اگر قصد فروش خودروی خود را دارید و شنیدن اخبار مربوط به تصویب قوانین مربوط به مالیات نقل و انتقال خودرو نگرانتان کرده، این مقاله را بخوانید تا کمی از نگرانی‌هایتان کاسته شود. چراکه ممکن است فرق بین انواع مالیات و عوارض خودرو را ندانید و تصور کنید که خودروی شما نیز مشمول طرح مالیات بر ارزش افزوده میشود یا باید مالیات خریدوفروش خودرو داخلی خود را بر اساس قیمت آن در بازار بپردازید. در این مقاله تمامی این ابهامات رفع شده و به نحوه محاسبه مالیات نقل‌وانتقال خودرو نیز پرداخته شده است.
مالیات نقل و انتقال خودرو چیست؟
به طور کلی در کشور ما ۳ نوع مالیات از مالکان خودرو گرفته میشود. پیش از هر چیز، این نکته را بدانید که اگر مالک خودروی ساخت داخل هستید و قصد خریدوفروش آن را ندارید، لازم نیست نگران باشید. چراکه تنها یکی از انواع مالیات خودرو شامل حال شما میشود و آن هم عوارض سالیانه شهرداری است. در ادامه با تعریف عوارض سالیانه شهرداری، مالیات سالانه (ارزش افزوده) خودرو و مالیات نقل و انتقال ماشین آشنا می‌شوید.
۱ عوارض سالیانه شهرداری
عوارض سالیانه شهرداری ارزان‌ترین نوع مالیات خودرو محسوب میشود. این عوارض در حقیقت مالیات استفاده از معابر شهری (خیابان، اتوبان و آزادراه) و خدمات شهرداری در این زمینه است.
بر اساس اعلام سازمان شهرداری، مالکان خودروهای تولید داخلی باید معادل ۰٫۱ درصد (یک‌هزارم) قیمت رسمی خودرو را به عنوان عوارض سالیانه به شهرداری پرداخت کنند. این عدد برای خودروهای وارداتی، معادل ۰٫۱۵ درصد (یک و نیم هزارم) ارزش خودرو است.
مرجع ارزش خودروها برای محاسبه عوارض سالانه و مالیات نقل و انتقال خودرو، کتابچه مأخذ مالیات و عوارض خودرو است که هر ساله توسط سازمان امور مالیاتی کشور به‌روزرسانی و منتشر میشود. به عنوان مثال اگر ارزش خودروی داخلی شما بر اساس این کتابچه ۱۰۰ میلیون تومان باشد، باید تا پایان سال مبلغ ۱۰۰ هزار تومان را به عنوان عوارض آن به شهرداری پرداخت کنید.
برای پرداخت عوارض سالانه خودرو می‌توانید به سایت تهران من (my.tehran.ir) مراجعه کنید. این عوارض باید تا پایان روز ۲۹ اسفند هر سال پرداخت شود و درصورتی‌که تا این تاریخ آن را نپردازید، مشمول پرداخت جریمه می‌شوید. جریمه دیرکرد عوارض سالیانه تا پایان فرودین ماه سال بعد معادل ۱۰ درصد مبلغ عوارض است و پس از آن به ازای هر ماه، ۲ درصد به جریمه دیرکرد افزوده میشود.
۲ مالیات سالانه خودرو (ارزش افزوده)
این نوع از مالیات خودرو، با نام مالیات خودروهای لوکس نیز شناخته میشود. چراکه بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که به تصویب مجلس نیز رسید، این مالیات شامل حال مالکان خودروهای با ارزش ۱ میلیارد تومان و بیشتر میشود. ازآنجایی‌که هنوز قیمت هیچ‌کدام از انواع خودروهای داخلی به بالای یک میلیارد تومان نرسیده، تنها مالکان خودروهای لوکس و مدل بالای خارجی باید این مالیات را سالانه بپردازند. مالیات سالانه یا ارزش افزوده، نوعی مالیات بر دارایی است و در سال ۱۴۰۱ بر اساس جدول زیر محاسبه میشود:
| قیمت خودرو | میزان مالیات |
| ۱ تا ۱٫۵ میلیارد تومان | ۱ درصد (نسبت به مازاد یک میلیارد تومان) |
| ۱٫۵ تا ۳ میلیارد تومان | ۲ درصد (نسبت به مازاد ۱٫۵ میلیارد تومان) |
| ۳ تا ۴٫۵ میلیارد تومان | ۳ درصد (نسبت به مازاد ۳ میلیارد تومان) |
| ۴٫۵ میلیارد تومان و بیشتر | ۴ درصد (نسبت به مازاد ۴٫۵ میلیارد تومان) |
منظور از عبارت «نسبت به مازاد» در جدول بالا این است که به عنوان مثال اگر ارزش خودرویی ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان باشد، میزان مالیات سالانه خودرو معادل یک درصد ۲۰۰ میلیون تومان (۲ میلیون تومان) است. همانند عوارض سالانه شهرداری و مالیات نقل‌وانتقال خودرو، مرجع تعیین ارزش خودرو برای پرداخت مالیات سالانه نیز سازمان امور مالیاتی است. بر همین اساس مالک خودرویی مثل بنز E200، باید سالانه ۲۸۰ میلیون تومان مالیات بپردازد.
