روی حدود ۳۸۰۰ نفر انجام شد، مشخص شد که کمبود ویتامین D با سطوح بالاتر تری گلیسیرید مرتبط است.

---

۵. تیروئید کم‌کار (هیپرتیروئیدیسم):

تیروئید کم‌کار (هیپرتیروئیدیسم) با تداخل در تولید کلسترول در بدن، سطح تری گلیسیرید را افزایش می‌دهد. به‌محض این که هورمون‌های تیروئید عادی می‌شوند، سطح تری گلیسیرید هم به حالت عادی بازمی‌گردد. حتی افرادی که به کم‌کاری خفیف تیروئید مبتلا هستند و سطح هورمون محرکه تیروئید (TSH) در آن‌ها لب مرز است، به میزان بیشتری احتمال دارد که تری گلیسیرید بالا، LDL بالا و HDL پایین داشته باشند.

---

۶. بیماری کلیوی:

افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه به میزان بیشتری در معرض خطر بیماری قلبی هستند. این افراد اغلب از سطوح بالای تری گلیسیرید (اما سطح کلسترول طبیعی) رنج می‌برند که این امر خطر بروز عوارض جانبی مرتبط با قلب را افزایش می‌دهد. تری گلیسیرید در اوایل این بیماری، شروع به افزایش می‌کند و در مراحل پایانی بیماری به بیشترین سطح خود می‌رسد.

---

۷. اختلالات ژنتیکی نادر:

برخی از اختلالات ژنتیکی نادر می‌توانند پاک‌سازی تری گلیسیریدها را کاهش دهند. برخی از این اختلالات شامل این مواردند:

• شیلومیکرونمی فامیلیال (familial chylomicronemia)
• هیپرلیپیدمی مختلط اولیه (primary mixed hyperlipidemia)
• دیس بتا لیپوپروتئینمی فامیلیال (dysbetalipoproteinemia).

---

۸. مصرف برخی داروها

برخی از داروها هم ممکن است سطح تری گلیسیرید را افزایش دهند. این داروها عبارت‌اند از:

• تاموکسیفن
• استروئیدها
• بتا بلاکرها
• دیورتیک‌ها (داروهای ادرارآور)
• استروژن
• قرص‌های ضدبارداری.

در برخی موارد، تری گلیسیرید بالا ممکن است ارثی باشد.

عوارض تری گلیسیرید بالا چه هستند؟

یکی از عوارض تری گلیسیرید بالای ۳۰۰، افزایش خطر ابتلا به پانکراتیت را است. این التهاب شدید و دردناک می‌تواند مهلک باشد. سطوح بالای تری گلیسیرید همچنین خطر ابتلا به بیماری‌ قلبی و عروقی را هم افزایش می‌دهند. عوارض تری گلیسیرید بالای ۴۰۰ عبارت‌اند از:

• بیماری شریان کاروتید
• گرفتگی رگ قلبی و حمله‌ قلبی
• سندرم متابولیک (ترکیبی از فشارخون بالا، دیابت و چاقی).
• نارسایی شریانی (PAD)
• سکته مغزی.

سطح تری گلیسیرید پایین نشانه‌ی چیست؟

اگر نتیجه آزمایش تری گلیسیرید خون پایین باشد می‌تواند به دلیل یکی از بیماری‌ها و مشکلات زیر باشد:

۱. پرکاری تیروئید (هیپرتیروئیدیسم):

پرکاری تیروئید به فعالیت بیش‌ازحد تیروئید اشاره دارد. در این شرایط غده‌ی تیروئید بیش از حد هورمون تولید می‌کند که این وضعیت منجر به کاهش وزن ناگهانی، افزایش اشتها، تعریق، تغییرات قاعدگی، خستگی مفرط، مشکلات خواب و سایر علائم می‌شود.

۲. سوءتغذیه:

اختلالاتی که منجر به جذب نادرست مواد مغذی می‌شوند، می‌توانند سبب بروز سوءتغذیه شوند. سوء تغذیه‌ی مزمن می‌تواند چربی بدن را تخلیه کند، در نتیجه منجر به کاهش سطح تری گلیسیرید می‌شود. برخی از علل سوءتغذیه عبارت‌اند از:

• سرطان
• ازدست‌دادن حافظه
• افسردگی
• ناتوانی در غذا‌خوردن
• ضربه‌ی روحی.

۳. مصرف داروهای خاص:

برخی از داروها می‌توانند چربی بدن را تخلیه کنند و منجر به کاهش سطح تری گلیسیرید شوند. اگر این داروها را مصرف می‌کنید می‌توانید انتطار نتیجه پایین در آزمایش تری گلیسیرید خون را داشته باشید. این داروها عبارت‌اند از:

• نیکوتینیک اسید
• استاتین‌ها
• آسپاراژیناز
• فنوفیبرات
• جم فیبروزیل
• کلوفیبرات.

