میدانداری آرش.
یک میلیارد فوت مکعب گاز
طبق بیانیه مشترک عربستان و کویت، انتظار میرود با توسعه میدان آرش حدود یک میلیارد فوت مکعب گاز در روز و همچنین ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی روزانه تولید و به طور مساوی میانشان تقسیم شود؛ در این صورت سهم عربستان از عملیات گاز طبیعی و مایعات به تأسیسات شرکت سعودی در الخفجی و سهم شرکت نفت کویت از گاز طبیعی و میعانات گازی به تاسیسات آن در الزور ارسال میشود. در مقابل، ایران حق خود در میدان آرش را به عنوان طرف ثالث محفوظ میداند و توافقنامه امضا شده میان عربستان و کویت را رد میکند؛ زیرا بخشهایی از میدان در داخل آبهای میان ایران و کویت قرار دارد. دلیل اهمیت توسعه میدان آرش برای عربستان، کویت و ایران نیاز فزاینده به گاز و بحرانهای انرژی پیدرپی است. البته توسعه این میدان گازی بیش از آنکه به بازار جهانی گاز طبیعی مایع مرتبط باشد، بر روابط منطقهای تأثیرگذار است؛ یعنی تأثیر آن بر بازار جهانی گاز و LNG ناچیز خواهدبود و همه تولید آن در بخش برق و انرژی داخلی هر یک از سه کشور جذب میشود. طبق برآوردها، منابع این میدان از ۶۰ تریلیون فوت مکعب تا ۱۰-۱۳ تریلیون فوت مکعب و ۳۰۰ میلیون بشکه نفت متغیر است. برآوردهای تولید نیز متفاوت است و از ۸۰۰ میلیون تا یک میلیارد فوت مکعب در روز و ۸۴ هزار بشکه در روز تخمین زده میشود.
رنج گازی
هر سه کشور از کمبود گاز رنج میبرند، هرچند مشکل برای کویت حادتر است. به همین دلیل، اوایل دهه ۲۰۰۰ با افزایش تقاضا به گاز، مذاکرات میان عربستان و کویت در زمینه توسعه مشترک میدان آرش از سرگرفته شد. در سال ۲۰۱۳ میلادی دو کشور مذاکرات را به دلیل اختلاف در مسیرهای خط لوله و اشتراک در تولید گاز قطع کردند. تداوم اختلافات در نهایت به تعلیق تولید نفت از میدانها منطقه بیطرف منجر و برنامههای توسعه میدان گازی آرش دوباره متوقف شد. در آن زمان به دلیل افزایش شدید تقاضا، ارزش گاز برای هر دو کشور مسجل شد و به دنبال افزایش تولید گاز برای برآوردن نیازهای رو به رشد داخلی خود بودند؛ زیرا کویت فاقد گاز است و به همین دلیل پایانهای برای واردات و خرید LNG از بازار جهانی ایجاد کرد و حتی برای واردات گاز از ایران وارد مذاکره شد که به دلیل قطع روابط ایران و عربستان، این مذاکرات نیز متوقف شد.
در اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی عربستان و کویت توافق کردند تولید از میدانها منطقه بیطرف را از سر بگیرند. در مجموع اهمیت اقتصادی این میدان را میتوان در چهار زمینه طبقهبندی کرد؛
حمایت از توسعه بخشهای مختلف اقتصادی هر ۳ کشور
تولید روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی
تولید ۸۴ هزار بشکه میعانات گازی در روز
تأمین تقاضای داخلی برای گاز طبیعی و مایعات هر ۳ کشور
آرش، بستر همکاری منطقهای
میدان گازی آرش با اهمیت راهبردی خود میتواند بستر همکاری منطقهای باشد. بنابراین، اگر کشورهای عربی در تداوم رابطه دوستانه با ایران صادق هستند، باید به جای ادعاهای پوچ به میز مذاکره بازگردند. هرچند کویت و ایران در مواقعی در زمینه مرز مشترک دریایی خود رایزنی کردهاند، اما هیچ توافق رسمی به دست نیامده است.
همچنین عربستان و ایران نیز مذاکراتی انجام داده اند، اما این مذاکرات پراکنده بوده و تاکنون نتیجه قابلتوجهی نداشتهاست.
به گفته معاون پیشین امور بینالملل شرکت ملی نفت، اگر وزیر کویتی مدعی است به دلیل نبود خط مرزی، ایران حقی ندارد؛ به همین دلیل کویت هم حقی در میدان ندارند، بنابراین باید خط مرزی تعیین و مشخص شود که ایران هم در میدان مشترک آرش صاحب حق است.
برگرفته از : https://jamejamonline.ir/fa/news/1415298