ریسک تورم یک اصطلاح رایج در میان فعالین بازارهای مالی است. ریسک تورم نشان می‌دهد که با افزایش قیمت خدمات و کالا، قدرت خرید پول کاهش می‌یابد. به ریسک تورم، ریسک قدرت خرید هم می‌گویند. اما چرا ریسک تورم نگران کننده است؟ در این مقاله می‌خواهیم تأثیر ریسک تورم بر جنبه‌های مختلف اقتصادی و مالی را بررسی کنیم.
ریسک تورم = کاهش قدرت خرید!
یکی از مثال‌های بارز ریسک تورم را می‌توان در بازار اوراق قرضه به خوبی مشاهده کرد. زمانی که تورم انتظاری افزایش می‌یابد، نرخ بهره اسمی هم بالا می‌آید. نرخ بهره اسمی همان مجموع نرخ بهره حقیقی و تورم است. با بالا رفتن تورم انتظاری، قیمت اوراق قرضه کاهش می‌یابد. یعنی با بالا رفتن تورم، قدرت خرید اوراق قرضه هم افت می‌کند!
ریسک تورم چه تأثیری روی سرمایه‌گذاری و پس‌انداز ما دارد؟
فرض کنید شخصی می‌خواهد در سن ۵۰ سالگی بازنشسته شود. او در حال حاضر ۳۰ سال سن دارد و ۲۰ سال هم برای بازنشستگی فرصت دارد. او می‌خواهد هر سال ۵ هزار دلار پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کند تا در پایان ۲۰ سال بتواند یک خانه به قیمت ۲۰۰ هزار دلار خریداری کند.
او برای رسیدن به این هدف باید سرمایه‌گذاری انجام دهد که ۶ تا ۷ درصد در سال بازدهی داشته باشد. اگر تورم سالانه ۴ درصد باشد، قدرت خرید این شخص هر سال ۴ درصد کاهش خواهد یافت! یعنی قیمت خرید خانه هر سال ۴ درصد بالا خواهد رفت!
به خاطر همین ریسک تورم، قیمت خرید خانه در پایان ۲۰ سال به ۴۳۸ هزار و ۲۲۵ دلار می‌رسد! حال با پس‌انداز سالانه ۵ هزار دلار، این شخص می‌تواند در یک دارایی ریسکی سرمایه‌گذاری کند، یا میزان پس‌انداز و سرمایه‌گذاری خود را بالا ببرد! یعنی سود سالانه ۶ تا ۷ درصدی دیگر پاسخگو نیست! ریسک تورم به همین راحتی برنامه بازنشستگی و خرید خانه یک شخص را تغییر می‌دهد!
اجازه دهید با یک مثال دیگر، ریسک تورم را بهتر توضیح دهیم. فرض کنید شخصی در یک بانک سرمایه‌گذاری کار می‌کند و سالانه ۱۰۰ هزار دلار دریافتی دارد. او انتظار دارد که حقوقش هر سال ۱۰ درصد افزایش یابد. در ۵ سال آینده حقوق او اگر هر سال ۱۰ درصد افزایش یابد، از ۱۰۰ هزار دلار به ۱۶۱ هزار دلار خواهد رسید.
حال اگر تورم سالانه ۳ درصد باشد، ریسک تورم باعث خواهد شد تا افزایش حقوق تعدیل شده با تورم از ۱۰۰ هزار دلار به ۱۳۸ هزار ۹۲۴ دلار برسد!
مزایای ریسک تورم!
- ریسک تورم باعث می‌شود تا مردم به جای پس‌انداز، پول‌های خود را خرج کنند! در واقع مخارج مصرف‌کنندگان افزایش می‌یابد. چون اگر امروز نخرند، فردا گران‌تر خواهند خرید!
- رشد ملایم تورم به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا قیمت‌ها را به مرور افزایش دهند.
معایب ریسک تورم!
- ریسک تورم باعث کاهش حجم فروش می‌شود! وقتی قیمت‌ها گران می‌شوند، مردم نمی‌توانند مثل گذشته مصرف کنند و مقدار کمتری از کالا و خدمات را با قیمت‌های بالا خریداری می‌کنند. این مسئله باعث کاهش حاشیه سود کسب‌وکارها می‌شود.
- ریسک تورم قدرت خرید را پایین می‌آورد. پس‌انداز هم دیگر منطقی نخواهد بود.
- ریسک تورم باعث بالا رفتن هزینه استقراض پول می‌شود. چون‌که وام‌دهندگان باید نرخ بهره‌ای اعمال کنند که تورم را پوشش دهد.
