در طی سال‌های اخیر متاسفانه تعداد افرادی که درگیر سرطان روده بزرگ شده‌اند بسیار بالا رفته و تحقیقات نشان داده که این تعداد هر سال بیشتر هم می‌شود. با اینکه سرطان روده بزرگ یک بیماری خطرناک بوده و می‌تواند منجر به مرگ شود اما با تشخیص زودهنگام و اقدام برای درمان می‌توان خطر آن را کنترل کرد و به حداقل رساند. ما در این مطلب قصد داریم ببینیم که سرطان روده بزرگ چیست؟ علت بروز بیماری را بررسی کنیم و ببینیم که علائم و نشانه‌های آن کدام‌اند؟ همچنین متدهای درمانی آن را معرفی خواهیم کرد. این مطلب را از دست ندهید و در ادامه همراه ما باشید.
سرطان روده بزرگ چیست؟
سرطان روده بزرگ(colon cancer) یا همان سرطان کولورکتال به عنوان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در تمامی دنیا شناخته می‌شود. کولورکتال نامی ترکیبی بوده از دو مفهوم کولون و رکتوم. کولون به معنی روده و رکتوم به معنی راست روده است. همان طور که مشخص است این بیماری در روده بزرگ شروع شده، لوله بلندی که به حمل غذای هضم شده به راست روده و خروج آن از بدن کمک می‌کند. این بیماری زمانی ظاهر می‌شود که سلول‌ها در روده بزرگ به دور از کنترل شروع به رشد کرده و ظاهری ناهنجار به خودشان می‌گیرند. در واقع این بیماری به دلیل وجود برخی پولیپ‌های خاص یا رشد ناهنجار سلولی شکل می‌گیرد.
بد نیست بدانید که این بیماری داری ۵ مرحله مختلف است:
. مرحله ۱: سرطان زودرس در داخلی‌ترین لایه روده قرار دارد.
. مرحله ۲: سرطان در لایه‌های داخلی روده بزرگ دیده می‌شود.
. مرحله ۳: در این مرحله سرطان به واسطه دیواره‌های عضلانی روده بزرگ گسترش پیدا کرده است.
. مرحله ۴: در این مرحله سرطان به غدد لنفاوی رسیده است.
. مرحله ۵:آخرین مرحله که در آن سرطان به قسمت‌های مختلف بدن رسیده است.
متخصصین و پزشکان با استفاده از آزمایش‌های غربالگری قادر به شناسایی پولیپ‌های پیش سرطانی هستند. در واقع آن‌ها می‌توانند این پولیپ‌ها را قبل از اینکه به بافت‌های سرطانی تبدیل شوند تشخیص دهند و این بر روی روند پیشگیری بیماری تاثیر بسزایی دارد. به این نکته دقت کنید که در صورت عدم پیگیری برای درمان این بیماری سرطان می‌تواند به بخش‌های دیگر بدن هم سرایت کند.
با انواع مختلف سرطان روده بزرگ آشنا شوید
شاید برایتان عجیب باشد، اما در دنیای پزشکی بیش از یک نوع سرطان روده بزرگ وجود دارد. در واقع این انواع مختلف سلول‌های سرطانی هستند که هر کدام در قسمت‌های مختلف دستگاه گوارش وجود داشته و می‌توانند منجر به بروز سرطان شوند. رایج‌ترین نوع سرطان روده بزرگ مدل آدنوکارسینوم(adenocarcinomas) است. این توده بدخیم درون کولون یا رکتوم شکل می‌گیرد. مواردی که در ادامه بررسی می‌کنیم نمونه‌های کمتر شایع سرطان روده بزرگ هستند:
. لنفوم(lymphomas):این توده در غدد لنفاوی یا در روده بزرگ شکل می‌گیرد.
. کارسینوئید(carcinoids): این مدل اغلب در سلول‌های هورمون ساز موجود در روده شروع به ناهنجاری می‌کند.
. سارکوم(sarcomas):این بیماری در بافت‌های نرم مانند ماهیچه‌های روده بزرگ ایجاد می‌شود.
. تومور استرومال دستگاه گوارش: این تومورها اغلب در ابتدا خوش خیم بوده که در گذر زمان سرطانی می‌شوند. اغلب اوقات در دستگاه گوارش شکل می‌گیرند و به ندرت در روده بزرگ دیده می‌شوند.