۴. رژیم غذایی کم‌چرب:

اگرچه یک رژیم غذایی پرچرب می‌تواند سطح تری گلیسیرید را افزایش دهد، اما یک رژیم غذایی کم‌چرب هم می‌تواند سطح تری گلیسیرید را پایین نگه دارد. همان‌طور که گفته شد، چربی برای عملکرد بدن انسان ضروری است و بدن تمام تری گلیسرید موردنیازش را خود تولید نمی‌کند. پس باید مقدار مناسب چربی (نه خیلی زیاد و نه خیلی کم) استفاده کنید.

۵. سندروم سوء جذب:

در سندرم سوء جذب، بدن در جذب درست مواد مغذی به مشکل برمی‌خورد. اگر چربی نتواند جذب شود، سطح تری گلیسیرید ممکن است کاهش پیدا کند.

سطح تری گلیسرید پایین می‌تواند در نتیجه پرکاری تیروئید، سوءتغذیه، رژیم غذایی کم‌چرب، سندروم سوءجذب مواد غذایی و مصرف برخی داروها ایجاد شود.

بهترین راه برای کاهش سطح تری گلیسیرید چیست؟

اگر جواب آزمایش تری گلیسیرید شما بالا است و می‌خواهید آن را به محدوده‌ی نرمال نزدیک کنید، اقدامات زیر می‌توانند در این راه به شما کمک کنند.

در مرحله‌ی اول سبک زندگیتان را تغییر دهید!

تغییر سبک زندگی در کاهش سطح تری گلیسیرید و کنترل چربی خون تأثیر زیادی دارد. برای کاهش سطح TG خون این کارها را انجام دهید:

۱. به طور منظم ورزش کنید:

در اکثر یا تمام روزهای هفته، حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. ورزش منظم می‌تواند سطح تری گلیسیرید را کاهش داده و سطح کلسترول “خوب” را افزایش دهد. سعی کنید فعالیت بدنی بیشتری را در برنامه‌ی روزانه خود بگنجانید. به‌عنوان‌مثال، در محل کار به‌جای استفاده آسانسور از پله‌ها بالا بروید یا در زمان استراحت، کمی پیاده‌روی کنید.

۲. از مصرف شکر و کربوهیدرات‌های تصفیه شده خودداری کنید:

کربوهیدرات‌های ساده (نظیر شکر و مواد غذایی تهیه شده با آرد سفید یا فروکتوز)، می‌توانند سطح تری گلیسیرید را افزایش دهند.

۳. وزنتان را کاهش دهید:

اگر هایپر تری گلیسریدمی (hypertriglyceridemia) خفیف تا متوسط ​​دارید، روی کاهش کالری مصرفی تمرکز کنید. باید بدانید که کالری اضافی به تری گلیسیرید تبدیل می‌شود و به‌عنوان چربی ذخیره می‌شود. کاهش مصرف کالری باعث کاهش سطح تری گلیسیرید می‌شود.

۴. چربی‌های سالم‌تری را انتخاب کنید:

چربی‌های اشباع موجود در گوشت قرمز را با چربی‌های سالم‌تر موجود در گیاهان (مانند روغن زیتون و کانولا) جایگزین کنید. به‌جای گوشت قرمز، از ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ (همچون ماهی ماکرل یا سالمون) استفاده کنید. از مصرف چربی‌های ترانس یا مواد غذایی حاوی روغن‌ها یا چربی‌های هیدروژنه خودداری کنید.

۵.از مصرف الکل بپرهیزید:

الکل سرشار از کالری و قند است و تأثیر بسیار چشمگیری بر سطح تری گلیسیرید دارد. اگر سطح تری گلیسرید بالایی دارید، از مصرف نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید.

---

داروهای موثر برای کاهش سطح تری گلیسیرید

گاهی اوقات تغییر در سبک زندگی نمی‌تواند تاثیر چندانی بر سطح تری گلیسیرید داشته باشد. در چنین شرایطی پزشک برای کنترل سطح آزمایش تری گلیسیرید داروهایی را تجویز می‌کند.

مهارکننده‌های HMG CoA ردوکتاز، مشتقات اسید فیبریک و اسید نیکوتینیک (نیاسین) داروهایی هستند که بر سطح تری گلیسیرید تأثیر می‌گذارند. در این قسمت به تاثیرات هر یک اشاره کرده‌ایم:

تأثیر داروهای مهارکننده‌های HMG CoA ردوکتاز (استاتین‌ها) عبارت‌اند از:

• به میزان زیادی در کاهش کلسترول LDL مؤثرند.
• کمی در افزایش کلسترول HDL مؤثرند.
• کمی در کاهش تری گلیسیرید مؤثرند.

برخی از داروهایی که در این گروه قرار دارند شامل این مواردند:

• پراواستاتین (پراواکول)
• لوواستاتین (مواکور)
• آتورواستاتین (لیپیتور)
• روزوواستاتین (کرستور)
• سیمواستاتین (زوکور).

برخی از داروهای مشتق از اسید فیبریک همچون جم فیبروزیل (لوپید) و فنوفیبرات (تریکور)، در کاهش سطح تری گلیسیرید بیشترین اثر را دارند. این داروها در افزایش سطح HDL و کاهش سطح LDL اثر کمی دارند.

