تا اواسط دهه ۸۰ حدود ۱۲ تا ۱۵درصد فقر مطلق داشتیم که بعد از موج اول تحریمها تا میانه دهه ۹۰ به حدود ۲۰درصد رسید، اما با شروع موج تورم شدید، از سال ۱۳۹۷ با شیب تندتری افزایش پیدا کرده و به ۳۰ درصد در سال ۱۳۹۸ رسید.
به گزارش سایت اقتصادی ایران به نقل ازخبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم؛ افزایش هزینههای زندگی و پایین بودن دستمزد مصوب شورای عالی کار باعث شده بهاعتقاد فعالان کارگری، جوانان تحصیلکرده و غیرتحصیلکرده تمایل چندانی به کار مولد در مراکز تولیدی نداشته باشند. به همین دلیل در برخی از فرصتهای شغلی، کار هست اما نیروی کار نیست. جوانان جویای کار می گویند حقوق مصوب، کفاف هزینه های زندگی را نمیدهد.
نرخ پایین دستمزدها در کنار نامشخص بودن تمدید قراردادهای موقت کار و نیز بیمه نکردن کارگران از سوی کارفرمایان، طبعاً باعث گریز کارگران از محیط های کارگری می شود و به جایی می رسد که نیروی کار به عنوان موتور مولد کشور، قید کارگری را بزند و سراغ شغل های دیگر برود که بسیاری از آنها مشاغل کاذب است. این زنگ خطر که سرآغاز شروع گسترش فقر در کشور است را بارها فعالان کارگری به صدا در آورده اند.
زهرا کاویانی، عضو هیئت علمی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی گفته است: از سال ۱۳۸۵ به بعد بهمرور نرخ فقر دارای روند صعودی شده و در سال ۱۳۹۰ به حدود ۲۰درصد میرسد.
کاویانی درباره خط فقر نیز گفت: «بر اساس آخرین محاسبات انجامشده، عدد برآوردی خط فقر یک خانوار ۳نفره در شهر تهران در سال ۱۴۰۳حدود ۲۰ میلیون تومان است.
به گزارش تسنیم؛ با تصویب شورای عالی کار، حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲، به میزان ۳۵درصد افزایش یافت، حداقل حقوق کارگران برای سال ۱۴۰۳، ۱۱میلیون و ۱۰۷هزار تومان شد.
تاکنون می توان گفت سیاستگذاران با تخصیص بودجههای چشمگیر سعی در کاهش نرخ فقر داشتهاند؛ با اینحال تلاشهای مذکور در این زمینه موفق نبوده است.
در چنین شرایطی بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که حرکت به سوی رشد اقتصادی پایدار و ایجاد مشاغل متنوع و باکیفیت یکی از مهمترین راههای کاهش نرخ فقر در کشور است. با اینحال پرسشهای مختلفی در زمینه کیفیت فقر در ایران و راهکارهای کوتاهمدت مقابله با این پدیده وجود دارد.
*کسانی که فقر مطلق دارند شاغل اند، اما درآمدشان کفاف نمیدهد
میزان دستمزد تا حتی عقبتر از سبد معیشت است که احمد میدری، وزیرکار معتقد است کسانی که فقر مطلق دارند شاغل اند، اما درآمدشان کفاف نمیدهد.
احمد میدری با اعلام اینکه ۳۰درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر هستند، گفت: اغلب کسانی که به فقر مطلق دچارند شغل و درآمد دارند، اما درآمد آنها کفاف زندگیشان را نمیدهد.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره برنامه دولت چهاردهم برای از بین بردن فقر مطلق، گفت: یکی از احکام برنامه و شعاری که در دولت آقای روحانی و شهید رئیسی هم مطرح بود، بحث رفع فقر مطلق است. به لحاظ شاخصها حدود ۳۰درصد از جمعیت کشور زیر خط فقر هستند و از بین بردن فقر مطلق یک آرمان و هدف است که باید به سمت آن حرکت کرد.
وی یادآور شد: تا اواسط دهه ۸۰حدود ۱۲تا ۱۵درصد فقر مطلق داشتیم که بعد از موج اول تحریمها تا میانه دهه ۹۰ به حدود ۲۰درصد رسید، اما با شروع موج دوم تحریمها و تورم شدید، از سال ۱۳۹۷ با شیب تندتری افزایش پیدا کرده و به ۳۰درصد در سال ۱۳۹۸ رسید. بر اساس دادههای مرکز آمار ایران و گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ نرخ فقر نسبتاً ثابت و حدود ۳۰درصد بوده است.
وی ادامه داد: از بین بردن فقر مطلق فرآیند پیچیدهای است و بدون تردید شرایط اقتصاد کلان، یعنی تورم و رشد اقتصادی، دو متغیری است که در موفقیت آن نقش پررنگی دارد. ولی صرف رشد اقتصادی خوب و کنترل تورم، فقر مطلق را از بین نمیبرد و نباید منتظر ماند که رشد اقتصادی خیلی بالایی اتفاق بیفتد، بلکه ما باید برای کاهش فقر اقدامات متفاوتی را انجام بدهیم.
میدری با اشاره به اینکه اقدام اول و تجربه همه کشورها این است که «فقر شدید» را از بین ببریم، تصریح کرد: فقر شدید یعنی درآمد یک فرد کفاف هزینه خوراک را نمیدهد. به عبارت دیگر اگر فرد همه درآمدش را هم خرج کند، نمیتواند نیاز خوراکش را تأمین کند؛ یعنی شما فرض کنید که هزینه مسکن، حمل و نقل و بهداشت ندارد و فقط میخواهد غذا بخورد. فقر مطلق به موضوع تأمین حداقل نیازهای اساسی (مانند خوراک، پوشاک، مسکن، حمل و نقل و…) میپردازد. به عبارت دیگر، فقر مطلق را میتوان ناتوانی در کسب حداقل استاندارد زندگی تعریف کرد؛ بنابراین فقر مطلق، اعم از فقر شدید است.
وی افزود: کسانی که دچار فقر شدید هستند عمدتاً افراد بیکار هستند. در حالی که اغلب کسانی که به فقر مطلق دچارند، شغل و درآمد دارند، اما درآمد آنها کفاف زندگیشان را نمیدهد. بر اساس دادههای مرکز آمار، نرخ فقر شدید در کل ایران حدود ۶درصد با جمعیتی حدود ۵میلیون نفر بود و برنامههایی ریخته و منابعی داده شد که بتوانیم این را از بین ببریم. در دنیا برای از بین بردن سطحبندی میکنند و بنابراین اگر ما در حال حاضر نمیتوانیم فقر مطلق را هدف قرار بدهیم، در مقابل میتوانیم به تدریج آن را بهبود ببخشیم.
میرغفاری: دستمزد کارگران ۱۲ میلیون تومان از حداقل سبد معیشت عقب است
علیرضا میرغفاری،نماینده کارگران در شورای عالی کار درباره اینکه در حال حاضر رقم دستمزد چقدر از تورم عقب است؟ میگوید: ماده ۴۱قانون کار، دو مورد صراحت دارد. در بند یک قانون کار آمده که حداقل دستمزد با توجه به تورم افزایش پیدا کند. در بند ۲هم آمده که حداقل دستمزد باید به میزانی افزایش پیدا کند که بدون در نظر گرفتن شرایط روحی، جسمی و جنسی بتواند نیازهای یک خانوادهای که بُعد آن را مراکز رسمی اعلام میکنند، تامین کند.
میرغفاری میافزاید: اینکه تورم هر سال چقدر است، مشخص است و این افزایشهایی هم که داشتیم و کمتر از تورم طی سالهای گذشته بوده است، همه نشان میدهد سفره کارگران روز به روز کوچک میشود و قدرت خریدشان کاهش پیدا میکند، اما عقبافتادگی از نیازها و سبد معیشت به حدی چشمگیر هست که دیگر امروزه با درصدی افزایش هم فکر نمیکنم بتوانیم عقبافتادگی را جبران کنیم.
وی متذکر میشود: حداقل رقم سبد معیشت کارگران در حدود ۲۳میلیون تومان است و این در حالی است که حداقل دستمزد برای یک خانواده با بُعد ۲٫۳ نفر، ۱۱میلیون و ۱۰۰هزار تومان است و این یعنی در حدود ۱۲میلیون تومان و ۶۰درصد میان حداقل دستمزد با حداقل سبد معیشت کارگران فاصله است.
برگرفته از : https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/06/26/3159281