اضطراب علائم مختلفی در افراد ایجاد می‌کند که دو دسته علائم جسمانی و علائم روانی قرار می‌گیرند. برخی داروها مانند پروپرانولول، هر چند که در ابتدا برای درمان اضطراب ساخته نشده‌اند اما می‌توانند به شکل کوتاه مدت در کنترل علائم جسمانی اضطراب موثر باشند. اما باید در نظر داشت که صرف کنترل کردن علائم جسمانی به وسیله پروپرانولول یا هر داروی دیگری علائم روانی اضطراب را از بین نخواهد برد و باعث کاهش اضطراب در بلند مدت نخواهد شد.
چندین و چند دارو و درمان برای درمان اضطراب موجود است. اما در برخی موارد خاص، یک متخصص سلامت روان ممکن است از یک داروی خارج از چهارچوب درمانی استفاده کند. اضطراب شامل علائم جسمی و روانی است و در بیشتر موارد این دو بر یکدیگر اثر هم‌افزایی دارند. ( باعث افزایش دیگری می‌شوند). مسدودکردن اثرات فیزیکی اضطراب گاهی می‌تواند به شما کمک کند آرام شوید و داروهایی مانند پروپرانولول (propranolol) ممکن است برای این کار مفید باشند.
آیا پروپرانولول علائم اضطراب را کاهش می‌دهد؟
بله، پروپرانولول می‌تواند پاسخ فیزیولوژیکی بدن شما به اضطراب را در برخی شرایط کاهش دهد. به عبارت دیگر، در پاسخ بدن به استرس اختلال ایجاد می‌کند.
برخی از علائم فیزیکی اضطراب که پروپرانولول می‌تواند به کاهش آنها کمک کند عبارتند از:
_ تپش قلب
_ لرزش
_ هراس
_ تعریق
_ سبکی سر و سیاهی رفتن چشم‌ها
از آنجایی که برخی از این واکنش‌های فیزیکی به اضطراب می‌توانند پاسخ روانی شما به آن را افزایش دهند، کاهش این علائم می‌تواند با شما کمک کند در طول رویدادهای اضطراب‌آور آرام‌تر شوید.
تحقیقات معتبر نشان داده است که درمان کوتاه‌مدت با پروپرانولول می‌تواند اثرات مشابهی با بنزودیازپین‌ها، بدون عوارض جانبی آنها داشته باشد. بنزودیازپین‌ها مانند زاناکس و والیوم داروهای موثری برای اضطراب هستند.
اختلالات اضطرابی انواع مختلفی دارند و پروپرانولول ممکن است برای همه آنها موثر نباشد. تحقیقات نشان می‌دهد که این دارو ممکن است در موارد زیر کمک کند:
_ اضطراب پیش‌بینی
_ اضطراب عملکرد
_ اختلال اضطراب اجتماعی
_ فوبیای خاص
با این حال، تحقیقات علمی به طور کلی در مورد اثربخشی پروپرانولول در درمان اضطراب بسیار کمیاب و غیرقاطع است.
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) پروپرانولول را برای درمان اختلالات اضطرابی تایید نکرده است. مصرف این دارو حتما باید تحت نظر متخصص باشد.
پروپرانولول چیست؟
پروپرانولول دارویی است که در ابتدا در دهه ۱۹۶۰ برای درمان بیماری قلبی ساخته شد. امروزه برخی از متخصصان سلامت روان از آن برای درمان سایر بیماری‌ها از جمله اضطراب استفاده می‌کنند.
پروپرانولول معمولا برای موارد زیر تجویز می‌شود:
_ فشار خون بالا
_ آنژین صدری ( درد سینه) ناشی از آترواسکلروز عروق کرونر
_ فیبریلاسیون دهلیزی
_ انفارکتوس میوکارد
_ میگرن
_ برخی از کاربردهای خارج از برچسب عبارتند از:
_ فشار خون سیاهرگی
_ اضطراب
_ پرکاری تیروئید
_ بی‌قراری حرکتی
چگونه از پروپرانولول استفاده کنید؟
سعی کنید پروپرانولول را فقط با نسخه پزشک متخصص مصرف کنید. پروپرانولول بهتر است به عنوان یک درمان کوتاه مدت برای اضطراب به صورت گاه به گاه مصرف شود. هنگامی که پروپرانولول برای درمان سایر بیماری‌ها مانند آنژین یا میگرن استفاده می‌شود، دوز اولیه ۸۰ میلی‌گرم یک بار در روز مصرف می‌شود. پزشک شما بسته به علائم و مشخصات سلامتی شما تصمیم می‌گیرد که دوز ایمن برای شما چیست؟
چه کسانی اجازه دارند پروپرانولول مصرف کنند؟
فقط بزرگسالان ( ۱۸ سال و بالاتر) مجاز به مصرف پروپرانولول هستند. این دارو برای درمان اضطراب در کودکان ( سنین ۰ تا ۱۷ سال) به شکل ایمن و موثر ثابت نشده است.
هشدار جعبه سیاه برای پروپرانولول:
اگر دارویی پتانسیل ایجاد یک واکنش جدی یا تهدید کننده زندگی را داشته باشد، FDA برچسب هشداری را روی جعبه دارو قرار می‌دهد که به آن هشدار جعبه سیاه می‌گویند.
در هشدار جعبه سیاه پروپرانولول آمده است:
بدون صحبت با پزشک خود، مصرف پراپرونولول را ناگهانی قطع نکنید. قطع ناگهانی پروپرانولول ممکن است باعث درد قفسه سینه یا حمله قلبی شود.
عوارض جانبی پروپرانولول:
درست مانند سایر داروها، مصرف پراپرونولول ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.
عوارض جانبی رایج پروپرانولول عبارتند از:
_ خواب‌آلودگی
_ ضربان قلب آهسته
_ حالت تهوع یا اسهال
_ خستگی
_ سرگیجه
_ عوارض جانبی نادر اما جدی عبارتند از:
_ مشکل در تنفس یا بلع
_ کهیر
_ تغییر وزن
_ ضربان قلب نامنظم
اینها تنها تعدادی از عوارض جانبی پروپرانولول هستند. اگر واکنش شدیدی را تجربه کردید، بسیار توصیه می‌شود که تحت مراقبت‌های پزشکی قرار بگیرید.
آیا پروپرانولول باعث افسردگی می‌شود؟
تحقیقات در مورد ارتباط بین بتابلاکرها از جمله پروپرانولول و افسردگی محدود نامطمئن است. اگر در مورد علائم قبلی یا فعلی افسردگی و استفاده از پروپرانولول نگرانی دارید، ممکن است ایده خوبی باشد که آنها را با متخصص سلامت روان خود در میان بگذارید.
در کل، پروپرانولول یک داروی تجویزی است که انتقال‌دهنده‌های عصبی را از ایجاد پاسخ آدرنالین در بدن شما جلوگیری کندو به همین دلیل است که گاهی اوقات از آن برای درمان برخی اختلالات اضطرابی استفاده می‌شود.
برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که پروپرانولول به عنوان یک درمان کوتاه‌مدت می‌تواند مفید باشد و مانند همه داروها عوارض جانبی از جمله خستگی و سرگیجه دارد. فقط یک متخصص پزشکی می‌تواند پروپرانولول را برای اضطراب تجویز کند.
علی سلیمی
منبع: psychcentral
برگرفته از : https://www.khabaronline.ir/news/1842606