برای پرداخت این مالیات باید اظهارنامه مالیاتی را از فروشنده گرفته و هنگام پرداخت ارائه کنید. به این نکته دقت کنید که مهلت پرداخت مالیات بر دارایی خودرو در سال جاری، تا پایان بهمن‌ماه است و تا زمانی که این مالیات را پرداخت نکرده باشید نمی‌توانید آن را بفروشید.
۳ مالیات نقل و انتقال خودرو
مالیات نقل و انتقال ماشین، مالیاتی است که باید پیش از تعویض پلاک و صدور برگ سبز خودرو به نام مالک جدید، پرداخت شود. تا پیش از فروردین‌ماه سال ۱۴۰۱، امکان به تعویق انداختن فرایند پرداخت مالیات نقل‌وانتقال خودرو تا زمان صدور سند در دفترخانه وجود داشت؛ اما بر اساس قوانین جدید، باید این مالیات به‌صورت آنلاین و پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک پرداخت شود. علاوه بر خودروهای داخلی و خارجی، مالیات نقل‌وانتقال شامل موتورسیکلت‌های داخلی و خارجی نیز میشود. مالیات نقل و انتقال خودرو داخلی، بر اساس قیمت در کارخانه آن محاسبه میشود.
لیست زیر، شامل مواردی است که از پرداخت مالیات نقل‌وانتقال ماشین معاف هستند:
- خودروها و ماشین‌آلات راه‌سازی؛
- ماشین‌آلات معدنی و کشاورزی؛
- ماشین‌آلات و خودروهای کارگاهی؛
- شناورها.
مالیات نقل و انتقال خودرو به عهده کیست؟
در حال حاضر این موضوع که مالیات نقل‌وانتقال خودرو با خریدار است یا فروشنده، به یک چالش اساسی در خریدوفروش خودرو تبدیل شده است؛ تا جایی که برخی از افراد به خاطر همین مبلغ، قید فروش خودروی خود را می‌زنند یا هزینه نقل‌وانتقال خودرو آن را روی مبلغ آن می‌کشند.
بر اساس قانون، پرداخت هزینه نقل‌وانتقال خودرو بر عهده فروشنده است. مالک خودرو پیش از مراجعه به مراکز تعویض پلاک، باید مالیات نقل و انتقال خودرو، عوارض سالیانه شهرداری و خلافی‌های آن را تمام و کمال پرداخت کند. پس از انتقال پلاک، هزینه تعویض پلاک با خریدار است که در حال حاضر این هزینه برای تمامی خودروهای صفر، کارکرده، داخلی و خارجی مبلغ ثابت ۳۷۳ هزار تومان است.
چه عواملی در محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو تأثیر دارند؟
جدای از ارزش هر خودرو که سالانه توسط سازمان امور مالیاتی تعیین میشود، عواملی مثل نوع خودرو، مدل و سال تولید آن نیز بر نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو تأثیر می‌گذارند. یکی از نقاط ضعف لیست مالیات نقل‌وانتقال خودرو که توسط سازمان امور مالیاتی منتشر میشود، نحوه ارزش‌گذاری خودرو است.
در این کتابچه ارزش تمامی خودروهای داخلی (با برند و مدل یکسان) که سال ساخت آن‌ها پایین‌تر از ۱۳۹۵ است، فرقی با یکدیگر ندارد. این مشکل در مورد خودروهای خارجی قدیمی‌تر از سال ۲۰۱۶ نیز وجود دارد.
مالیات نقل و انتقال خودرو چگونه محاسبه میشود؟
مبلغ مالیات نقل‌وانتقال خودرو ۱۴۰۱ برای خودروهای داخلی معادل ۱ درصد ارزش خودرو و برای خودروهای خارجی، معادل ۲ درصد ارزش روز آن است. با استفاده از جدول زیر می‌توانید مبلغ مالیات نقل و نقل‌وانتقال خودرو ۱۴۰۱ برخی از محبوب‌ترین خودروهای داخلی و خارجی صفر را محاسبه کنید.
