به گزارش ایسنا به نقل از وب‌سایت حکمت، حق سرقفلی مبلغی است که مالک ملک ،در چارچوب  عقد اجاره و به تبع آن ، تحت عنوان <<حق سرقفلی>> از مستاجر اخذ می کند و در زمان تخلیه ملک،مالک میبایست مبلغ سرقفلی را،به نرخ روز به مستأجر پرداخت نماید .

در عرف بازار انتقال سرقفلی قاعدتا توام با انعقاد عقد اجاره می باشد بنابراین اگر صرفا حق سرقفلی را، بدون انعقاد عقد اجاره از دیگری خریداری نمائید امکان دارد با چالش‌های زیادی مواجه شوید.

حق مالکانه چیست؟

حق مالکانه درصد و مبلغی است که مالک ملک،در قبال <<اجازه انتقال سرقفلی>>که به مستاجر ودارنده حق سرقفلی می دهد ، ازاو می گیرد ، که معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ درصد مبلغ فروخته شده است

اگر دارنده حق سرقفلی،اجازه انتقال سرقفلی را در قرارداد،داشته باشد دیگر نیاز به پرداخت حق مالکانه، به مالک نیست.

هر چند که دریافت حق مالکانه از ناحیه مالکین، در عرف بین مردم رایج و مرسوم شده و لکن اصولا دریافت چنین حقی(در قوانین مرتبط با سرقفلی و حق کسب و پیشه ) پیش بینی نشده و مالک نمی‌تواند چنین حقی را، در چارچوب قانون از دارنده حق سرقفلی مطالبه کند، از طرفی از آنجائیکه منشاء ایجاد حق مالکانه عرف می باشد و قانونونگذار بیان داشته  در صورت سکوت، اجمال و تناقض قوانین و …… به عرف مراجعه می‌شود  فذا حق مالکانه بعنوان یک قاعده حقوقی قابل پذیرش است.

درصد و مبلغ معینی جهت حق مالکانه نمی توان تعین کرد و فقط توافق طرفین ملاک است وچنانچه مالک مبلغ بالاتری را از شما مطالبه کند کاری از شما ساخته نیست یا باید به آن تن دهید و یا از خواسته خود انصراف دهید

از آنجائیکه عقود و قراردادها ، تابع قانون زمان وقوع عقد است نتیجتا ابنکه ،تاریخ نقل و انتقال و واگذاری سرقفلی و قرارداد اجاره ،تعیین می کند که آیا مستاجر اجازه انتقال سرقفلی را دارد یا خیر. اگر خرید سرقفلی شما قبل از سال ۷۶ باشد ، اصل بر این است که  مستاجر حق انتقال سرقفلی را ندارد مگر در قرارداد چنین حقی برای  وی در نظر گرفته شده باشد

اگر قرارداد سرقفلی و اجاره شما بعد از سال ۱۳۷۶ باشد ،اصل بر این است که دارنده حق سرقفلی حق انتقال را دارد مگر حق انتقال از مستاجر سلب شده باشد.

آیا دریافت حق مالکاته از ناحیه مالکین قانونی است؟

هر چند که دریافت حق مالکانه در قوانین جاریه ، پیش بینی نشده و لکن دریافت چنین حقی از ناحیه مالکین ،خلاف قانون نیست و در نقطه مقابل، دارندگان حق سرقفلی نیز می‌توانند از پرداخت حق مالکانه، در مقابل مالکینی که درخواست مبالغ غیر متعارف و گزاف را می‌نمایند،خودداری نمایند و اختیارا” از خواسته خود عدول نمایند

درصد حق مالکانه سرقفلی.

اگر دارنده سرقفلی قصد انتقال دائم حق سرقفلی را از طریق  فروش و صلح و هبه و.. داشته باشد معمولا مالکین بین ۱۰ تا ۲۰ درصد مبلغ دریافتی را، اخذ می نمایند

اگر دارنده سرقفلی حق اجاره دادن سرقفلی را ،بصورت موقت <<جهت اجاره به مدت ۱ ال ۲ سال >.داشته باشد ، معمولا مالکین ۱ تا ۲ برج اجاره سالیانه را ،دریافت می کنند

حق رضایت مالکانه :

بمنظور دریافت حق رضایت مالکانه یا باید مالک را راضی بر انتقال سرقفلی کنید و یا اینکه در چارچوب قانون مجوز انتقال سرقفلی را از محکمه  بگیرید راهکار دارنده حق سرقفلی ،در صورت عدم توافق با مالک در صورت عدم توافق ،در درصد حق مالکانه

اگر قرارداد اجاره و سرقفلی قبل از سال ۱۳۷۶ تنظیم شده باشد دارنده حق سرقفلی می توانید برابرماده ۱۹ قانون روابط موجر و مستاجر سال ۵۶ ، با تقدیم دادخواست «تجویز انتقال منافع و سرقفلی» مجوز انتقال سرقفلی را از دادگاه حقوقی بگیرید که در این حالت دیگر مستاجر نیاز نیست  حق مالکانه به مالک پرداخت نماید.

اگر قرارداد اجاره و خرید سرقفلی شما «بعد از سال ۱۳۷۶» باشد در این خصوص بین حقوق دانان  با توجه به ابهام زیاد قوانین در حوزه سرقفلی و حق کسب و پیشه اختلاف نظر وجود دارد

در این مورد بعضی معتقدنند  دارنده حق سرقفلی ،با تنقیح مناط از ماده ۱۹ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۵۶ می تواند دادخواست «تجویز انتقال منافع به غیر» را به دادگاه حقوقی تقدیم نماید .

عده ای دیگر  بیان می دارند با توجه به اینکه ، درصورت  انقضای مدت اجاره مالک می تواند ، مستاجر را از ملک تخلیه نماید و ولو آنکه مستاجر  حق سرقفلی به مالک پرداخت کرده باشد و همچنین مستاجر متقابلا” می‌تواند  حق سرقفلی را از مالک دریافت نماید فلذا اگر مستاجر و دارنده حق سرقفلی که حق انتقال به غیر را  نداشته باشد وی می تواند با ارسال اظهارنامه به مالک اطلاع دهد که قصد انتقال سرقفلی را  دارد  و در صورت عدم رضایت مالک بر خرید سرقفلی، دارنده حق سرقفلی  می‌تواند شخصا ملک را به هرکسی که بخواهد انتقال دهد .

برگرفته از : https://www.isna.ir/news/1402073021116