خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها- مریم ساحلی: دایره سالمندان گیلان رو به وسعت است و موسپیدان این خطه سبز از کمبود امکانات متناسب با نیازهای خود در رنج و عذاب هستند.

سالمندی بحرانی است که در آینده‌ای نه‌چندان دور بخشی از کشور را فرا خواهد گرفت اما بی‌تردید گیلان که پیرترین استان ایران است پیش از دیگر نقاط با آن مواجه خواهد شد. واقعیت این است که از سویی گسترش و توسعه امکانات بهداشتی و درمانی بر طول عمر انسان‌ها افزوده و از سوی دیگر تغییرات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به فرزند آوری کم‌تر انجامیده، ازاین‌رو افزایش تعداد سالمندان و مسن شدن جامعه موضوعی است که نیازمند تمهیدات و زیرساخت‌های لازم است.

مکرم بانوی سالمندی است که با ماسکی بر چهره روی نیمکت کنار پیاده‌رو نشسته است. او که ساک چرخ‌دار خریدش را کنار پایش قرار داده در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: هفته‌ای یک‌بار برای تهیه مایحتاج زندگی راهی فروشگاه می‌شوم. این خرید آمدن برایم خوب است. چون چند نفر را می‌بینم و با آن‌ها هم‌صحبت می‌شوم. از طرف دیگر در خانه ماندن زیاد باعث می‌شود پاهایم همین توان اندک را هم از دست بدهند و خانه‌نشین شوم.

وی می‌افزاید: همه بچه‌ها دیر یا زود بزرگ می‌شوند و می‌روند پی زندگی خودشان. مشکلات زندگی زیاد است و همین‌که فرزندانم هرچند وقت یک‌بار به دیدنم می‌آیند راضی هستم اما جامعه از امکانات موردنیاز افرادی مثل من برخوردار نیست.

مکرم خانم با بیان اینکه مثلاً از پل‌های عابر پیاده نمی‌توانیم استفاده کنیم یا سرویس‌های بهداشتی داخل پارک‌ها مناسب نیست، ادامه می‌دهد: گرانی هزینه‌های زندگی و دوا و درمان هم بار سنگین روی دوش ماست. من تا همین چند سال پیش خیاطی می‌کردم اما حالا دیگر توان انجام این کار را ندارم.

وی با اشاره به اینکه خانه قبلی من در طبقه دوم قرار داشت و آسانسور نداشت بنابراین ناچار شدم همه پس‌اندازم را بگذارم روی پول فروش خانه تا آپارتمان جدیدی بگیرم، می‌گوید: حالا بخش مهمی از مستمری به‌جامانده از همسر مرحومم هم به پرداخت اقساط وام اختصاص پیداکرده است.

ضرورت مناسب سازی ابعاد زندگی سالمندان

یک مددکار اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه بهبود زندگی سالمندان نیازمند توجه بیشتر مسئولان ذی‌ربط است، اظهار کرد: گیلان پیرترین استان کشور شناخته‌شده و همین موضوع همه سازمان‌های متولی ذی‌ربط به‌ویژه سازمان بهزیستی و سایر سازمان‌های اجتماعی را مکلف می‌کند تا اقدام به مناسب‌سازی ابعاد مختلف زندگی سالمندی کنند.

جواد طلسچی یکتا ادامه داد: باید زندگی اجتماعی ما به سمت مناسب‌سازی در راستای پاسخگویی به نیازهای سالمندان اعم از نیازهای فیزیولوژیکی، روحی و روانی، پر کردن اوقات و فراغت و تفریح، خدمات دارویی و سایر موارد حرکت کند.

وی با تأکید بر ضرورت برگزاری دوره‌های آموزشی از سوی سازمان‌های متولی برای مراقبان سالمندان، گفت: سازمان بهزیستی بر اساس برنامه‌ریزی‌های جدیدی که داشته برای مراقبان سالمندان دستورالعملی را مبنی بر ارائه آموزش چندوجهی، تنظیم و در دست اجرا دارد. بدین ترتیب مراقبان با اطلاع از نیازهای سالمندی در ابعاد مختلف اقدام به مراقبت از سالمندان می‌کنند.