جدول مالیات نقل و انتقال خودرو ۱۴۰۱-خودروهای داخلی صفر
| نام خودرو | ارزش تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی
(میلیون تومان) |
| سمند ال ایکس | ۱۴۴ |
| دنا تیپ ۱ | ۱۷۹ |
| پژو ۴۰۵ جی ال ایکس | ۱۲۸ |
| پژو پارس | ۱۵۰ |
| پژو ۲۰۷ دنده‌ای | ۱۸۵ |
| پژو ۲۰۶ تیپ ۲ | ۱۳۱ |
| رانا پلاس | ۱۸۶ |
| پراید ۱۱۱ هاچ بک | ۸۴ |
| تیبا | ۱۰۳ |
| کوییک دنده‌ای | ۱۴۵ |
| ساینا s دنده‌ای | ۱۴۷ |
جدول مالیات نقل و انتقال خودرو ۱۴۰۱-خودروهای خارجی صفر
| نام خودرو | ارزش تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی
(میلیون تومان) |
| هیوندای النترا ۲۰۱۸ | ۹۱۰ |
| هیوندای i20 | ۵۳۰ |
| هیوندای اکسنت ۹۷ | ۵۴۵ |
| هیوندای سانتافه ۲۰۱۸ | ۸۰۰ |
| کیا سراتو ۲۰۱۸ | ۶۰۰ |
| کیا اپتیما ۲۰۱۷ | ۴۷۰ |
| نیسان جوک اسپورت ۲۰۱۷ | ۴۵۰ |
| بی ام و ۳۲۰ | ۱۰۵۰ |
| سانگ یانگ تیولی ۲۰۱۸ | ۷۶۶ |
نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو صفر
همان‌طور که گفتیم سال تولید خودرو در نحوه محاسبه مالیات آن تأثیرگذار است و به همین دلیل مالیات نقل‌وانتقال خودرو صفر از خودروی کارکرده بیشتر است. پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو صفر معمولا بر عهده سازنده، نمایندگی یا کارخانه مونتاژ کننده قطعات آن است؛ مگر اینکه در اشکال دیگر خرید مثل لیزینگ، توافق دیگری بین طرفین انجام شود. با این حال اگر خودروی صفری خریدید و بدون استفاده قصد فروش آن را کردید، پرداخت مالیات فروش آن بر عهده شما است.
نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو کارکرده
درصورتی‌که از زمان تولید خودرو ۶ سال بگذرد، از مبلغ مالیات نقل و انتقال ماشین ۱۰ درصد کم میشود. مالیات نقل و انتقال خودرو کارکرده با عمر بیشتر از ۶ سال نیز ۴۰ درصد کمتر از خودروی صفر است. کسر این اعداد از مبلغ مالیات خودرو کارکرده، ربطی به خارجی یا داخلی بودن خودرو ندارد.
از کجا بفهمید مالیات نقل و انتقال خودرو چقدر است؟
اگر خودرویتان را در جداول بالا پیدا نکردید و حوصله و زمان کافی برای گشتن در کتابچه ارزش‌گذاری خودروی سازمان مالیات را ندارید، می‌توانید به برخی از سایتهای ارائه‌دهنده خدمات استعلام مالیات نقل و انتقال خودرو مراجعه کنید. پس از وارد کردن شماره پلاک و کد ملی، مبلغ مالیات نقل‌وانتقال خودرویتان نمایش داده میشود.
با مراجعه به سایتهای cartransfer.tax.gov.ir و nobatdehi.epolice.ir نیز می‌توانید مالیات نقل‌وانتقال ماشین را پرداخت کنید. سایت دوم، همان سایت نوبت‌دهی مراکز تعویض پلاک است که با ورود به آن می‌توانید پس از پرداخت مالیات، نسبت به گرفتن نوبت انتقال پلاک نیز اقدام کنید و سرعت فرایند فروش خودرو را بالا ببرید.
مهم‌ترین نکاتی که باید در مورد مالیات نقل و انتقال خودرو بدانید
همان‌طور که گفتیم، از اوایل امسال پرداخت مالیات نقل‌وانتقال خودرو پیش از صدور برگه سبز (سند) خودرو اجباری شده است؛ با این حال افرادی که این مالیات را در گذشته پرداخت نکرده‌اند توسط سازمان امور مالیاتی شناسایی می‌شوند و به عنوان بدهکار مالیاتی، حق خروج از کشور را ندارند.
تحت هیچ شرایطی امکان گرفتن نوبت تعویض پلاک بدون پرداخت مالیات نقل و انتقال خودرو وجود ندارد.
مسعود تاجیک
منبع : https://www.hamrah-mechanic.com/mag/car-sales-tax