وتینیک که با نام‌های نیاسین، نیاسپان یا اسلو – نیاسین هم شناخته می‌شود، در افزایش HDL بیشترین اثر را دارد. این در حالی است که در کاهش سطح تری گلیسیرید مؤثر است و در کاهش سطح LDL هم کمی ​​مؤثر است.

درمان‌های خانگی و گیاهی برای کاهش تری گلیسیرید خون

در بسیاری از موارد می‌توان در کنار مصرف داروها و تغییر سبک زندگی برای کاهش سطح تری گلیسیرید خون، از برخی درمان‌های خانگی و گیاهی هم استفاده کرد. برای مثال:

• ماهی و سبزیجات تازه به‌طور مؤثری به کاهش تری گلیسیرید خون کمک کند.
• زنجبیل به‌عنوان یک ترکیب گیاهی مؤثر برای کاهش و کنترل چربی خون (هم کلسترول بالا و هم تری گلیسیرید) معرفی شده است. می‌توان زنجبیل را به غذا افزود یا به‌صورت دمنوش یا پودر مورداستفاده قرارداد.
• سرکه سیب هم ترکیب خانگی دیگری است که به کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون کمک می‌کند.
• دانه‌های گیاهی مانند پروتئین سویا هم برای کاهش تری گلیسیرید بالا توصیه می‌شود.
• دانه کتان
• روغن ماهی
• استرول‌های گیاهی
• سیر
• دمنوش سماق.

درمان گیاهی دیگری که در طب سنتی چینی از آن استفاده می‌شود، گیاهی با خاصیت ضدالتهابی به نام گون است. البته دراین‌خصوص به تحقیقات بیشتری نیاز است.

تفاوت بین تری گلیسیرید و کلسترول چیست؟

تری گلیسیرید و کلسترول وظایف مختلفی را در بدن انجام می‌دهند. هر دو نشان‌گرهای مهمی برای سلامت کلی بدن هستند و باید در محدوده‌ی توصیه‌شده باقی بمانند.

تری گلیسیرید چیست؟

تری گلیسیرید نوعی چربی یا لیپید در خون است. طبق اظهارات انجمن قلب آمریکا (AHA)، تری گلیسیریدها رایج‌ترین نوع چربی در بدن هستند و انرژی اضافی را از غذایی که فرد مصرف می‌کند، ذخیره می‌کنند. تری گلیسیرید توسط متابولیسم سوزانده می‌شود تا انرژی موردنیاز بدن برای انجام عملکردهای اساسی را فراهم کند.

کلسترول چیست؟

کلسترول یک ماده‌ی مومی شکل به نام لیپوپروتئین است و توسط کبد تولید می‌شود. این ماده نقش‌های متفاوتی در بدن دارد از جمله که شامل تولید هورمون، هضم غذا و تولید ویتامین D است. علاوه بر این امکان دریافت کلسترول از طریق مواد غذایی هم وجود دارد.

بدن تمام کلسترول موردنیاز خود را تولید می‌کند، به همین دلیل است که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) توصیه می‌کند که تاحدامکان کلسترول غذایی کمتری مصرف کنید.

دو نوع اصلی کلسترول وجود دارد:

• لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، یا کلسترول ”بد“
• لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، یا کلسترول ”خوب“.

کلسترول و تری گلیسیرید هر دو توسط بدن تولید می‌شوند. بااین‌حال، درحالی‌که بدن قادر است تمام کلسترول موردنیاز خود را به‌تنهایی تولید کند، اما این در مورد تری گلیسیرید صدق نمی‌کند. تولید تری گلیسیرید، توسط مواد غذایی که مصرف می‌کنیم تکمیل می‌شود.

تری گلیسیرید رایج‌ترین چربی بدن است و انرژی بدن را تأمین می‌کند. کلسترول توسط کبد ساخته می‌شود و در تولید هورمون، هضم و تولید ویتامین d نقش دارد.

سؤالات متداول شما

در ادامه چند سوال رایج در این مورد را پاسخ می‌دهیم:

راهنمای مراجعه به پزشک

سؤالی که ممکن است برای شما پیش بیاید این است که برای کنترل سطح تری گلیسیرید خون و برای انجام و تفسیر آزمایش‌ها باید به چه پزشکی مراجعه کرد؟

در درجه اول یک متخصص عمومی می‌تواند نشانه‌ها و علائم را بررسی کند و درخواست آزمایش تری گلیسیرید را بدهد. بعد از دریافت نتیجه آزمایش، ممکن است پزشک تشخیص دهد که بیمار باید توسط یک متخصص غدد و متابولیسم هم بررسی شود و تشخیص نهایی برای درمان توسط متخصص غدد داده شود.

گاهی هم باید در روند درمان از یک متخصص تغذیه برای کنترل رژیم غذایی کمک گرفته شود. درصورتی‌که بیمار در معرض خطر بیماری‌های قلبی و عروقی باشد، باید تحت نظر متخصص قلب و عروق قرار بگیرد.

برگرفته از : https://doctoreto.com/blog/what-blood-triglyceride-test-results-means