حدود یک ماه پیش بود که معاونت روابط کار از رونمایی سامانه ثبت قرارداد کار خبر داد.اما اخبار رسیده حکایت از این دارد که این سامانه نتوانسته امنیت شغلی کارگران را تأمین کند، چرا که برخی کارفرمایان از بارگذاری نسخه قرارداد خودداری می کنند.
مطابق این گزارش کارفرمایان با ورود به این سامانه باید تمامی مشخصات نیروی کار مورد نظر، مدت قرارداد، دستمزد و سایر جزئیات رابطه شغلی با وی را بارگذاری کنند. کارگران هم با ورود به این سامانه می توانند جزئیات قرارداد شغلی خود را پیش از ثبت نهایی بررسی و در صورت مغایرت با توافقات اولیه، دوباره برای کارفرما ارسال کرده تا پس از اصلاح و تایید طرفین در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت نهایی ثبت شود.
معاون وزیر کار گفت: این سامانه موجب شفافیت رابطه شغلی میان کارگران و کارفرمایان می شود و امکان تهدید اخراج یا اخذ سفته و… را از بین برده و زمینه عقد قراردادهای سفید امضا را هم کاهش می دهد. از طرف دیگر با راهاندازی این سامانه، قطعا قرادادهای جعلی و مشکلدار از بین خواهد رفت و دعاوی در ادارات کار کاهش خواهد داشت.
وی گفت: ثبت قرارداد شغلی در این سامانه فعلا برای کارفرمایان الزامی نیست ولی به یقین ثبت الکترونیک قراردادها در وزارت کار، جلوی سوء استفاده هریک از طرفین از مفاد قرارداد را خواهد گرفت و امکان رسیدگی سریع و مستند به دعاوی را فراهم می کند.
به گفته رعیتی فرد، بازرسان ادارات کار اهرم اجرایی و الزام واحدهای کارگری به پُر کردن مفاد قرارداد شغلی در این سامانه هستند. علاوه بر این براساس ماده ۱۹۲ قانون کار، کارفرمایان موظفند نسخه قرارداد شغلی با کارگران را در اختیار ادارات کار قرار دهند و استفاده از این شیوه الکترونیک موجب شفافیت، اطمینان حقوقی، تسهیل آمارگیری و تسریع در برنامه ریزی می شود.
اما کارگران بسیاری نسبت به این سامانه انتقاد دارند، «سامانه ثبت قرارداد کار» یکی از افتخارات رونمایی شدهی وزارت کار در ماه های اخیر بوده است؛ قرار بود با آغاز به کار این سامانه، کار ثبت و نظارت بر قراردادهای کار تسهیل شود؛ کارفرمایان مجبور شوند یک نسخه از قرارداد کار کارگر را آنلاین بارگذاری کنند و ادارات کار، بر بارگذاری این نسخهها و صحت و درستی آنها نظارت داشته باشند؛ رونمایی از این سامانه بسیار در بوق و کرنا شد اما به گفتهی برخی از مقامات کارگری کاری از این سامانه برنیامد؛ میلیونها تومان خرج از بیتالمال، بدون اینکه کوچکترین گامی در جهت احقاق حق کارگران برداشته شود.
کارگران می گویند: متأسفانه سامانه ثبت قرارداد کار، هیچ خدمتی به کارگران نکرده و فقط یک بوروکراسی اضافی و زاید ایجاد شده است؛ این سامانه در بسیاری از روزها کند است و قطعیهای بسیار دارد؛ حتی در رسیدگی به دعاوی کارگران در مراجع حل اختلاف، این سامانه به کار نمیآید، یا قطع است یا نمایندگان کارگری مانیتور و دسترسی به سامانه ندارند؛ حتی الزام به ثبت قراردادها در سامانه جدی گرفته نمیشود؛ ادارات کار هیچ نظارتی ندارند و کارفرمایان بسیاری هستند که قراردادها را ثبت نمیکنند و اگر هم بکنند، ادارت کار بررسی نمیکنند که قرارداد چه مختصاتی دارد و با قراردادهای قبلی فرق میکند یا نه.
بنابراین ضرورت دارد الگوریتمی برای این سامانه طراحی شود که بتواند هدف اصلی خود را اجرایی کند و امنیت شغلی برای کارگران به ارمغان آورده شود.