سیدحمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران: در گذشته در بحث اقتصاد، این کشورهای جهان بودند که بر سر توسعه‌یافتگی و پیشرفت با یکدیگر رقابت می‌کردند؛ این رقابت پس از مدتی، جای خود را به رقابت بنگاه‌های اقتصادی با یکدیگر داد؛ همچون رقابت تیم‌های ملی که پس از مدتی به رقابت باشگاه‌ها با یکدیگر تبدیل شد. در گذر زمان، کشورها هم جای خود را به بنگاه‌های اقتصادی دادند و این بنگاه‌ها بودند که وارد بازی رقابت شدند و حالا چند سالی می‌شود که این رقابت، باز هم تغییر کرده و اکنون فضای کسب‌وکار است که رقابت به‌وجود آورده است. برهمین اساس، هر کشوری سعی می‌کند، فضای کسب‌وکار بهتری داشته باشد تا به‌واسطه آن، بتواند سرمایه و نیروی انسانی جذب کند. در دنیا، رقابت در حوزه کسب‌وکار است و هر کشوری که شفافیت اقتصادی، قوانین تسهیل فعالیت یا اقتصادی قابل پیش‌بینی داشته باشد، اقتصاد بهتری دارد و گوی رقابت را در جذب سرمایه، نیروی انسانی و اعتماد سرمایه‌گذاران ربوده و مثلا سنگاپور، چند سالی می‌شود که رتبه نخست را در این زمینه دارد. یکی از بحث‌هایی که محیط کسب‌وکار را تحت‌تأثیر قرار داده، فساد است. فساد، تمام برنامه‌های اقتصادی کشورها و تلاش‌ها برای شفافیت را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و محیط کسب‌وکار را در کشورها ناامن‌تر می‌کند. در این میان، بسیاری، قاچاق و اقتصاد زیرزمینی را هم شاخه‌ای از فساد می‌دانند و معتقد هستند که وقتی فساد رشد می‌کند، قاچاق و اقتصاد زیرزمینی هم افزایش یافته و رشد خواهد کرد. در چنین شرایطی، قوانین کشور، توان پاسخگویی را از دست می‌دهند و همه‌چیز در جامعه، شکل و بوی فساد به‌خود می‌گیرد و کارآفرینی و فعالیت سالم از بین می‌رود زیرا همه احساس می‌کنند که باید از این سفره، نفعی ببرند و به‌این‌ترتیب به فساد گرایش پیدا می‌کنند؛ این اتفاقی خانمان‌برانداز است و اقتصاد کشورها را از بین می‌برد. متأسفانه به دلیل اینکه اقتصاد کشور ما در بسیاری از مواقع، اقتصادی زیرزمینی بوده، درنتیجه، تحریم‌ها و محدودیت‌های سال‌های اخیر به آن، دامن زده و آن را علنی کرده است. دولت در دوره تحریم، مجبور بود از ابزارهایی برای دور زدن تحریم‌ها استفاده کند و این ابزارها، خود به راه‌هایی برای فسادهای بزرگ تبدیل شدند. این امر در هشت سال گذشته، به‌شدت افزایش یافت و همه قوای کشور را دربرگرفت. پس از این اتفاق، تلاش‌های بسیاری برای مبارزه با این پدیده شروع شد اما چون نگاه سیستمی وجود نداشت، موفقیتی هم به‌همراه نیاورد. در همه کشورها، یکی از راه‌های مبارزه با فساد، کم‌کردن رابطه ارباب‌رجوع با نیروی انسانی دستگاه‌ها بوده است که از آن باعنوان دولت الکترونیک، یاد می‌شود. در کشور ما هم در‌این‌راستا اقداماتی انجام شد و دستگاه‌ها شروع به طراحی درگاه‌های مجازی و راه‌اندازی آن کردند تا جلوی فساد را بگیریم زیرا اگر مردم با ماشین سروکار داشته باشند، امکان فعالیت‌های زیرزمینی هم برایشان فراهم نمی‌شود اما این پازل نرم‌افزاری به‌هم وصل نبود و نتوانستیم از آن نتیجه بگیریم؛ همچون اتفاقی که در بحث واردات تلفن‌های همراه افتاد و مسئولان با خوشحالی، طرح رجیستر تلفن‌ها را اجرایی کردند و فکر می‌کردند با اجرای آن، دیگر تلفن همراه قاچاق، وارد کشور نخواهد شد اما اتفاقی که افتاد، این بود که تلفن‌های همراه قاچاق با کدهای مجاز تلفن‌های واردشده، به شبکه وصل شدند و طرح شکست خورد. یکی دیگر از راه‌ها این است که مردم و مسئولان باید طوری رفتار کنند که در این راه نیفتند اما در کشور ما با پرونده‌های فسادی که وجود دارد و به تعدادشان هم اضافه می‌شود، اعتماد مردم لطمه دیده است و نمی‌توان چنین انتظاری داشت که آنها بر لبه فساد حرکت نکنند. فساد، ۴۰ یا ۵۰ سال است که کشور را گرفتار کرده و اگر خیلی خوشبین باشیم، یک یا دو نسل باید زمان بگذرد و روی مبارزه با فساد کار کنیم تا افکار عمومی را که نگاهش این است که همه در حال فساد هستند، تغییر دهیم؛ کاری سخت که سال‌ها زمان می‌برد و ما امیدواریم برنامه مبارزه‌ای که برای قاچاق آغاز شده، برای فساد هم شروع شود.