علت بروز سرطان روده بزرگ چیست؟
درست مانند دیگر سرطان‌ها، سرطان روده بزرگ هم به دلیل رشد و تقسیم سلولی نامتناسب آغاز می‌شود. همان طور که می‌دانید تمامی سلول‌های بدن ما دائما در حال رشد، تقسیم و نابود شدن هستند. همین موضوع دلیل سرپا ماندن بدن و کار کردن آن است. (منبع: زوم لایف)
اما زمانی که صحبت از سرطان می‌شود سلول‌ها دائما در حال تقسیم و رشد هستند، حتی زمانی که باید نابود شوند. این سلول‌های سرطانی و رشد ناهنجار آن‌ها ممکن است به دلیل وجود پولیپ‌ها در روده بزرگ باشند. البته که محققین هنوز مطمئن نیستند که چطور برخی پولیپ‌های روده بزرگ تبدیل به بافت سرطانی می‌شوند.
با این حال برخی فاکتورها احتمال بروز بیماری را افزایش می‌دهند:
. وزن بالا
. دیابت نوع۲
. وضعیت سلامتی
. مصرف دخانیات و الکل
. سبک زندگی و رژیم غذایی
. مصرف بیش از اندازه گوشت
. سابقه بیماری در خانواده و ژنتیک
. افزایش سن بخصوص افراد بالای ۵۰ سال
علائم و نشانه‌های بیماری کدام‌اند؟
این بیماری در عین ناباوری می‌تواند کاملا بدون علائم باشد. یعنی با اینکه فرد درگیر بیماری است اما علائم مشخصی ندارد. از طرفی گاها علائم این بیماری با نشانه‌های بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. به هر حال تشخیص اینکه فرد درگیر سرطان است یا خیر نیازمند نظارت دقیق پزشک متخصص است. مواردی که در ادامه نام می‌بریم از شایع‌ترین نشانه‌های این بیماری هستند:
. اسهال
. یبوست
. استفراغ
. گاز بیش از حد
. شکم ورم کرده
. تغییر رنگ مدفوع
. وجود خون در مدفوع
. کاهش وزن ناگهانی و بی دلیل
. تغییرات مداوم در نحوه دفع
. درد مداوم و شدید ناحیه شکمی
. خستگی و احساس تنگی نفس شدید
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید؟
اگر اخیرا شاهد علائم و نشانه‌هایی که بالاتر اشاره کردیم بودید بهتر است که با درمانگر و متخصص گوارش خود در ارتباط باشید. همچنین اگر سابقه بیماری‌های گوارشی دارید، در خانواده‌تان مشکلات روده رایج است و یا به صورت ژنتیکی در معرض خطر این بیماری هستید در نتیجه باید سریع‌تر نسبت به معاینه و تشخیص بیماری اقدام کنید. فراموش نکنید که در صورت عدم پیگیری این بیماری می‌تواند کشنده و خطرناک باشد.
تشخیص و درمان بیماری
این بیماری به کمک آزمایش‌ها و تصویربرداری‌های متعددی قابل تشخیص است.
. بیوپسی
. ام آر آی
. سی تی اسکن
. آزمایش CBC
. آزمایش CMP
. تصویربرداری PET
. تصویربرداری اشعه ایکس
به یاد داشته باشید که معاینه فیزیکی به ندرت سرطان روده بزرگ را نشان می‌دهد. در نتیجه اگر که پزشک مشکوک به وجود بیماری باشد برای اطمینان و تشخیص دقیق‌تر به سراغ آزمایش‌های بالا می‌رود.
متدهای درمانی این بیماری بسته به پیشرفت بیماری، وضعیت بیمار و… انتخاب می‌شوند. این بیماری دارای ۵ فاز مختلف است. فاز ۱ که در آن سرطان در داخلی‌ترین لایه روده قرار دارد و فاز ۵ که سرطان به سایر اندام‌های خارج روده رسیده است. به طور کلی راهکارهای درمانی شامل دارو درمانی، عمل جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی، درمان‌های هدفمند و… می‌شوند.
پیشگیری
سوال این است که چطور می‌توانید احتمال بروز این بیماری را به حداقل برسانید و از آن پیشگیری کنید. تحقیقات بسیاری ثابت کرده‌اند که تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی نقش بسیار زیادی در این زمینه دارند. توصیه ما به شما این است:
. فیبر بیشتری مصرف کنید
. آب به اندازه کافی بنوشید
. به صورت منظم ورزش کنید
. غذاهای چرب کمتری بخورید
. به اندازه کافی بخوابید و استرس را از خودتان دور کنید
. میوه، سبزیجات، آجیل و غلات بیشتری مصرف کنید
. عادات ناسالم را کنار بگذارید، مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل
