پروستات چیست و در کدام قسمت قرار دارد؟

کلمه پروستات با ریشه یونانی (προστάτης، prostátēs) به معنای «کسی که در مقابل ایستاده» و «محافظ و نگهبان» است که در ابتدا برای توصیف وزیکول‌های تولیدکننده مایع منی و عملکرد محافظتی آن از اسپرم برای سالم رسیدن به تخمک استفاده شد. وزیکول‌های منی ساختارهایی مانند گوش خرگوش هستند و در دو طرف و بالای پروستات قرار می‌گیرند. نقش آن‌ها ذخیره و ترشح بخش بزرگی از مایع انزال است که در نهایت همراه اسپرم از مجاری ادراری به خارج بدن فرستاده می‌شوند. در ادامه این مقاله با ساختار دقیق غده پروستات، نقش و تغییرات آن در طول زندگی آقایان بیشتر آشنا می‌شویم.

پروستات یک غده کوچک به‌اندازه توپ پینگ‌پنگ (با حدود ۳۰ گرم وزن) متصل در زیر مثانه و در عمق کشاله ران، بین قاعده آلت تناسلی و راست روده است که از بافت همبند کششی و ماهیچه تشکیل شده و مجرای ادراری از درون آن می‌گذرد. این اندام بخشی از آناتومی جنسی مردانه را در کنار آلت تناسلی، کیسه بیضه و بیضه‌ها تشکیل می‌دهد.

ماهیچه‌های غده پروستات با انقباض خود در زمان انزال (بیرون راندن منی از مجرای ادرار)، منفذ ورود ادرار به مثانه را می‌بندند تا امکان انزال و ادرار هم‌زمان وجود نداشته باشد و از اسپرم‌ها محافظت شود.

در حین زمان انزال مردان، وازا دفرنتیا اسپرم را از بیضه‌ها به وزیکول‌های منی (محل ساخت و ترشح مایع منی) می‌آورد تا فروکتور (قند) یا تغذیه اسپرم‌ها را تأمین کند و به مجرای ادراری بروند. هم‌زمان، ماهیچه‌های غده پروستات منقبض می‌شوند و ترشحات خود را به مجرای ادرار می‌ریزند. انقباضات ماهیچه‌های پروستات به خروج مایع منی و اسپرم از طریق مجرای ادرار در زمان ارگاسم کمک می‌کنند.

پروستات یک غده کوچک لاستیکی به‌اندازه گردو است که در زیر مثانه و جلوی راست‌روده قرار دارد. این غده برای تولیدمثل مهم است زیرا وظیفه تأمین بخشی از مایع منی که به حرکت و زنده ماندن اسپرم کمک می‌کند را دارد.

چه کسانی به بیماری های پروستات مبتلا می شوند ؟

تمام مردان می توانند در معرض مشکلات پروستات قرار بگیرند و نمی توان سن خاصی را برای این مسائل در نظر گرفت.

از مهمترین مسائلی که در رابطه با پروستات رایج است؟

در واقع رایج ترین مشکلاتی که ممکن است برای پروستات اتفاق بیفتد عبارتند از:

• پروستاتیت
• تورم یا التهاب پروستات
• سرطان پروستات
• هیپرپلازی خوش خیم پروستات
• و بزرگ شدن پروستات به دلایلی غیر از سرطان پروستات که BPH نامیده می شود.

پروستاتیت

دو نوع بیماری پروستاتیت شناسایی شده است، و در صورتی که فرد مبتلا به عفونت ادراری باشد، این احتمال وجود دارد که به پروستاتیت باکتریایی هم مبتلا شود. نقص های عصبی در دستگاه ادراری زیرین یا تحتانی و همچنین مشکلات عاطفی، از عوامل ایجاد کننده پروستاتیت مزمن به شمار می روند.

هیپرپلازی خوش خیم پروستات

این بیماری در مردانی با سن کمتر از چهل سال بسیار نادر است ولی از بیماری های شایع در مردانی با سن بالاتر از ۵۰ سال می باشد، همچنین با افزایش سن، امکان مبتلا شدن افزایش می یابد. این بیماری زمینه ارثی هم می تواند داشته باشد. عواملی از جمله: سبک زندگی کردن افراد و همچنین عوامل پزشکی می توانند مبتلا شدن به این نوع مشکل پروستات را افزایش دهند.

سرطان پروستات

این نوع سرطان به راحتی می تواند مثانه را درگیر نماید، همچنین از طریق گردش خون وارد تمام بدن شود. اگر از طریق خون به استخوان ها سرایت کند باعث شکستگی استخوان می شود. این بیماری غدد لنفاوی را هم درگیر می کند، پس باید هر چه سریعتر تحت نظر پزشک درمان آن آغاز شود.

غده پروستات در کجا واقع شده است؟

پروستات در لگن قرار دارد. زیر مثانه می‌نشیند و مجرای ادرار را احاطه می‌کند. اطراف آن با کپسول پروستات یا فاسیای پروستاتی پوشیده شده و قسمتی از مجرای ادرار از آن عبور می‌کند که مجرای ادرار پروستاتی نام دارد و به دو مجرای انزالی متصل می‌شود.

نقش غده پروستات در بدن چیست؟

وظیفه اصلی پروستات کمک‌کردن به مایع منی است. مایع ترشح‌شده از پروستات ۲۰ تا ۳۰ از مایع منی را تشکیل می‌دهند و باقی‌مانده آن از وزیکول‌های منی (۵۰-۶۵٪) و بیضه‌ها (۵٪) به مجرای ادرار می‌ریزند.

انقباض ماهیچه‌های پروستات در حین ارگاسم مرد، به حرکت سریع مایع منی در مجرای ادراری کمک می‌کنند تا به‌راحتی به سمت خارج بدن حرکت کنند.

تغییرات غده پروستات در طول زندگی

غده پروستات با افزایش سن به‌مرور رشد می‌کند. در این حالت با منبسط‌شدن عضلات آن، مجرای ادراری مسدود می‌شود و مشکلات دفع ادرار به وجود می‌آید. این اتفاق بیشتر در سنین بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد، اما می‌تواند در ۳۰ سالگی هم بروز کند.

بهترین راه حفظ غده پروستات، انجام آزمایش پروستات است تا در زمان مناسب مراقبت‌های پزشکی را انجام دهید و از بروز بیماری‌هایی مانند التهاب پروستات جلوگیری کنید. در این موارد می‌توانید به متخصص اورولوژی که در درمان بیماری‌های دستگاه تناسلی مهارت دارد، مراجعه کنید. برای راحتی بیشتر شما، در وب‌سایت دکترتو امکان تعیین وقت حضوری ومشاوره تلفنی با دکتر اورولوژی قرارگرفته است.

علائم پروستات

از مهمترین علائمی که در بیماری پروستات مشاهده می شود، عبارتند از:

• درد های مثانه و عدم کنترل آن در خروج ادرار و مشکلات ادراری که ممکن است فرد دچار تکرر ادرار شود و توانایی کنترل خروج ادرار خود را نداشته باشد.
• این افراد همیشه احساس می کنند مثانه آنها از ادرار پر است ولی هنگام ادرار، یا حجم کمی ادرار دارند یا کلا ادرار ندارند.
• ادرار آنها به آهستگی خروج می کند.
• ممکن است به صورت مرتب به دستشویی مراجعه کنند.
• در افرادی که به پروستاتیت مبتلا هستند این علائم با درد های طولانی همراه هستند.
• این درد ها در آلت تناسلی مرد، کیسه بیضه، ناحیه بین کیسه بیضه و مقعد این افراد، داخل شکم و همچنین کمر احساس می شود.
• علائمی از جمله تب و لرز، بدن درد و همچنین ناتوانی در تخلیه مثانه، از علائم پروستاتیت باکتریایی به شمار می روند، این علائم ممکن است در سریع ترین زمان ممکن بروز نمایند یا
• اینکه در دیرترین زمان و با مدت طولانی ظاهر شوند.

بیماری پروستات چه مشکلاتی را برای فرد مبتلا به وجود می آورد؟

از جمله مشکلات به وجود آمده برای فرد مبتلا به پروستات: UTI، مشکلاتی در رابطه جنسی فرد، استرس ناشی از درد مزمن، التهاب و تورم در نواحی نزدیک به پروستات، نارسایی های کلیوی و ایجاد سنگ مثانه، می باشد.

با توجه به نوع بیماری ایجاد شده برای پروستات، این مشکلات متفاوت است، همچنین این مسائل از فردی به فرد دیگر می تواند متفاوت باشد. در صورت داشتن علائم و مشکلات در رابطه پروستات، در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بتوانید راه درمانی درست را در پیش بگیرید.

درمان‌های متداول جهانی شامل جراحی و درمان طبی می‌باشد. هدف از درمان طبی که با داروهای گوناگونی صورت می‌گیرد، کاهش انسداد در مسیر خروج ادرار از مثانه به خارج می‌باشد. این داروها با فلج کردن عضلات صاف پروستات انسداد را در ۴۰ درصد موارد کاهش می‌ دهند و به همین میزان علائم ادراری بیمار بهبود می‌یابد. درمان طبی معمولا در افرادی که دارای علائم خفیف یا متوسط هستند،مناسب می‌باشد. تا زمانی که با دارو بتوان علایم را کاهش داد و فرد مشکل ادراری جدی نداشته باشد، به هیچ وجه توصیه به جراحی نمی شود.

از عوارض داروهای پروستات که به میزان زیادی گزارش شده، ناتوانی جنسی و افت فشار خون، کاهش حجم مایع منی و قطع انزال می‌باشد. معمولا بیمار تا زمانی که از داروی خوراکی استفاده می‌کند، تا ۴۰ درصد موارد علائم کاهش می‌یابد و با قطع دارو، علائم مجددا برمی‌گردد.

