آدام اسمیت می گوید : یک سو‌ء تفاهم عمومی وجود دارد که اگر هدف یک بنگاه یا فرد از فعالیت اقتصادی اش حداکثر کردن سود خود باشد برای جامعه مفید نیست و این افراد صرفا به منافع شخص خود فکر می کنند. در نتیجه این افراد را به عنوان سود جویان و افراد مضر برای جامعه شناسایی می کنند.
در حالی که آدام اسمیت (اقتصاد دان معروف و نویسنده کتاب ثروت ملل ) نظر متفاوتی دارد:
آدام اسمیت می گفت : ” قصاب ٬ نانوا و لبنیاتی از روی خیر خواهی و با هدف تهیه شام برای ما فعالیت نمی کنند بلکه آنها فقط به فکر منافع شخصی خود هستند.”
آدام اسمیت می گوید چنانچه هر بنگاه به دنبال منافع شخصی خود یا حداکثر کردن سود باشد نهایتا منافع و نیاز های جامعه برطرف خواهد شد.
اگر در رستوران کار می کنید و هر شب هنگام شستن ظرف های رستوران پنج بشقاب را میشکنید به دلیل بی دست و پا بودن شما نیست بلکه نشان از عدم استعداد شما در این کار است در نتیجه در کار دیگر بهتر ظاهر خواهید شد. شما از این کار سودی کسب نمی کنید و باید به سمت کاری دیگر که متناسب با استعداد تان است بروید تا بتوانید سود مناسبی را کسب کنید.
در نتیجه سود ناشی از کسب و کار و فعالیت های اقتصادی علامت بسیار خوبی است که می گوید جامعه منابع تولید را به بهترین روش در بهترین مکان به کار گرفته است.
زمانی که یک شرکت سود اقتصادی خوبی از کارش کسب می کند٬ هزینه فرصتش در کارهای دیگر افزایش می یابد. در نتیجه تمرکز خود را بر روی کسب و کار فعلی اش بیشتر می کند زیرا برایش صرفه ندارد که وارد کار های دیگر شود.
از طرفی وقتی دیگران سود مناسب این شخص و کسب و کارش را میبینند وارد این کسب و کار می شوند. در نتیجه تولید در این زمینه اقتصادی بیشتر می شود و در نهایت با افزایش عرضه در آن صنعت شاهد کاهش قیمت محصول خواهیم بود که در نهایت به نفع مصرف کننده تمام می شود.
یک مثال برای درک بهتر
برای مثال فروشگاه های زنجیره ای که در اکثر شهرهای ایران مشاهده می شوند را در نظر بگیرید. در سال های قبل چیزی به اسم تخفیف در سوپر مارکت ها معنی نداشت و قیمت کالا را بر اساس آنچه که روی جلد محصول درج شده بود می فروختند.
از طرفی فروشگاه داری کاری پر سود بود برای سرمایه گذاری به نظر می رسید. در نتیجه شرکت های مختلفی اقدام به تاسیس فروشگاه های زنجیره ای کردند. با افزایش این فروشگاه ها در کنار فروشگاه های محلی شاهد افزایش عرضه در محصولات سوپرمارکتی بودیم و همین موضوع باعث درگرفتن جنگ قیمتی بین این فروشگاه ها و فروش کالاهای مختلف با تخفیف های محسوس شد.
در نهایت مشاهده می کنیم که در مرحله اول مالکان کسب کار متوجه سود خوب این صنعت شده اند ٬ در مرحله دوم برای افزایش سود خود اقدام به تاسیس شعبات بیشتر می کنند ٬ در مرحله سوم دیگران نیز متوجه سود این صنعت شده و وارد آن می شوند و در مرحله چهارم به خاطر زیاد شدن رقبا با کاهش قیمت به دنبال جذب بیشتر مشتری خواهند بود.
سخن پایانی
سود یک علامت مثبت برای صاحبان منابع تولید است. حالا با انتقال درست عوامل تولید به سمت کالاهایی که جامعه بیشترین ارزش را برای آن کالاها قائل است و حاضر است برای آنها هزینه کند تولید در آن کالا ها بیشتر شده و رفاه جامعه بالاتر می رود.
بنا به نظر آدام اسمیت صاحبان بنگاه ها به خاطر خیر خواهی به سمت کالاهایی که جامعه برای آنها ارزش زیادی قائل است نمی روند بلکه به خاطر حداکثر کردن سود خود به این سمت می روند.
برگرفته از : https://karimoacademy.org
