برنامه اردوغان اقتصاد آشفته را سامان میدهد؟
بر اساس گزارش اخیر منتشر شده توسط موسسه آمار ترکیه، در حال حاضر نزدیک به یکسوم جمعیت ترکیه در خطر فقر یا محرومیت اجتماعی قرار دارند.
به گزارش سایت اقتصادی ایران به نقل از تجارتنیوز، روند نگرانکنندهای که اکنون در ترکیه مشاهده میشود، ممکن است دستاوردهای قابل توجهی را که این کشور در مبارزه با فقر از اوایل دهه ۲۰۰۰ در کنار رشد سریع اقتصاد طی ۲ دهه گذشته به دست آورده است، معکوس کند.
به نقل از یورونیوز، هاسر فوگو، هماهنگکننده دفتر همبستگی فقر در حزب جمهوریخواه خلق (CHP) می گوید: من ۲۲ سال است که روی فقر کار می کنم، اما هرگز چنین وضعیت بدی ندیده بودم.
او علائم نگرانکننده تأثیر این بحران بر گروههای کمدرآمد را اینگونه فهرست میکند: زنانی که قادر به خرید محصولات بهداشتی نیستند، افزایش چاقی با روی آوردن خانوادهها به غذاهای ارزانتر و بیکیفیت، ترک تحصیل دانشجویان و …. البته این فهرست ادامه دارد.
فوگو گفت: مردم نمیتوانند نیازهای اساسی خود را برآورده کنند. این به نوبه خود باعث اضطراب، افسردگی و منزوی کردن خانوادهها میشود.
متخصصان پزشکی ترکیه، زنگ خطر را در مورد افزایش سطح بیماریهای روانی به صدا درآوردهاند و به «افزایش جدی» استفاده از داروهای روانپزشکی اشاره کردهاند.
در همین حال، دو سوم از پاسخدهندگانی که در نظرسنجی مرکز تحقیقات اجتماعی Yöneylem در سال ۲۰۲۲ شرکت کرده بودند، گفتند که به دلیل مشکلات مالی افسرده هستند.
پولی برای غذا خوردن نیست
بخش وسیعی از جامعه ترکیه در حال حاضر در حال مبارزه با فقر است. به گفته فوگو، کودکان بیشترین مشکل فقر را متحمل میشوند. او ادعا میکند که برخی گرسنه به مدرسه میروند یا تحصیل را به طور کامل ترک میکنند تا در عوض کار کنند و برای خانواده درآمد کسب کنند.
بر اساس دادههای ارائهشده توسط یونیسف در سال ۲۰۲۰، حدود یکسوم کودکان در ترکیه در خانوادههای فقیر زندگی و نوعی محرومیت مادی را تجربه میکنند.
مشکلات اقتصادی شدیدی پشت آنچه در داخل کشور میگذرد نهفته است. بر اساس دادههای رسمی منتشر شده در اوایل ماه جاری، ترکیه سالها تحت تاثیر تورم بسیار بالا قرار گرفته است و قیمتها در ماه ژوئیه ۵۰ درصد نسبت به سال قبل بیشتر شده است.
اقتصاددانان مستقل در گروه تحقیقات تورم میگویند که رقم واقعی بسیار بالاتر و حدود ۷۰ درصد است.
بسیاری از کشورهای جهان تحت تاثیر تورم، جنگ اوکراین و تغییرات اقلیمی ویران شدهاند، اما برخی از عوامل منحصر به ترکیه است.
سقوط ارز به افزایش یکی از بالاترین نرخ های تورم در اروپا کمک کرده است، دستمزدها را کاهش داده و مشاغل محلی را تحت تأثیر قرار داده است. با این حال، مسائل ساختاری عمیقتری نیز مطرح است.
در سپتامبر ۲۰۲۱، یک دلار آمریکا حدود هشت لیر ترکیه ارزش داشت، اما در ژوئیه ۲۰۲۳ به ۲۷ رسید. پشت این ماجرا، مساله دیگری نهفته است.
برنامه اقتصادی اردوغان چیست؟
اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه برنامه سه ساله اقتصادی خود را برای مهار تورم و افزایش درآمدها در ابتدای برگزینی مجددش تدوین کرده بود. چهار محور اصلی این برنامه عبارتند از:
۱- جبران خسارتهای ناشی از بلایای طبیعی از جمله زمینلرزه و کاستن از ریسک بلایای طبیعی و آمادگی برای مقابله با آنها،
۲- حفظ ثبات اقتصادی،
۳- یکرقمی کردن تورم،
۴- رشد سرمایهگذاری، تولید و صادرات و اشتغالزایی، تقویت عدالت و رفاه اجتماعی.
در چارچوب این برنامه امسال درآمد سرانه در ترکیه ۱۲ هزار و ۴۱۵ دلار پیشبینی شده است و این رقم تا پایان برنامه یعنی در ۲۰۲۶ به ۱۴ هزار و ۸۵۵ دلار میرسد. همچنین طبق این برنامه متوسط نرخ دلار تا پایان امسال ۲۳٫۹، برای سال ۲۰۲۴ حدود ۳۶٫۸، برای سال بعد از آن ۴۳٫۹ و در نهایت برای سال ۲۰۲۶ حدود ۴۷٫۸ درصد پیشبینی شده است.
نرخ بیکاری نیز قرار است از رقم فعلی ۱۰٫۱ درصد تا پایان برنامه به ۹٫۳ درصد کاهش یابد. طبق این برنامه دولت قصد دارد تورم را به ترتیب از ۶۵ درصد فعلی برای امسال به ۳۳ درصد در سال ۲۰۲۴، به ۱۵٫۰۲ درصد در ۲۰۲۵ و تا پایان ۲۰۲۶ به ۸٫۵ درصد برساند.
در برنامه میانمدت قبلی پیشبینی نرخ رشد اقتصادی ۵ درصد بود اما در نهایت به ۴٫۴ درصد پایین آورده شد. سالهاست ترکیه رقم ۵ درصد را هدف قرار میدهد و در این برنامه نیز برای سال ۲۰۲۶ رشد ۵ درصدی پیشبینی شده است. دولت قصد دارد با رشد اقتصادی قدرت خرید مردم را که در نتیجه تورم و گرانیها به شدت کاهش یافته است، افزایش دهد.
اما نتایجی که به وقوع پیوسته با برنامههای دولت اردوغان فاصله زیادی دارد. حال باید دید که سرانجام اقتصاد آشفته ترکیه چه خواهد شد؟
عرفان حاجمحمدی
برگرفته از : https://tejaratnews.com/2023