اهمیت پر کردن اوقات فراغت سالمندان

متأسفانه نیازهای سالمندان در جامعه ما مغفول مانده و این سبب شده تا بسیاری از سالمندان با توجه به دست‌به‌گریبان بودن با مسائل جسمانی، خانه‌نشین شوند این کارشناس با اشاره به اینکه با توجه به این گیلان از پیرترین استان‌های کشور محسوب می‌شود باید برای تفریح و اوقات فراغت سالمندان در این استان تمهیداتی اندیشیده شود، تصریح کرد: سالمندان با توجه به بازنشستگی، ازکارافتادگی، دچار برخی معلولیت‌ها بودن و مباحث دیگر دارای اوقات فراغت زیادی هستند و در این عرصه باید مناسب‌سازی اماکن عمومی و پارک‌ها انجام شود تا آن‌ها بتوانند به سهولت در رفت‌وآمد باشند.

وی ادامه داد: متأسفانه نیازهای سالمندان در جامعه ما مغفول مانده و این سبب شده تا بسیاری از سالمندان با توجه به دست‌به‌گریبان بودن با مسائل جسمانی، خانه‌نشین شوند و نتوانند در جامعه مشارکت اجتماعی لازم را داشته باشند.

طلسچی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون در تهران شاهد اتفاقات خوبی در عرصه پر کردن اوقات فراغت سالمندان و افزایش مشارکت اجتماعی آن‌ها نظیر راه‌اندازی باشگاه‌های سالمندی هستیم که لازم است در گیلان نیز چنین باشگاه‌هایی راه‌اندازی شده تا بستری مناسب برای افزایش مشارکت‌های اجتماعی سالمندان استان فراهم شود.

نگاهی به آمار

مدیرکل بهزیستی گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آمار و ارقام ارائه‌شده درزمینهٔ جمعیت، اظهار کرد: گیلان پیرترین استان کشور است. بر اساس سرشماری سال ۹۵ جمعیت کشور بیش از ۷۹ میلیون نفر و تعداد سالمندان نیز بیش از هفت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر بودند.

حسین نحوی نژاد با بیان اینکه بر اساس آمارهای آن سال درصد سالمندان ۹.۲۷ درصد جمعیت کشور بوده است، گفت: بر اساس برآورد جمعیتی این میزان در سال ۹۷ به ۹.۶۷ درصد در سطح کشور رسیده است.

وی با اشاره به وضعیت استان گیلان در سرشماری سال ۹۵، افزود: بر این اساس جمعیت گیلان بیش از دو میلیون و ۵۳۰ هزار نفر و تعداد سالمندان نیز بیش از ۳۳۵ هزار نفر بوده است.

مدیرکل بهزیستی گیلان ادامه داد: با توجه به این آمار درصد سالمندان در آن سال ۱۳.۲۵ درصد بوده و این میزان در سال ۹۷ بر اساس برآورد آماری به ۱۳.۸۷ درصد رسیده است.

نحوی نژاد اظهار کرد: این آمار به این معنا است که شاخص پیری افراد بالای ۶۰ سال به ازای هر ۱۰۰ نفر در استان گیلان ۱.۹۳ برابر کشور است.

املش سالمندترین شهرستان گیلان است

وی با بیان اینکه بیشترین آمار سالمندان در کشور، مربوط به استان گیلان و کمترین آمار به استان سیستان و بلوچستان، گفت: سالمندترین شهرستان‌های گیلان به ترتیب املش با ۱۶.۶۸ درصد، رودسر با ۱۶.۵۳ درصد و لاهیجان با ۱۶.۲۱ درصد و جوان‌ترین شهرستان‌ها نیز به ترتیب تالش با ۹.۳۳ درصد، آستارا با ۹.۴۸ درصد و رضوانشهر با ۱۱.۵۸ درصد جمعیت است.

نحوی نژاد در ادامه با اشاره به برخی از مشکلات سالمندان در گیلان، افزود: عمده مشکلات سالمندان گیلانی را سه مقوله معیشتی، خدمات بیمه‌ای و سلامت و اوقات فراغت تشکیل می‌دهد.

وی با بیان اینکه حدود ۴۰ درصد سالمندان گیلان تحت پوشش خدمات دو نهاد بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) هستند، ادامه داد: تعدد مراجع بیمه‌ای پاسخگو در سه قالب بیمه پایه، مکمل و اکمل و همچنین فقدان امکانات پوشش‌های بیمه‌ای مکمل و اکمل برای همه سالمندان از سایر چالش‌های این حوزه محسوب می‌شود.