درمان پروستات

(قرص گیاهی پروستادین دینه)

نوع درمانی که باید برای فرد مبتلا به بیماری پروستات صورت بگیرد، بستگی به نوع بیماری و همچنین وضعیت فرد مبتلا دارد. که پزشک متخصص غدد با توجه به تشخیصی که می دهد بهترین مشاوره و راهنمایی را برای درمان به بیمار ارائه می دهد.

درمان پروستاتیت

درمان پروستاتیت مزمن: افرادی که به این نوع بیماری مبتلا هستند، در صورت مراجعه به پزشک داروی آلفا بلاکر، در جهت کاهش التهاب و درد برای آنها تجویز می شود که می تواند درد های مثانه و عضلات پروستات را نیز کاهش دهد. دو داروی مسدود کننده آلفا از جمله: تامسولوسین و سیلودوزین نیز مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از فیزیوتراپی و همچنین ورزش های آرام در بهبود این بیماری بسیار کمک کننده است.

بیماری پروستات باکتریایی: این بیماری به دلیل عفونتی که باکتری ها ایجاد کرده اند به راحتی با مصرف آنتی بیوتیک، از بین می رود. استفاده از مایعات و نوشیدنی های مایع از توصیه های پزشکان به افراد مبتلا به این بیماری است. علاوه بر این پزشک ممکن است تغییر در رژیم غذایی شما را مفید بداند.

پیشگیری از پروستات

مطالعات فراوانی برای پیدا کردن راه حل هایی در جهت پیشگیری از پروستات انجام شده است که نتایجی از آنها به دست نیامده و عملا راهی برای پیشگیری از بیماری پروستات وجود ندارد. تنها راه پیشگیری این است که در هنگامی که علائم پروستات را در مجاری ادراری خود احساس کردید برای معاینه و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بتوانید از پیشروی بیماری و مشکلات بعدی آن جلوگیری نمایید.

رعایت رژیم غذایی مناسب به شما کمک می کند تا از مبتلا شدن زود هنگام به بیماری های پروستات جلوگیری کنید، پس همیشه تغذیه سالم را اولویت قرار دهید.

عوارض برداشتن پروستات

از مهمترین عوارضی که ممکن است در اثر جراحی و برداشت پروستات برای افراد رخ دهد، عدم توانایی در کنترل ادرار و ناتوانی های جنسی، اختلالات نعوظ و مشکلات در کنترل نعوظ می باشد. این مشکلات همچنین از عوارض درمان بیماری سرطان پروستات نیز به شمار می آیند.

افرادی که جراحی پروستات انجام داده اند ممکن است قدرت کنترل کردن ادرار خود را نداشته باشند و دچار بی اختیاری ادرار شوند. این بی اختیاری از لحاظ روحی فرد را بسیار تحت تاثیر قرار می دهد. در این رابطه امکان دارد با عطسه یا سرفه کردن و یا حتی بلند خندیدن دچار بی اختیاری ادرار شوند.

بی اختیاری ادراری در افرادی که جراحی انجام داده اند در اثر مشکلات دریچه ادرار است که باعث می شود ادرار در اسفنکتر مثانه گیر بیفتد. آسیب به دریچه ادراری در اثر درمان های صورت گرفته برای سرطان پروستات رخ می دهد.

افرادی که از بی اختیاری رنج می برند معمولا هنگام تخلیه مثانه خود رنج می برند، زیرا ممکن است مثانه آنها به آهستگی ادرار را تخلیه کند و این کار زمان زیادی لازم دارد. به دلیل ایجاد بافت های اسکار در ناحیه مجاری مثانه، باریکی یا انسداد مجاری ادراری رخ می دهد.

با انجام جراحی برداشتن پروستات یا جراحی برای سرطان پروستات، امکان برگشت کنترل مثانه وجود دارد که ممکن است چند هفته و حتی چند ماه طول بکشد، ولی در طول زمان بهبودی حاصل می شود.

هیچ پزشکی نمی تواند به طور دقیق این مسئله را تشخیص دهد که کدام مردان بعد از جراحی ممکن است به بی اختیاری در ادرار دچار شوند. مشاهدات نشان می دهد که این مسئله در مردان مسن بیشتر به چشم میخورد تا افراد جوان.

اگر برای این جراحی ها به جراح های با تجربه مراجعه نمایید، این امکان وجود دارد که بسیاری از عوارض برای شما رخ ندهد، زیرا دکتر متخصص غدد که تجربه این جراحی ها را دارد، بهتر می تواند درمان شما را مدیریت کند. همچنین می توانید در مورد سوابق و جراحی های انجام آنها پرس و جو کنید تا با اطمینان بیشتری به آنها مراجعه نمایید.

به این نکته توجه داشته باشید که این بی اختیاری ادراری بعد از انجام جراحی قابل درمان است، حتی اگر به طور صد در صد بهبود پیدا نکند ولی تا حدودی می تواند کاهش پیدا کند.