مدیرکل بهزیستی گیلان با اشاره به اینکه نگرش تخصصی‌تر به طب سالمندی از سایر حیطه‌های حوزه سلامت است، اظهار کرد: همان‌گونه که کودکان مینیاتوری از بزرگ‌سالان نیستند، سالمندان نیز از حیث فیزیولوژی و عملکردهای بدن خود با میان‌سالان و جوانان تفاوت دارند. همچنین لزوم آماده‌سازی شغلی افرادی به‌عنوان مراقبان سالمندان (مراقبان رسمی و غیررسمی) در حال حاضر و در سنوات آتی به‌شدت احساس می‌شود.

وی با بیان اینکه مناسب‌سازی اماکن و فضاهای شهری، ایاب و ذهاب به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل عمومی از سایر مشکلاتی هستند که سالمندان با آن‌ها دست به گریبان‌اند، گفت: از سوی دیگر با شیوع کرونا مقوله‌هایی چون حساس بودن این گروه سنی چه به لحاظ احتمال ابتلاء و چه ازنظر عوارض و مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری در کنار تنش‌های روانی ناشی از قرنطینه خانگی طولانی‌مدت، سالمند آزاری، افزایش مشکلات معیشتی، عدم امکان تهیه مایحتاج به علت نگرانی از ابتلاء به بیماری، عدم رسیدگی به وضعیت سلامت عمومی در ارتباط با سایر بیماری‌های زمینه‌ای حاد یا مزمن و … به مشکلات پیش‌ازاین همه‌گیری اضافه‌شده است.

تحقق ۴۰ درصدی مناسب سازی

نحوی نژاد در ادامه با اشاره به‌ضرورت توجه به مناسب اماکن و فضاهای تفریحی در استان گیلان، افزود: در حال حاضر میزان مناسب‌سازی در استان گیلان حدود ۴۰ درصد محقق شده است. البته این مهم با توجه آخرین ویرایش ضوابط معماری و شهرسازی به همه فرمانداری‌ها نیز ابلاغ‌شده و بر این اساس رعایت این مصوبه برای تمام مراجع تهیه، بررسی، تصویب، نظارت و صدور پروانه در تمام طرح‌های توسعه و عمران شهری و روستایی الزامی است.

وی درباره وضعیت مشارکت‌های اجتماعی سالمندان خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه به نظر می‌رسد زیرساخت‌های اجتماعی حضور و مشارکت سالمندان به نحو بهینه مهیا نباشد، اما کوشش می‌شود که این امر با ایجاد بنیادهای فرزانگان که سمن‌های سالمندان تلقی شده و حلقه ارتباطی جامعه هدف سالمندی با دستگاه‌های دولتی و نهادهای غیردولتی قلمداد می‌شوند، تحقق یابد.

مدیرکل بهزیستی گیلان ادامه داد: این بنیادها در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی، پژوهشی، مذهبی، حقوقی و قوانین، هنری، ورزش و تربیت‌بدنی، اوقات فراغت و تفریحی، تربیتی، فعالیت‌های داوطلبانه، اشتغال و کارآفرینی، جلب مشارکت مردمی اجتماع‌محور، مداخله در بحران، تشکیل اجتماعات محلی، اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی، مسکن، توانمندسازی خلاقانه محیط‌های دوستدار سالمند اقدام می‌کنند.

وی گفت: برای بهینه‌سازی وضعیت مشارکت اجتماعی سالمندان، فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی توسط رسانه‌ها، رفع موانع فیزیکی با مناسب‌سازی محیط، تأمین وسایل کمک توان‌بخشی و مهیا ساختن امکانات معیشتی و شغلی، ارتقای سطح سواد سالمندی جامعه، تحکیم پیوندهای بین نسلی و آموزش همگانی در خصوص سبک زندگی سالم که نیاز اولیه برای سالم زیستن و امکان حضور در اجتماع است ضروری تلقی می‌شوند.

چاره اندیشی پیش از به صدا درآمدن زنگ هشدار

در این گزارش نگاهی اجمالی به موضوع سالمندی در پیرترین استان کشور داشتیم. متأسفانه باوجود متولیان متعدد در حوزه سالمندی، سالمندان با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستند و انتظار می‌رود مسئولان ذی‌ربط پیش از آنکه زنگ بحران سالمندی در گیلان به صدا درآید به این مقوله بیشتر بیندیشند.

منبع : https://www.mehrnews.com/news/5036725